Liesbeth schaamt zich voor het gedrag van haar zoon

20 maart 2024

Liesbeth (42) is gescheiden en moeder van Jan (11) en Anna (9). Op school, in de buurt, bij vrienden en familie: Jan terroriseert andere kinderen en is onhandelbaar.

“Er gaat geen maand voorbij of ik moet weer samen met mijn zoon Jan bij de directeur op school op het matje komen. Om te praten, te zoeken naar een oplossing of om Jan zijn excuses te laten aanbieden. Omdat hij een klasgenootje of lerares heeft beledigd, uitgescholden, getreiterd, geslagen, geschopt of bespuugd… Elke keer zit ik daar met een knalrood hoofd en tranen in mijn ogen. Ik durf degene voor me bijna niet aan te kijken, want ik schaam me dood. Zowel voor het gedrag van mijn kind als voor mezelf, want ik zie mensen denken: zij heeft haar zoon niet goed opgevoed. Of in elk geval niet in de hand.”

Vechtscheiding

“Toch denk ik dat het niet aan de opvoeding ligt. Of het moet door de laatste jaren komen, maar dat is meer een gevolg van de omstandigheden. Als peuter was Jan al driftig. Lief, maar met een sterke eigen wil. Als hij zijn zin niet kreeg, ging hij met z’n Duplo smijten. En als hij de kans kreeg, trok hij het speelgoed uit de handen van zijn zusje. Samen spelen met andere kindjes op de peuterspeelzaal vond hij ook lastig. Maar zijn echte boosheid is pas sinds de scheiding ontstaan.

Drie jaar geleden zijn mijn ex-man Frank en ik op een rotmanier uit elkaar gegaan. Frank bleek al een halfjaar een verhouding te hebben met een achternicht van hem. Op dezelfde dag dat hij vertelde dat ’ie bij me weg wilde, trok hij zestig kilometer verderop bij Simone in. Ik was er kapot van. Het kwam voor mij echt als een verrassing. Frank en ik waren al dertien jaar samen en hadden wel wat strubbelingen, maar die waren niet zorgwekkend. Althans, dat dacht ik. Blijkbaar was hij wel ongelukkig. Hij gaf mij en de kinderen in elk geval makkelijk op voor de warme armen van zijn achternicht.

Frank had alles zorgvuldig gepland en bedacht. Binnen een week had hij zijn spullen verhuisd en lagen de scheidingspapieren bij mij op de mat. Ook had hij de aankomende gezinsvakantie naar Frankrijk geannuleerd, onze spaarrekening geplunderd en ging hij een week met Simone naar Ibiza. Terwijl ik huilend op de bank of in bed lag, vierde Frank feest.

Ik moet toegeven dat ik toen geen goede moeder ben geweest. Ik had zo veel verdriet en was zo kwaad op Frank, dat ik heel lelijke dingen tegen de kinderen heb gezegd over hun vader. Ik probeerde hen aan mijn zijde te krijgen, had hun steun en liefde nodig. Ik voelde me zo alleen.

Anna was nog maar zes, die snapte het niet allemaal, maar Jan had het veel beter door. Hij was net zo kwaad op papa als ik en wilde maandenlang geen contact met hem. Als Frank de kinderen kwam ophalen voor ‘zijn weekend’, stond Jan schreeuwend in de gang. Hij ging dan agressief tekeer en weigerde met Frank mee te gaan. Ik vond het niet goed dat Jan zijn vader niet meer zag, maar het sterkte me wel dat hij mijn kant koos.”

Lees ook: Annelies en haar zoon liggen niet lekker in de groep

Schelden tegen de juf

“Inmiddels is het contact tussen Jan en zijn vader hersteld. De kinderen gaan om het weekend naar Frank toe en we delen de vakanties. Toch merk ik dat er nog steeds veel woede zit bij Jan. Woede die er vooral uitkomt op school. Met name in zijn klas. Volgens zijn juf is hij soms écht onhandelbaar en er zijn weken waarin hij elke dag alleen op de gang werkt, omdat hij anders zijn medeleerlingen stoort.
Jan zit in een combiklas, bestaande uit drie groepen. Hij zit in groep zeven, maar bij hem in de klas zitten dus ook kinderen uit groep zes én acht. Iets wat voor hem lastig is. Hij wil meedoen met de achtstegroepers en probeert stoer te doen of slooft zich uit door een grote mond op te zetten. Of hij treitert kinderen uit de lagere groep: laat ze expres vallen, pakt tassen af of geeft ze een duw, in de hoop dat ze dan gaan huilen en hij zo indruk maakt op zijn oudere klasgenoten. Ik vind dat zo zielig dat ik soms cadeautjes koop voor de slachtoffers, om daarmee Jans gedrag een beetje af te kopen. Of zoals laatst een grote bos bloemen voor de juf, toen Jan haar had uitgemaakt voor fucking bitch.

Zijn juf zegt steeds tegen me dat ze best weet dat Jan geen slecht kind is, maar dat hij wel een enorme pestkop is en dat ze veel moeite heeft met zijn gedrag. Ook de directeur heeft al meerdere malen haar zorgen uitgesproken over Jan en me gewaarschuwd dat er een grens zit aan hoe tolerant de school kan zijn. Ze beseffen dat hij een beschadigd kind is en zien dat ik erg mijn best doe. En ook dat het met Anna wel goed gaat. Zij is een braaf meisje en heeft meerdere vriendinnetjes. Het ligt dus niet helemaal aan de opvoeding. Maar feit blijft wel dat Jan in z’n eentje drie groepen terroriseert en sommige kinderen echt bang voor hem zijn.”

Terror-Jan

“Niet alleen op school, ook thuis is Jan vaak onhandelbaar. Niemand wil met hem spelen na schooltijd. Bij ons in de wijk noemen ze hem ‘terror-Jan’. Ik zie hem weleens op kinderen af stappen, die dan snel wegrennen. Niet zo gek; hij maakt zo vaak ruzie en deelt zo vaak klappen uit, dat ook zij bang voor hem zijn. Meestal hangt hij alleen rond in de speeltuin of zit hij thuis te gamen.

Ook in onze familie en vriendenkring merk ik dat ze ons liever zien gaan dan komen. Zodra Jan in de buurt van zijn neefjes en nichtjes is, kun je er vergif op innemen dat er een kind gaat gillen. Of pijn heeft. Of hij speelt zo de baas over hen, dat ze huilend naar hun ouders rennen.

In de kerstvakantie logeerde Jan een paar dagen bij mijn broer. Hij heeft toen op straat stenen naar kleine kinderen gegooid. Sindsdien wil mijn broer niet meer dat Jan bij hem komt. Ook aan mijn beste vriendin merk ik dat ze me mijdt. Of alleen wil afspreken onder schooltijd, of als de kinderen bij hun vader zijn. Ze beweerde laatst dat ze de verjaardag van haar zoon niet vierde, maar toen ik langsfietste, zag ik dat er allemaal visite in de kamer zat. Ik heb er niks over gezegd, maar vermoed dat het met Jan te maken heeft. Hij is niet zo gezellig op verjaardagen, omdat hij altijd negatieve aandacht trekt.

Zelf kan ik Jan soms met moeite aan. Dan staat hij schreeuwend en scheldend tegenover me, en soms slaat hij me ook. Niet keihard, maar wel een ferme klap als hij het ergens niet mee eens is. Uit onmacht, denk ik. Ik weet nooit hoe ik daar op moet reageren. Terugslaan lijkt me niet gezond, maar als ik kwaad word, wordt hij nog bozer. Dus meestal negeer ik het maar.

Ik grijp pas in als hij Anna pijn doet. Vooral in het weekend, als ik nog in bed lig, gaat hij de confrontatie met zijn zusje aan en komt Anna vaak  huilend mijn slaapkamer in gelopen, omdat Jan haar een dreun heeft verkocht of heeft uitgescholden. Meestal pak ik dan zijn iPad af. Dat doe ik ook als ik van juf hoor dat hij weer ongehoorzaam is geweest op school. Dan geef ik hem een week lang ‘schermstraf’ en moet hij zijn telefoon, iPad en Xbox inleveren. Meestal helpt dat wel even.”

Lees ook: ‘Mijn zoon van 13 wil bij zijn vader gaan wonen’

Boos op mij

“Bij mijn ex vind ik geen enkele steun. We kunnen nog steeds moeizaam met elkaar praten. De meeste communicatie gebeurt per mail of WhatsApp. Als hij de kinderen komt ophalen, stuurt hij een sms’je en dan staat hij op de parkeerplaats buiten te wachten. Ook met Simone is er nauwelijks contact: ze heeft me van Facebook afgegooid en komt ook nooit mee de kinderen ophalen.

Gek genoeg zijn zij heel boos op míj. Frank vindt dat ik de band tussen hem en de kinderen heb verpest en noemt me een geldwolf die te veel alimentatie eist. Ik vind dat ongelofelijk. Hij is juist degene die dit allemaal heeft veroorzaakt. Híj ging vreemd, híj liet ons in de steek!

Daarbij bagatelliseert Frank het gedrag van Jan. Hij noemt het kwajongensstreken. Zegt dat hijzelf vroeger ook een ‘boefje’ was dat vaak moest nablijven en zijn vuisten gebruikte als het moest. Hij noemt Jans gedrag volstrekt normaal voor een jongen van elf.

Zelfs als ik hem mail dat de directeur heeft gedreigd Jan van school te halen, wuift hij het weg. ‘Zo’n vaart zal het vast niet lopen. Hij hoeft hierna nog maar een jaar naar school en dan zijn ze van hem af. Ze willen heus de vette leerlingvergoeding niet kwijt’ stuurt hij me dan. Hoe Jan bij Frank thuis is, weet ik niet. Daarover laat Frank niets los. Maar het zal toch niet veel anders zijn dan hier?”

Ook erg voor hem

“Jan heeft een halfjaar bij een kindercoach gelopen, die hem hielp met het aanvaarden van de scheiding. Er is natuurlijk ook veel gebeurd de afgelopen jaren. Ons zorgeloze, luxe leventje is voorbij. We moesten verhuizen, omdat ik het financieel niet kon opbrengen in onze voormalige koopwoning te blijven wonen. Vakanties naar Frankrijk en de wintersport naar Oostenrijk zijn voor mij onbetaalbaar geworden en ook kleding en extra’s kunnen niet zomaar gekocht worden.

Jan werd daar opstandig van, zeker omdat zijn vader wél leuke dingen doet, alleen met Simone. Ze maken drie keer per jaar een verre reis met z’n tweeën. En ook al nemen ze altijd een cadeautje mee, voor de kinderen is dat moeilijk. Zeker als we ’s zomers zes weken thuisblijven en Jan zich kapot verveelt, omdat niemand met hem wil spelen en ik niet elke dag met hen naar het zwembad kan.

De kindercoach constateerde veel verdriet en onbegrip bij Jan. Daarbij voelt Jan zich verantwoordelijk voor mij en zijn zusje. Hij is nu immers de man in huis en maakt zich erg druk om mij. Of ik het allemaal wel red. Hij vindt me zielig en ziet zijn vader als de hoofdschuldige voor de scheiding. Maar hij wil hem ook niet kwijt en worstelt met zijn gevoelens.

Jans onvermogen om met de scheidingsproblematiek om te gaan uit zich volgens de kindercoach in onaangepast, agressief treitergedrag. Ze wilde Jan graag helpen hiermee om te gaan, maar helaas wil Jan niet meer naar haar toe. Hij noemde haar een ‘zeikwijf’ en boycotte de wekelijkse sessies. Ik heb van alles geprobeerd: van lief vragen, nieuwe games beloven tot zelfs hem smeken om weer te gaan, maar hij doet het niet. En dan houdt het op. Ik kan hem niet dwingen.

De hele situatie met Jan vreet aan me. ’s Nachts slaap ik slecht en ik heb er buikpijn van. Ik vind het vreselijk voor alle kinderen die mijn zoon pest, maar ik vind het ook erg voor hém. Voor dat kleine, grote kind dat niet happy is en diep in zijn hart het liefst wil dat papa en mama weer samen zijn. Ik denk dat zijn gedrag één grote schreeuw om hulp is. Ik weet alleen niet meer hoe ik hem kan helpen…”

Foto: Getty Images

Meer persoonlijke verhalen lezen? Neem nu een digitaal abonnement op Vriendin.