Annemiek lijdt al sinds haar vijftiende aan depressies

28 februari 2019

1 op de 4 mensen in Nederland heeft een hersenaandoening, zo blijkt uit onderzoek van het RIVM in opdracht van de Hersenstichting. Zo ook Annemiek Lely. Zij lijdt aan recidiverende depressiviteit, een terugkerende depressie.

1 op de 4 mensen in Nederland heeft een hersenaandoening, zo blijkt uit onderzoek van het RIVM in opdracht van de Hersenstichting. Zo ook Annemiek Lely (28). Zij lijdt aan recidiverende depressiviteit, een terugkerende depressie. Gelukkig gaat het nu goed met haar, ze is al tweeënhalf jaar depressie-vrij en ondertussen ook ambassadeur van de Hersenstichting.

Het deurtje staat bij mij altijd op een kier

“Ik heb een bepaalde kwetsbaarheid”, vertelt Annemiek. “Iemand die een trauma heeft kan ook een depressie ontwikkelen, maar dan is er een hele duidelijke aanleiding. Ik werd op mijn vijftiende voor het eerst depressief. Er waren wel triggers, maar een duidelijke aanleiding was er niet. Een kinderarts heeft me wel eens uitgelegd dat de aanleg om bijvoorbeeld anorexia te krijgen bij veel kinderen al aanwezig is in de hersenen, maar dat er triggers nodig zijn om daadwerkelijk een eetstoornis te ontwikkelen. Ik heb iets vergelijkbaars: een genetische kwetsbaarheid om depressief te worden. De aanleg om die depressieve gevoelens te krijgen, ligt bij mij net wat meer aan de oppervlakte. Waar bij een ander dat deurtje dicht zit, staat hij bij mij altijd op een kier.”

In een hoekje kruipen en van de aardbodem verdwijnen

“Ik kan ervoor zorgen dat het deurtje niet te ver opengaat door me aan bepaalde dingen te houden: genoeg bewegen, op tijd rust nemen en duidelijk mijn grenzen aangeven. Een depressie is zoiets ongrijpbaars. Mijn laatste depressie begon zo’n 3,5 jaar geleden en duurde ongeveer een jaar. Het is een ander gevoel dan heel erg verdrietig zijn, alles voelt zwaarder. Naast alle negatieve gedachten en angsten die ik ervaar tijdens een depressieve periode is het vooral lichamelijk ontzettend zwaar. Ik voel een enorme vermoeidheid, die maakt dat ik alleen maar wil slapen. Ik heb spanningen in mijn handen en voel een druk op mijn borst. Er zijn momenten dat ik heel diep zit en het liefst in een hoekje kruip en van de aardbodem verdwijn. Een paar weken later kan het beter gaan en kan ik zelfs genieten, maar dat zware gevoel blijft. Pas als ik merk dat de zwaarte verdwijnt, durf ik te zeggen dat ik weer depressie-vrij ben.”

Lees ook: Wat is een depressie?

Het meest eenzame tijdens de depressie is de wanhoop

“Het is altijd een eenzaam proces, omdat niemand anders kan voelen wat ik voel tijdens een depressieve periode. Het meest eenzame is de wanhoop, ook al krijg je hulp. Gelukkig heb ik geweldige ouders. Zij nemen mij altijd serieus en hebben mij nooit iets kwalijk genomen. Ook mijn vriend heeft altijd de persoon gezien die achter de depressie zit. Voor hen is het ook heel zwaar, zij voelen zich machteloos terwijl ze zo graag iets willen doen om te helpen, maar eigenlijk is het enige wat ze kunnen doen liefde geven. Die onvoorwaardelijke liefde heb ik gelukkig altijd gekregen.”

Ik denk dat ik de 30 niet ga halen

“Als je depressief bent, is het heel fijn als er iemand op je past. Toen ik tijdens mijn laatste depressie hulp ging zoeken, kwam ik op een wachtlijst terecht. Terwijl ik op mijn diepst zat, kreeg ik niet de hulp die ik nodig had en dat kan heel beangstigend en zelfs gevaarlijk zijn. De persoon die ik nu ben heeft allerlei plannen en dromen, maar de depressie kan me overnemen en maakt dat ik suïcidale gedachten kan krijgen. Laatst las ik in een oud dagboek terug ‘Ik denk dat ik de 30 niet ga halen,’ schreef ik. Dat doet me maar al te goed beseffen dat een depressie altijd op de loer ligt. Maar volgend jaar word ik 30 en dat ga ik vieren ook! Ik ben nu zo’n 2,5 jaar depressie-vrij en ik geniet intens van deze periode. Want als je weer kan genieten, doe ik dat net een tandje extra.”

Lees ook: Zo herken je een depressie

Tijdens mijn laatste depressie kwam het besef dat ik mijzelf moest accepteren

“Een psychiater schreef me al vroeg medicijnen voor, maar daar ben ik pas op mijn twintigste mee gestart. Ik wilde het zelf oplossen, ook speelde vooroordelen mee, ik vond het een zwaktebod. Ik maakte mijzelf wijs: als ik maar hard genoeg mijn best doe en mijzelf genoeg train, blijft de depressie wel weg. Ik wist toen nog niet van de genetische kwetsbaarheid. Het is net zoiets als dat je tegen iemand met ADHD zegt: ga maar heel de dag rustig op een stoel zitten. Dat moet je gewoon niet willen. Je kan veel beter kijken naar hoe je er mee om kunt gaan.”

Gezonde levensstijl

“Diezelfde psychiater die me de medicijnen voorschreef heeft me ook andere tools meegegeven. Zo heeft hij me op een mindfullnesstraining gezet en wees hij me op de voordelen van yoga. Al ben ik helemaal niet lenig en is mijn balans verschrikkelijk, het holistische aspect van yoga brengt mij veel positiefs. Het zorgt ervoor dat ik echt even tot rust kom en bewust met mijn lichaam bezig ben. Zeker gezien het feit dat ik tijdens depressieve periodes een tweedeling kan voelen tussen mijn hoofd en lijf. Ik kan mijzelf als het ware niet meer identificeren met mijn lichaam. Door het sporten voel ik me weer één met mijn lichaam. Het houdt me gezond op meerdere vlakken.”

Acceptatie: dit is wie ik ben

“Ik heb veel schaamte gehad en vaak mijn depressie verzwegen. Pas tijdens mijn laatste depressie kwam het besef dat ik mijzelf moet accepteren. Ik realiseerde: dit is wie ik ben en depressiviteit is iets waar ik de rest van mijn leven mee te maken zal hebben. Vanaf dat moment ben ik er opener over gaan spreken en kwam de Hersenstichting op mijn pad. De Hersenstiching wil meer openheid over dit onderwerp, omdat er vaak nog een taboe ligt op het hebben van psychische klachten. Ik hoor bijvoorbeeld nog steeds mensen zeggen: ‘Wat goed dat je er over praat.’ Eigenlijk is dat heel gek, want niemand zegt dat wanneer je praat over je gebroken been. Mijn openheid wordt bijna gezien als een kwaliteit van me en dat zou niet hoeven.”

Bespreekbaar maken van psychische klachten

“Naast het bespreekbaar maken, zet de Hersenstichting ook in op meer onderzoek en dat is waar het mij om gaat. Er is nog zo weinig bekend over het brein. Als ik bij wijze van spreken als proefkonijn kan bijdragen aan het onderzoek, doe ik dat met liefde.

Ik zie het als mijn missie om openheid te creëren en psychische klachten bespreekbaar te maken. Én ik wil hoop bieden: er zijn zo veel mensen die kampen met depressies. Ik wil hen laten zien dat je eruit kunt komen en je kunt ontwikkelen tot de persoon die je wilt zijn. Mensen zullen mij vergeten, maar niet mijn verhaal en dat is waar het mij om gaat.”

Heb jij last van suïcidale gedachten? Praat er dan over. Bel 0900-0113 of ga naar www.113.nl.

Tekst: Jolien van der Kamp-Gielleit