Petra was dertig jaar getrouwd met een narcist: ‘Hij wilde me voor zichzelf’
21 maart 2024
Ze kwam er pas achter toen ze al gescheiden was, maar Petra (54) was dertig jaar lang getrouwd met een narcist. “Simon commandeerde me elke dag alsof ik zijn werknemer was: ‘Haal dit, doe dat’.”
Petra: “Geloof het of niet, maar ik kwam er pas ná mijn scheiding achter dat ik dertig jaar lang met een narcist was getrouwd. Tot die tijd dacht ik dat het aan mij lag dat onze relatie was mislukt. Ik had dingen niet goed gedaan, gefaald als vrouw, en ik gaf Simon, mijn ex, veel te weinig aandacht. Als dat is wat je constant krijgt te horen, ga je het zelf geloven. Ook was ik verbaasd dat Simon kort na onze scheiding alweer een nieuwe vriendin had. Alsof er niets was gebeurd. Dat vond ik zó niet bij hem passen. Inmiddels weet ik beter.”
Nare trekjes
“Ik las alles wat los en vast zat over mislukte relaties en vond mijn antwoord toen ik van een vriendin het boek Brief aan een narcist van Karina van Dreemel kreeg. Al lezende
vielen de schellen me van de ogen. Ineens begreep ik hoe het werkelijk zat. Dat ik mezelf niks hoefde te verwijten. Dat ons huwelijk was mislukt lag niet aan mij, maar aan hem. Aan zijn narcistische gedrag. Ik had nog niet eerder van narcisme gehoord, maar het verhaal in het boek had mijn verhaal kunnen zijn. De man over wie Karina van Dreemel schrijft, heeft dezelfde trekjes als mijn ex. Na het lezen ging ik googlen. Ik kwam op een site terecht met de tien kenmerken waaraan een narcist voldoet. Er werden dingen genoemd als: gebrek aan empathie, gespeeld charmant zijn, verslaafd aan het krijgen van aandacht – daarom zocht hij dus zo snel weer een nieuwe vrouw –, macht willen hebben en een gebrek aan emoties… Het rijtje was een op een van toepassing op Simon.”
Het kon niet op
“Ik was 21 jaar toen ik Simon ontmoette tijdens een wintersportvakantie. Hij was heel erg verliefd op me en deed er alles aan om me te krijgen. Eigenlijk was hij niet echt mijn type. Maar zo veel aandacht en verwennerij kon ik niet weerstaan. Simon had werkelijk áltijd een cadeautje bij zich. Ik stond op een voetstuk bij hem. Hij palmde me helemaal in. Al vrij vlot woonden we samen en trouwden we. In die eerste huwelijksjaren viel het op dat hij mij helemaal voor zichzelf wilde. Alsof ik zijn bezit was. Als ik er een keer op uit wilde met mijn moeder of een vriendin, wilde hij altijd mee. Nooit kon ik eens iets alleen doen. Vriendinnen vroegen weleens: word je daar niet knettergek van? Maar ik vond het wel lief dat hij zich zo om me bekommerde. Ik zag het helemaal niet als ongezond. Hij hield van me en wilde graag bij me zijn.”
Stephanie was getrouwd met een narcist: ‘Tien jaar heeft hij me voorgelogen’
Superbezorgd
“Toen bleek dat ik moeilijk kinderen kon krijgen, was hij superbezorgd. Bij ieder ziekenhuisbezoek was hij erbij en als ik weer eens een vervelende behandeling had ondergaan, vertroetelde hij me thuis met sapjes en vers fruit. Het kon niet op. Ik vond het vreselijk toen ik te horen kreeg dat ik nooit moeder zou worden. Ook Simons droom om ooit vader te worden lag daardoor dus in duigen. Hij stelde me weer gerust. ‘Laten we kijken of adoptie iets voor ons is.’ Uiteindelijk besloten we dat we samen ook gelukkig konden worden zonder kinderen. Dan zouden we nog meer van elkaar kunnen genieten, leuke dingen kunnen doen, vaker op vakantie kunnen.”
Steeds meer leugens
“De eerste echte kreukels in onze relatie kwamen toen mijn vader overleed in 1999. Ik was verdrietig en wilde er zijn voor mijn moeder. Daar had Simon moeite mee. Terwijl ik probeerde mijn tijd te verdelen tussen hem en mijn moeder, zat hij te klagen dat ik vaker thuis moest blijven. En toen ik zei dat ik er een weekje tussenuit wilde met mijn moeder zodat ze even haar zinnen kon verzetten, werd hij woedend. Alleen op vakantie met mijn moeder? Dat zag hij niet zitten. Daar hebben we echt ruzie over gehad. Uiteindelijk was het compromis dat hij meeging. Vreselijk. Hij ergerde zich kapot aan ons. Want we wilden natuurlijk allemaal dingen doen die hij niet leuk vond en in een veel te laag tempo. Gevolg was dat het voor niemand een leuke week werd.”
Ontzettend kwaad
“Simon liet zijn ware aard steeds duidelijker zien. Ik betrapte hem vaak op leugens. Dan beweerde hij dingen die gewoonweg niet klopten. Als we mijn moeder bijvoorbeeld ophaalden om te gaan winkelen, namen we altijd haar rolstoel mee. Dat ding is best zwaar en Simon vond het maar een gedoe om hem telkens in zijn auto te laden. Dus zei hij tegen mij: ‘De volgende keer dat we je moeder halen, laten we die rolstoel thuis en nemen we de rollator mee.’ Zo gezegd, zo gedaan. Toen we mijn moeder weer ophaalden, liet ik haar met de rollator naar de auto lopen. Omdat ze halverwege moe werd – ze woonde in een verzorgingshuis – zei ik: ‘Ga maar op dat balkje zitten, dan duw ik je verder.’ Levensgevaarlijk natuurlijk. Toen Simon ons zag komen aanlopen, werd hij ontzettend kwaad op mij. Hoe kon ik nu zo stom zijn om die rollator te pakken? Mijn moeder had toch een rolstoel? Ik zei dat het zijn idee was. Maar daar wist hij niks meer van. Dat soort dingen. Constant.
Ik liep op mijn tenen. Viel af van de stress en was constant op mijn hoede. Hij was onvoorspelbaar. Een man met twee gezichten. Het ene moment deed hij poeslief om vervolgens in woede uit te barsten. Hij heeft me eens een heel weekend compleet genegeerd. En op zondagavond zei hij doodleuk: ‘Ik wil met je vrijen, want je bent zo lief geweest.’ Lange tijd dacht ik: hij heeft een burn-out of een midlifecrisis, maar zijn rare gedrag werd alleen maar erger.”
Machteloos
“Het werd helemaal erg toen hij zo’n jaar of vijftien geleden van baan veranderde. Hij had een goede functie in de medische wereld, maar werd gevraagd te werken bij een internationaal bedrijf. Daardoor zou hij meer gaan verdienen, maar ook vaak naar het buitenland moeten. Ik zat eigenlijk niet te wachten op deze overstap. Omdat we geen kinderen hebben, waren we op elkaar aangewezen, met elkaar vergroeid. Maar ik wilde hem ook niet tegenhouden. Een huwelijk werkt niet als je iemand zijn of haar droombaan ontneemt. Dus ik zei: ‘Ga het maar doen. Ik sta achter je.’ Hij bleek een succes. Hij haalde miljoenen binnen, ze noemden hem the golden boy. Hij werd op handen gedragen door zijn ondergeschikten. Maar heel eerlijk: hij werd er geen leukere man van. Thuis deed hij alsof hij op zijn werk was. Hij commandeerde me. Haal dit, doe dat. ‘Ik ben je werknemer niet,’ zei ik dan, ‘ik ben je vrouw.’ Ik denk achteraf dat die baan zijn narcistische gedrag alleen maar meer stimuleerde. Narcisten kicken op macht in hun werk en voelen zich daardoor on top of the world. Omdat hij in zijn nieuwe baan vaak weg was, verloor hij de controle over wat ik deed. Daar kon hij slecht tegen en het leverde constant spanningen op. Hij wilde bijvoorbeeld niet dat ik bleef werken. ‘Blijf toch thuis. Ik verdien genoeg voor ons tweeën.’
Ik ben blij dat ik daar niet naar heb geluisterd. Anders was ik helemaal geïsoleerd geraakt. Simon hield me ook klein. Hij dacht dat ik niks kon en gaf me vaak het gevoel dat hij alles beter wist, succesvoller was. Gingen we op wintersport en wilde ik eerder terug naar het hotel dat op loopafstand was van de piste, dan zei hij doodleuk waar ook anderen bij waren: ‘Ik loop mee, want jij vindt de weg niet terug in je eentje.’ Daarnaast voelde ik me een enorme sloof bij hem. Ik noemde mezelf op een gegeven moment ook mevrouw Geefmans. Ik geef en geef en geef, maar krijg nooit iets terug.
Gelukkig, zoals ik me had gevoeld in onze eerste huwelijksjaren, was ik allang niet meer. Regelmatig kaartte ik dat bij hem aan: ‘Laten we erover praten’, zei ik dan. ‘Misschien moeten we in relatietherapie.’ Maar dan zei hij glashard: ‘Jij praat alles kapot.’ Het deed me verdriet dat hij onze relatie blijkbaar niet serieus nam. Ik voelde me machteloos, maar wilde niet opgeven. Ik ben loyaal, honkvast en deed er alles aan om ervoor te zorgen dat het gezelliger werd tussen ons. Zijn grillen nam ik op de koop toe. Ook toen hij op het laatst na elke ruzie naar een hotel vertrok om me vervolgens dagenlang te negeren. Achteraf kwam ik erachter dat deze zogenaamde silent treatment helemaal past bij narcisten. Door te negeren, proberen ze hun partner onzeker te maken of te breken. Dat lukte Simon behoorlijk goed bij mij. Telkens vergaf ik hem zijn botte gedrag.”
Geen andere uitweg
“We modderden op deze manier jarenlang voort. Maar op een gegeven moment trok ik zijn onvoorspelbare karakter niet meer. Ik zei tegen Simon: ‘Ik wil dit niet langer, ik denk dat het beter is dat we tijdelijk uit elkaar gaan om aan onszelf te werken. Ook wil ik relatietherapie.’ Hij stemde in, maar in de praktijk dwarsboomde hij alle therapieën.
Terwijl ik op een briefje mijn goede voornemen schreef: ‘Ik wil proberen er nóg meer voor jou te zijn’, deed hij helemaal niks. En toen ik zei dat ik daarom geen andere weg zag dan te scheiden, gaf hij aan dat hij dat niet wilde en niks zou tekenen. Dat had ik natuurlijk kunnen weten. Ik was immers niet degene die de beslissingen nam. Pas toen hijzelf een paar weken later met de scheidingspapieren kwam aanzetten en het als zijn idee presenteerde, konden we uit elkaar. Dat is nu bijna anderhalf jaar geleden.”
Zielig vogeltje
“Eerlijk is eerlijk, hij heeft me financieel goed achtergelaten. Maar veel liever had ik nu een leuke man gehad met wie ik leuke dingen kon doen. Een maatje. Ik heb lang nodig gehad om emotioneel alles weer op een rijtje te krijgen. En om mijn gevoel van eigenwaarde terug te krijgen. Ik was het helemaal kwijt. Van een leuke, vlotte, gezellige vrouw was ik veranderd in een zielig, onzeker vogeltje. Beetje bij beetje komt de oude Petra weer terug. Ik merk het aan mijn figuur. Ik word weer wat voller, simpelweg omdat ik geen stress meer heb. Natuurlijk hoop ik dat ik weer gelukkig word met een man. Maar ik laat nooit meer iemand zo ver over mijn grenzen gaan.
Ik ben van nature een pleaser, wil het anderen naar de zin maken en cijfer mezelf makkelijk weg. Mijn ex heeft daar op een schandelijke manier misbruik van gemaakt. Dat laat ik niet meer gebeuren. Ik heb geen haast, als er een nieuwe liefde op mijn pad komt, gebeurt dat als de tijd daar rijp voor is. Voor nu is het heerlijk dat niemand voor mij denkt of voor mij beslist. Ik ben weer vrij om te doen en laten wat ik wil. Dat voelt zo goed. Nu ik snap wat Simon mankeert, wil ik mijn verhaal delen. Want als ik ook maar één andere vrouw kan bereiken die in hetzelfde schuitje zit, is dat winst. Er wordt in mijn ogen namelijk nog steeds te weinig gepraat over hoe het is om te leven met een narcist.”
Tip van de redactie
Narcisme is een bekende en regelmatig voorkomende persoonlijkheidsstoornis. Als partner van een narcist heb je in eerste instantie geen idee dat je met een narcist te maken hebt. Narcisten zijn uitermate charmant en weten hun zwarte kanten goed te verbergen. In Narcisme in relaties krijg je antwoorden op vragen als Waar kun je een narcist aan herkennen? Welke gevolgen heeft dit gedrag voor de relatie? En nog veel meer. Voor meer informatie klik op onderstaande button.
Narcisme in relaties
Lees ook: De man van Elsbeth vindt haar niet aantrekkelijk meer
Meer persoonlijke verhalen lezen? Neem nu een digitaal abonnement op Vriendin.
