Annette

Annette geeft seksuele voorlichting op TikTok: ‘Ik beantwoord alle vragen’

Met haar eigen pubers praat Annette (52) over seks “als we samen iets aan het doen zijn, zoals afwassen”. Andere jongeren geeft ze seksuele voorlichting via @Pubersvragen op TikTok. Het aantal volgers: 200.000!

TikTok

‘Ik ben 13 jaar en mijn piemel is maar vijf centimeter. Is dit normaal?’ Als Annette zo’n vraag krijgt, denkt ze in eerste instantie: waarom ben je niet lekker aan het voetballen? Tegelijkertijd weet ze dat kinderen tegenwoordig vaak al op jonge leeftijd blootgesteld worden aan naaktbeelden en porno, wat hun beeld van seks en hun eigen lichaam sterk beïnvloedt.

Annette: “De meeste tieners hebben al voor hun twaalfde jaar een telefoon en daarmee toegang tot het internet, waar veel porno op staat. Je hoeft er niet eens voor te kunnen spellen om het te vinden. Type drie keer x in en je ziet erotische foto’s van sexy mensen met perfecte lijven. Vrouwen hebben meestal grote borsten en een babyvagina, een vagina zonder schaamhaar en zichtbare schaamlippen. Vaak zijn hun binnenste schaamlippen chirurgisch verwijderd omdat die als niet esthetisch worden gezien. De heersende schoonheidsidealen waar jongeren aan worden blootgesteld doen iets met hun zelfbeeld. Meiden twijfelen vaak of hun borsten niet te klein zijn en hun schaamlippen niet te groot. Jongens zijn net zo goed onzeker. Zij denken dat hun penis lang moet zijn en dat ze urenlang moeten kunnen seksen. Hoe anders is de werkelijkheid.”

Annette beantwoordt seksvragen op TikTok, een mediaplatform waar vooral jongeren filmpjes van een minuut op posten. Haar account @Pubersvragen is mateloos populair door haar nuchtere en heldere uitleg. Annette: “Jongeren denken over de vreemdste dingen na. Laatst vroeg iemand hoe ver een man kan spuiten. Na wat research kwam ik erachter dat het verst dat een man ooit gespoten heeft zes meter is. Het is zelfs opgenomen in het Guinness Book of Records. Ik moest er ontzettend om lachen.

Natuurlijk geef ik antwoord op alle seksvragen. Seks is een van de meest basale dingen van het leven. Zonder seks waren we er allemaal niet geweest, dus waarom zouden we er geheimzinnig over doen? Lag er maar niet zo’n groot taboe op. Dat zou veel problemen, zoals ongewenste tienerzwangerschappen en SOA-besmettingen, kunnen voorkomen.”

In paniek

Tijdens haar werk als verpleegkundige op een kraamafdeling, nu twintig jaar geleden, zag Annette regelmatig waar het toe kan leiden als jongeren niet met hun ouders over seks durven praten. Annette: “Soms kwamen er tienermeisjes op de spoedeisende hulp met kramp in hun buik. Die meisjes waren aan het bevallen. De meesten wisten wel dat ze zwanger waren, maar hadden uit schaamte niemand iets verteld. Het waren heel heftige situaties. De kersverse tienermoeders waren in paniek en hun ouders in shock. Sommige ouders hadden zelfs geen idee dat hun dochters al seksueel actief waren! Vaak konden de meisjes hun dikke buik verbergen doordat ze wat forser waren en wijde kleding droegen. Het klinkt allemaal heel onwaarschijnlijk, maar in alle ziekenhuizen is het nog steeds de realiteit.”

Seksuele voorlichting is ontzettend belangrijk, toch ontbreekt het jongeren volgens Annette vaak aan de juiste kennis. Annette: “Veel ouders vertrouwen erop dat hun kinderen op school seksuele voorlichting krijgen. Tijdens biologieles krijgen jongeren inderdaad uitleg over geslachtsdelen en voortplantingsorganen, maar niet hoe die precies werken en hoe je seks hebt. Natuurlijk zijn er geen vaste richtlijnen voor seks, maar er is wel een belangrijke regel: respecteer elkaars wensen en grenzen en communiceer. Toen een jongen laatst vroeg hoe hij zijn vriendin moest bevredigen, was mijn advies dan ook: vraag het haar zelf.”

Beter weten

Het geven van voorlichting is altijd de rode draad in Annettes werk geweest. Als verpleegkundige voor Artsen zonder Grenzen werkte ze in Afrikaanse oorlogsgebieden, waar ze mensen informeerde over tal van zaken. En sinds zeventien jaar geeft ze zwangerschapscursussen Samen Bevallen aan mensen die een kind verwachten. Annette: “Kennis is macht. Als je weet wat er gaat gebeuren, kun je je voorbereiden. Uit onderzoek van het Radboud universitair medisch centrum blijkt dat vijftig procent van de vrouwen die een eerste kind heeft gekregen de bevalling als een traumatische gebeurtenis heeft ervaren. Westerse vrouwen staan steeds minder in contact met hun lijf. We zijn gewend alles te plannen, maar aan de oerkracht die vrijkomt tijdens een bevalling moet je je overgeven.

Voor een man is een goede voorbereiding net zo belangrijk. Ik zeg weleens: vooraf aan de aankoop van een auto worden allerlei brochures uitgeplozen, maar als er een kind komt – zowel emotioneel als fysiek een van de allergrootste life-events – meestal niet. Dat is toch vreemd? Als je goed weet hoe een lichaam werkt en welke stappen er volgen, wordt een bevalling een totaal andere ervaring. Datzelfde geldt voor het hebben van seks.”

Nieuwsgierig

Annette kwam destijds op TikTok terecht uit nieuwsgierigheid: “Ik heb drie kinderen in de puberleeftijd, twee zoons en een dochter. Zij hadden het herhaaldelijk over TikTok. Omdat ik wilde zien wat ze online uitspookten, maakte ik een account aan. Ik was verbaasd toen ik talloze filmpjes zag van meiden die met hun bijna blote billen en borsten schudden en een ultra gaaf huidje hebben door alle filters die eroverheen zitten. Gelukkig staan mijn kinderen stevig in hun schoenen, maar ik kan me voorstellen dat het voor pubers ingewikkeld kan zijn. De jeugd van nu is de allereerste generatie die wordt blootgesteld aan een bombardement van gemanipuleerde beelden. Dat maakt opgroeien in deze tijd extra lastig.”

Vanuit haar vakgebied wilde Annette haar ervaring over bevallen delen. Haar allereerste TikTok-filmpje, over tienerzwangerschappen, plaatste ze in januari 2021. Het werd duizenden keren bekeken, hoofdzakelijk door jongeren. In de comments, de reacties die bij het filmpje te zien zijn, stonden allerlei vragen. Daaruit concludeerde ze dat er een grote behoefte is aan voorlichting en dat goede kennis ontbreekt. Annette zag het min of meer als haar plicht om die vragen te beantwoorden. Sindsdien is ze een paar uur per dag met TikTok bezig. Ze filmt zichzelf terwijl ze vragen beantwoord en heeft contact met de jongeren via de comments.

Flinke discussie

Naast seksuele voorlichting geven wil Annette met haar filmpjes jongeren ook laten weten dat ze normaal zijn. Annette: “Een puberlichaam verandert in rap tempo. De meeste vragen van jongeren gaan over hun lijf. Een meisje van 15 schreef bijvoorbeeld dat ze nog steeds niet ongesteld was. Ik legde haar uit dat de meeste meisjes gemiddeld tussen hun elfde en dertiende jaar beginnen te menstrueren, maar dat dit ook eerder of later kan zijn. En dat ze contact op moet nemen met haar huisarts als ze zich zorgen maakt.

Het valt me op dat de jongeren in de comments bij de filmpjes heel open en aardig zijn voor elkaar en veel durven. In de klas is het sociale zelfmoord om te vragen of je piemel kan breken tijdens de seks, maar door de anonimiteit op TikTok durven ze het wel. Ze geven elkaar ook goede adviezen.”

Een paar keer maakte Annette mee dat er een flinke discussie onder haar volgers losbrak na het plaatsen van een filmpje, zoals het filmpje over het maagdenvlies. Annette: “Er wordt heel mythisch gedaan over het maagdenvlies, terwijl het in werkelijkheid een klein ribbeltje weefsel is aan de binnenkant van de vagina. In het filmpje legde ik uit dat het maagdenvlies helemaal niet hoeft te bloeden als een meisje voor de eerste keer seks heeft. Niet als de seks rustig verloopt en het meisje opgewonden is. In sommige culturen wordt bloed na de eerste keer gezien als het bewijs dat een meisje maagd is, maar dat klopt niet. Ik kreeg veel reacties op dat filmpje. Mijn account werd zelfs een paar dagen geblokkeerd, waarschijnlijk doordat mensen bij TikTok hadden aangegeven dat ik aanstootgevende content maakte. Dat voelde heel onrechtvaardig, ook omdat ik me niet kon verweren: ik kon TikTok niet benaderen omdat de contactgegevens van de Nederlandse afdeling niet vindbaar zijn.” Ondanks alle bezwaren vindt Annette TikTok een mooi medium. “Omdat daar de jongeren zijn en ik hen wil bereiken.”

Cool

Hoe haar drie kinderen het vinden dat hun moeder op TikTok zit en inmiddels tweehonderdduizend volgers heeft? Annette: “Toen ik overwoog om filmpjes te gaan maken, vroeg ik eerst aan hen wat zij ervan vonden. Als zij er niet achter zouden staan, was ik er nooit aan begonnen. De oudste twee vonden het gelijk prima. De jongste wist niet wat hij moest verwachten, maar vond wel dat ik het moest doen. Inmiddels hebben alle drie de kinderen er lol in. Veel van hun vrienden vinden het cool wat ik doe, dat helpt.

Het is niet zo dat we thuis heel de dag met elkaar over seks praten. Ik maak daar ook nooit een stichtelijk moment van. Meestal komen de gesprekken als we samen iets aan het doen zijn, als we de hond uitlaten, samen de afwas doen of in de auto zitten. Dan hoeven we elkaar niet aan te kijken en dat praat toch gemakkelijker.”

Annette gaat door met haar filmpjes totdat er geen nieuwe vragen meer zijn. “Maar aangezien er steeds nieuwe pubers bijkomen, denk ik er nog wel even mee bezig te zijn.”

Wil je zien: Annette beantwoordt seksvragen van pubers op TikTok