Femke liet haar zoon uit huis plaatsen: ‘Het schuldgevoel was gigantisch’

16 juli 2021

Femke: “Als ik mijn ogen sluit, zie ik nog hoe Jelle voor het raam stond van de zorgboerderij waar we hem naartoe brachten. De tranen rolden over zijn wangen en de hulpeloze blik in zijn ogen, sneed recht door mijn ziel.

Nog nooit heb ik me zo schuldig gevoeld. Ik heb mezelf de rit naar huis wel honderd keer gezegd dat dit voor iedereen het beste was, maar ik voelde me ontzettend gefaald als moeder.”

Autisme

“Het is nu bijna een half jaar geleden dat we Jelle uit huis lieten plaatsen naar een zorgboerderij. Al vanaf dat hij jong was, merkte ik dat hij zich anders ontwikkelde dan zijn twee jaar oudere zus Roos. In eerste instantie zocht ik daar niets achter. Ieder kind ontwikkelt zich immers op zijn of haar eigen tempo. Pas toen zijn juf op de basisschool ook zag dat hij geen contact maakte met andere kinderen ging er bij mij een lichtje branden.

Jelle werd onderzocht en gediagnosticeerd met klassiek autisme. Hoewel mijn man en ik handvaten kregen hoe we het beste met Jelle om konden gaan, werd de sfeer in huis steeds meer gespannen. Jelle kreeg steeds vaker een woedeaanval. Er was dan geen land met hem te bezeilen. Het brak mijn hart om hem zo met zichzelf in de knoop te zien. Na zo’n aanval was Jelle vaak een paar uur uitgeput en totaal overprikkeld.”

Speciaal onderwijs

“Op school ging het ook steeds een beetje minder. Jelle trok zich terug en ging vaak in een hoekje van het lokaal zitten, omdat hij alle prikkels niet aankon. Hem naar school brengen, leverde iedere ochtend een strijd op. Hij smeekte me steevast om hem weer mee naar huis te nemen. Toen hij op het speciaal basisonderwijs zat, ging het gelukkig wat beter. Jelle was daar veel meer op zijn plek en de juffen wisten daar precies hoe ze met hem om moesten gaan.

Hoewel Jelle op school dus beter in zijn vel zat, ging het thuis juist steeds minder goed. Het ene moment zat hij heel rustig te spelen met zijn lego, maar een seconde later kon het zo omdraaien en ging hij compleet uit zijn dak. Dan schopte en sloeg hij om zich heen en wat ik dan ook probeerde, ik kon geen contact met hem maken. Roos leed zichtbaar onder de spanningen in huis. Ze werd al stiller en verlegen en cijferde zichzelf compleet weg. Ook merkte ik dat ze steeds vaker bij vriendinnetjes wilde spelen, terwijl ze eerst zoveel mogelijk thuis wilde zijn.”

Machteloos

“Het aller moeilijkste vond ik het nog dat Jelle dit zelf ook niet wilde. In een hevige woedeaanval kon je niks tegen hem zeggen, maar wanneer hij weer rustig was, zei hij geregeld dat hij er niets aan kon doen. Dat zijn hersenen dingen deden die hij niet kon stoppen. Dat vond ik vreselijk om te horen, ik voelde me dan zo machteloos. Jelle is ook gewoon een heel lief en zorgzaam jongetje, maar zijn autisme is soms zo sterk.

Toen Jelle op een avond voor de zoveelste keer zijn vader en mij aanviel, wist ik dat het zo niet verder kon. Roos lag al in bed, maar ze was wakker geworden van het geschreeuw van haar broertje. Ik hoorde haar zachtjes huilen en opeens realiseerde ik me dat er echt iets moest veranderen. In overleg met de crisisdienst en GGZ is uiteindelijk besloten om Jelle uit huis te plaatsen. Daar ging uiteraard nog een heel proces aan vooraf en hoe dichter we bij de definitieve beslissing kwamen, hoe groter de steen in mijn maag werd.”

Hartverscheurend

“Bij het inpakken van zijn tas wilde ik het liefst door de grond zakken. Het deed zo veel pijn om zijn spulletjes bij elkaar te zoeken. Tegen Jelle zeiden we niet dat hij uit huis zou worden geplaatst, dan zou het namelijk weer op een vechtpartij uitlopen en ik wilde hem niet op die manier uit huis laten gaan. We hebben hem dus verteld dat we naar een boerderij zouden gaan, maar zeiden er niet bij dat dit zijn nieuwe thuis zou worden. Pas toen we daar aankwamen, hebben we samen met zijn begeleidsters alles uitgelegd.

De blik in zijn ogen zal ik nooit vergeten. Het liefst nam ik hem meteen weer mee in de auto naar huis. Het was hartverscheurend om hem zo te zien. De terugweg naar huis heb ik geen woord kunnen zeggen. Nog nooit eerder heb ik me zo gefaald gevoeld als moeder. De eerste weken moesten we allemaal ontzettend wennen, want ondanks dat de rust in huis terug was, miste we Jelle ook ontzettend. Langzaam maar zeker vonden we een nieuw ritme. Op dinsdag en vrijdag videobellen we met Jelle en op zondag komt hij vaak naar huis. Daar kijken we iedere week weer ontzettend naar uit.”

Alleen het beste

“Jelle zit na een lastig begin nu helemaal op zijn plek op de zorgboerderij en maakt gigantische stappen. Toen hij thuis woonde, kende ik nauwelijks momenten van verbondenheid met hem; nu zijn die er volop. Als hij me ziet, word ik bijna fijn geknuffeld. Ook zijn zusje bloeit weer op. Ze neemt weer vriendinnetjes mee naar huis en is veel vrolijker.

Jelle zijn uithuisplaatsing was de aller moeilijkste keuze die ik ooit heb moeten maken, maar ik zie nu in dat het wel het beste besluit is geweest. Ik ben zo ongelofelijk trots op hem en ondanks dat ik hem door de week ontzettend mis, weet ik dat wat ze hem daar geven mijn man en ik hem nooit hadden kunnen geven. Voor je kind wil je alleen maar het allerbeste en ik ben ervan overtuigd dat hij weet en voelt dat we allemaal onbeschrijfelijk veel van hem houden.”

Tekst: Lisa Schoenmaker