Michelle (29) is piloot: ‘Ik had een droom en ging ervoor’

26 augustus 2021

“Ik zat op het vwo en wist niet wat ik moest doen. De meeste verhalen van piloten beginnen niet zo, voor negentig procent – vooral mannen – is het een jeugddroom. Bij mij niet, ik had een pakket met Natuur en Techniek gekozen vanwege de exacte vakken. Maar ik ging naar verschillende open dagen, waaronder…

“Ik zat op het vwo en wist niet wat ik moest doen. De meeste verhalen van piloten beginnen niet zo, voor negentig procent – vooral mannen – is het een jeugddroom. Bij mij niet, ik had een pakket met Natuur en Techniek gekozen vanwege de exacte vakken. Maar ik ging naar verschillende open dagen, waaronder die van een rechtenstudie. Met de luchtvaart was ik eigenlijk nooit in aanraking geweest. Als kind heb ik één keer als passagier gevlogen, meer niet. Toch ging ik, omdat ik me breed wilde oriënteren en mijn opa mij op dit beroep had geattendeerd, kijken bij pilotenscholen. Daar raakte ik steeds enthousiaster. De passie die ik niet voelde bij de andere studies, kwam hier juist wel naar boven. Dit was het! Ik koos voor de Nationale Luchtvaartschool, de CAE Oxford Aviation Academy, zoals hij in het buitenland bekend staat. Er waren wel wat haken en ogen. Mijn ouders waren vooral huiverig voor de hoge kosten. De opleiding kost 150.000 euro. Die kun je financieren met een pilotenlening, waardoor je als je klaar bent meteen een flinke maandelijkse rentelast hebt. Het was midden in de vorige crisis, piloten vonden niet makkelijk een baan. Of eigenlijk: niet. Maar ik had een droom en ging ervoor.”

Met de kaart op schoot

“De opleiding duurt relatief kort, twee jaar, en is daardoor behoorlijk heftig. Je leert ontzettend veel in weinig tijd. Niet alleen over vliegen, ook over het leven. Ik voelde me erg verantwoordelijk en doordat ik die lening had en een baan moest zien te bemachtigen, was mijn enige prioriteit om de beste prestaties te leveren en de hoogste cijfers te halen. Alleen zo maakt ik mijn kans op een baan zo groot mogelijk. Dat zijn geen dingen waar alle studenten dagelijks mee bezig zijn. Twee jaar lang ik had geen leven buiten de opleiding, geen feesten, geen studentenleven, alleen maar leren en slapen. Maar dat had ik ervoor over.
In het tweede jaar vertrok ik naar Arizona in de VS. Daar begin je met vliegen in een klein kistje en langzaamaan mag je grotere besturen. Het lijkt misschien stoer dat je dan voor het eerst achter het stuur zit, maar eigenlijk was ik daar niet mee bezig. Je groeit erin en ik was vooral gericht op het vliegen zelf. Er is veel om rekening mee te houden, zeker in het begin. Er waren geen iPads of elektronica aan boord, dus ik zat met een kaart op schoot de route te tekenen en bepalen, rekening houdend met de wind, brandstof, slecht weer en alle checks die gedaan moeten worden. Pas achteraf voelde ik me weleens trots, dat ik toch maar in mijn eentje zulke afstanden in de lucht heb afgelegd. Op mijn twintigste.”

Advocatenkantoor

“Trots voelde ik me ook toen ik voor het eerst in een Boeing 737 vloog, met bijna tweehonderd passagiers aan boord. Toen ik plaatsnam in de cockpit, ging er van alles door me heen: de opleiding die ik had voltooid, wat ik allemaal had geleerd, welke weg ik had afgelegd om hier te komen. Die weg was niet altijd makkelijk geweest, want toen ik mijn opleiding had afgerond, was er geen enkele vacature voor piloten. Om de aflossing van de lening te kunnen betalen, nam ik een baan op een advocatenkantoor. Die zou me niet dichter bij de luchtvaart brengen, dus besloot ik om een tweede baan te nemen, in een simulator. Daar kwamen mensen die de ervaring wilden hebben van het besturen van een vliegtuig. Ik zat ernaast en begeleidde hen. Dat was ook voor mij leerzaam.
Twee jaar later ontstonden er langzaam weer vacatures. Ik vond een baan als piloot bij Ryanair en verhuisde naar Barcelona, mijn tijdelijke standplaats. Na een jaar stapte ik over naar AlbaStar, een chartermaatschappij die vliegt voor maatschappijen die een extra toestel nodig hebben. Het leuke was dat ik daardoor kon binnenkijken bij allerlei maatschappijen in Europa en op veel verschillende bestemmingen kwam. Dat was een van de redenen waarom ik voor dit beroep had gekozen: avontuur, de wereld zien, leuke mensen ontmoeten en genieten van het leven. Eindelijk ging dat hier echt gebeuren en ik vond het geweldig.
Ik vind het leuk als een landing niet standaard is. Op Schiphol bijvoorbeeld zie je de landingsbaan al van tien kilometer afstand liggen en moet je er volgens een standaardroute op aanvliegen. Ook leuk, maar je gaat dan gewoon mee in een zeer geolied systeem. Op kleinere velden is het allemaal minder strak georganiseerd, zoals bijvoorbeeld op de Griekse eilanden. Je hebt als piloot veel meer vrijheid, doet meer zelf en soms moet je voor die luchthavens een speciaal certificaat halen. De landing op Samos is bijvoorbeeld geweldig. Je vliegt eerst vlak langs een berg en daarna, als je al dicht bij de grond zit en de boomtoppen bijna raakt, moet je nog even een bocht van negentig graden maken.”

Belangrijke les

“Bang ben ik nooit. Ik ken het vliegtuig en ik ken alle checks en procedures. Bovendien train je als piloot veel in een simulator op wat er mis kan gaan. Maar door onze training en de vliegtuigen is de kans daarop erg klein en gaat er eigenlijk nooit iets mis. Althans, nu. Tijdens mijn opleiding had ik een moment waarop ik dacht: hoe ga ik hieruit komen? Ik was bezig met een trainingsvlucht en had berekend dat ik nog minstens vijf uur had voor het weer zou omslaan. Ruim voldoende tijd, maar toen bleek dat het slechte weer sneller dichterbij kwam dan gepland, dat gebeurt in Arizona wel vaker. Vlug keerde ik terug, omdat ik wist dat de wind die eraan kwam veel harder was dan waar ik op dat moment binnen mijn persoonlijke limieten in kon en mocht vliegen.
Maar ja, het vliegtuig gaat nu eenmaal niet harder dan het gaat en tegen de tijd dat ik de luchthaven bereikte, was de wind al krachtig en waren er zandstormen. Wachten tot het weer beter werd was geen optie, omdat de brandstof op begon te raken. Dus ja, landen dan maar. Alleen lukte dat niet. Ik probeerde het een paar keer opnieuw, maar elke keer moest ik toch weer een doorstart maken. Het vliegtuig zat in hevige turbulentie en ik werd door elkaar geschud. Er is niemand die dan even kan helpen of adviseren, je moet het echt alleen doen. Toen spookte wel door mijn hoofd dat als ik nu niet zou landen, het weleens verkeerd kon aflopen. Maar toch laat je zo’n gedachte ook weer los, omdat je bezig bent met vliegen en het uitvoeren van een plan. Pas toen ik het toestel aan de grond wist te zetten, realiseerde ik mij dat ik echt geen minuut later had moeten landen. Al ben ik achteraf ook blij met deze ervaring. Zelfs als het mis dreigt te gaan, kan ik rustig blijven en helder blijven nadenken. Het is een belangrijke les geweest.”

Bezienswaardigheid

“Inmiddels werk ik voor een Nederlandse luchtvaartmaatschappij waar ik First Officer – copiloot – ben. Waar de gezagvoerder vroeger alles deed en de copiloot beduidend minder, zijn de taken tegenwoordig gelijk verdeeld. Opstijgen, landen, dat doe je als first officer ook allemaal. Wanneer er iets fout zou gaan, beslis je samen wat er moet gebeuren en is de gezagvoerder de eindverantwoordelijke aan boord.
Ik merk dat passagiers het vaak leuk vinden, een vrouwelijke piloot. Althans, hier in Nederland. Toen ik nog voor Zuid-Europese maatschappijen vloog, merkte ik dat ik regelmatig een bezienswaardigheid was. Is dit normaal, vroegen mensen, vaak mannen, dan. Hoe oud ben je? Wie bestuurt het vliegtuig dan? Nou, ik! En de keren dat ik mijn tas stond op te bergen en iemand een drankje aan mij vroeg, kan ik ook niet meer tellen. In Nederland is het meer geaccepteerd, al merk ik nog steeds weleens dat mensen het een mannenberoep vinden. ‘Raar hè’, zei een passagier die in de cockpit kwam kijken. ‘Ik verwacht hier toch twee mannen.’ Ik keek hem aan en antwoordde: ‘Dat is inderdaad raar, dat jij dat verwacht.’ Dat zijn wel komische situaties.”

Half miljoen volgers

“Te laten zien dat iedereen – dus ook meisjes – piloot kan worden, is een van mijn motivaties om veel over mijn werk te delen op social media. Onder de naam Dutch Pilot Girl maak ik video’s voor YouTube en post ik veel op Instagram. Ook heb ik een e-book geschreven met informatie voor iedereen die piloot wil worden. Ik merk dat het aanslaat, op mijn verschillende kanalen heb ik inmiddels meer dan tweehonderdduizend volgers, bijna een half miljoen in totaal. In het begin wilde ik vooral laten zien wat er allemaal bij komt kijken om piloot te worden. Dingen die mij geholpen zouden hebben: hoe de opleiding is, hoe je je voorbereidt, tegen welke kosten je aanloopt. Daarna heb ik ook video’s gemaakt die meer met het vak te maken hebben, hoe je een motor start, of ik laat een landing zien onder lastige weersomstandigheden. Kijk, de kans dat iemand onverwacht een vliegtuig aan de grond moet zetten met hevige crosswinds en dan iets aan zo’n video heeft, is natuurlijk niet groot. Maar ik merk wel dat veel mensen de video’s interessant vinden, dat ze graag willen weten hoe het allemaal werkt in de cockpit.
Mijn doel is niet alleen om te informeren, maar ook om te motiveren. Daarom deel ik op mijn Instagram ook foto’s van mooie vluchten of bestemmingen. Bovendien wil ik dus laten zien: het is echt voor iedereen mogelijk. Niet alleen voor mannen, of voor mensen met connecties in de luchtvaart, of voor mensen met rijke ouders. Als je een droom hebt, ga er dan voor. Ik hoop dan een kleine bijdrage te kunnen leveren door te laten zien hoe mooi dit vak is, welke stappen je moet zetten om er te komen en, specifiek voor meisjes, dat je je niet moet laten tegenhouden omdat iets een ‘mannenberoep’ is. Ik probeer tegenwicht aan dat sekseverschil te bieden door te laten zien: ik kan het ook. Je hoeft geen man te zijn, worden, erop te lijken of je zo te gedragen. Je kunt als vrouw jezelf zijn, vrouwelijk zijn, en toch in de luchtvaart werken. Ik denk dat dat nodig is, dat het tijd is om het stereotiepe beeld van een piloot te doorbreken.”

Missie

“Na bijna tien jaar als piloot weet ik wel dat niet alles geweldig is, ook al hangt er soms een zweem om dit vak alsof dat wel zo is. Natuurlijk is het leuk om te reizen, maar toen ik bij mijn vorige maatschappij bijna nooit meer thuis was, voelde dat ook niet goed. Als je voor de tiende keer op hetzelfde Griekse eiland in hetzelfde hotel zit en je weet dat thuis het feestje voor je moeders verjaardag aan de gang is, kan dat behoorlijk eenzaam voelen. Inmiddels heb ik een betere balans gevonden. Vaak vlieg ik nu op één dag heen en weer en ben ik ’s avonds gewoon weer thuis. En als ik wel eens wat meer van huis ben, heb ik een vriend die dat in elk geval goed begrijpt omdat hij ook piloot is. Mensen denken vaak dat het bij ons alleen maar over landingen, luchthavens en alle techniek in de cockpit gaat, maar niets is minder waar.
Een enkele keer hebben we het over wat je zegt tijdens het welkomstpraatje, maar meer ook niet. Wel beheren we samen het platform Dutch Pilot Girl, waarop ik niet alleen de video’s deel, maar bijvoorbeeld ook benodigdheden voor piloten recenseer – van headsets tot tassen en zonnebrillen – en tips geef voor adresjes op bestemmingen. Onze missie is om het uit te bouwen tot een platform waar we werkzoekende piloten aan een baan helpen. Juist dat is nu hard nodig. Mijn vriend en ik hebben het geluk dat we tijdens de coronaperiode onze baan hebben behouden, maar het is verschrikkelijk om te zien hoeveel collega’s er op straat zijn komen te staan. De luchtvaart is zwaar getroffen. Juist daarom willen we haast maken met dit platform. Het is een mooi vak, ik hoop echt dat we op deze manier iets voor collega’s kunnen betekenen.”

Magisch

“Tijdens de lockdown heb ik veel gelezen, iets waar ik normaal niet aan toekom. Over zelfontwikkeling bijvoorbeeld, want daar ben ik altijd mee bezig. Op een dag wil ik graag captain worden. Bij mijn huidige luchtvaartmaatschappij heb je daarvoor een lange weg af te leggen, maar ik heb geduld. Verder wil ik misschien wel instructeur worden, maar boven alles wil ik blijven vliegen. Ik heb al mogen landen op veel mooie luchthavens, maar er blijft natuurlijk altijd wel iets te wensen over. De luchthaven van Sint Maarten bijvoorbeeld, waar je recht over het strand aan komt vliegen. Maar aan de andere kant weet ik inmiddels ook dat er dichter bij huis veel mooie plekken zijn. Op het Griekse eiland Skiathos vlieg je bijvoorbeeld heel mooi aan over de zee en een strandje waar het altijd druk is. Geweldig als je al die mensen daar beneden ziet en dan even later zo’n grote Boeing aan de grond zet. Dat blijft magisch.”  

Meer over Michelle vind je op dutchpilotgirl.com, @dutchpilotgirl op Instagram en via haar YouTube-kanaal.

Fotografie: Yasmijn Tan