Sonja trouwde twee keer met dezelfde man: ‘We zijn een onneembaar fort’

4 oktober 2021

Sonja (53) en Ruud (55) zijn gelukkig getrouwd, maar hebben een nogal ‘bumpy ride’ achter de rug. Ze zijn zelfs een keer gescheiden. Toch overwon de liefde, sterker nog: de liefde is nooit weggeweest. “Van Ruud afgaan was toen mijn enige mogelijkheid. Ik moest wel.”

Sonja: “We kregen verkering in 1985, maar ik kende Ruud al veel langer. Hoewel, kennen… Hij was mijn buurjongen sinds ik zeven was, maar dat hield niet in dat we met elkaar omgingen. In de straat hadden we andere vrienden en we zaten op andere scholen: ik ging naar de katholieke school, hij niet – iets wat in die tijd nog echt ‘een dingetje’ was. Ook zat hij op voetbal en ik op de muziekvereniging, ballet en turnen.
Op mijn vijftiende kreeg ik verkering met een jongen over wie mijn ouders niet echt te spreken waren. Dat was een lastige periode. Toen die verkering na een tijdje uitging, vroeg mijn zus mij of ik met haar en haar vriend mee uitwilde. Dan kon ik even mijn zinnen verzetten. Haar vriend nam zijn beste vriend mee: Ruud. Die avond spraken hij en ik voor het eerst echt met elkaar. Dat was best gek omdat we al tien jaar lang directe buren waren. Ik moet eerlijk bekennen dat ik Ruud al wel heel lang hartstikke leuk vond, maar puur op uiterlijk. In gesprekken bleek hij ook echt mijn type. We hebben die hele avond om elkaar heen gehangen. Ik kan me nog goed herinneren dat hij mij, helemaal aan het begin van de avond, met een blik van goedkeuring in zich opnam en vervolgens plagerig tegen me zei: ‘Zo buurvrouw, jij bent groot geworden!’ Daar moeten we nog steeds wel eens om lachen.”

Geen fijne jeugd

“Een week na die eerste avond stappen spraken we opnieuw af. Samen dit keer. Het was 4 mei, dodenherdenking. Ik moest die avond met de muziekvereniging de Dodenmars spelen en direct daarna kleedde ik me om, om naar Ruud te gaan. Vanaf die avond was het aan. Ook met deze keuze waren mijn ouders niet blij. Het boterde gewoon niet tussen Ruud en hun. Ik wil er niet te diep op ingaan, maar ik heb geen al te fijne jeugd gehad. Mijn ouders hadden moeite met loslaten, laten we het daar op houden. Omdat de problemen tussen Ruud en mijn ouders een steeds grotere rol gingen spelen, zijn we min of meer noodgedwongen heel jong gaan samenwonen. Ik had dat liever wat later gedaan, zat nog op school, maar het was niet anders. We hebben er toch iets leuks van gemaakt met z’n tweetjes. We woonden in een zomerhuisje in een echte volksbuurt, vol jongeren. Iedere avond zaten we met z’n allen op een pleintje met koffie en koekjes en later op de avond met bitterballen. Het was ontzettend gezellig.
Na drieënhalf jaar kregen we een eengezinswoning toegewezen. Ik was toen net klaar met school. Op mijn 24ste werd Claudia geboren, onze oudste dochter. We genoten van deze nieuwe fase in ons leven, hoewel er ook verdriet was. In die periode verbrak ik namelijk het contact met mijn ouders volledig. Steun van Ruud kreeg ik daarin niet. Hij dronk namelijk nogal veel. De beslissingen die ik nam, nam ik vrijwel altijd alleen.”

Drankverslaving

“Aan Ruud kon je slecht zien dat hij gedronken had. Daardoor kon hij het ook heel lang voor mij verbergen, want dat deed hij: Hij was een stiekeme drinker. En een functionerend alcoholist, zoals je dat noemt. Hij was overdag nuchter, ging gewoon naar zijn werk en zorgde voor de kinderen. Aan het einde van de middag begon hij te drinken en dan werd hij, later op de avond, een ander persoon. Hij was dan heel nukkig en stil.
We kregen steeds vaker ruzie. De lieve en leuke man die ik overdag zag, was dan compleet verdwenen. Als ik daar op een nuchter moment een gesprek met hem over aanging, beloofde hij beterschap. Hij had oprecht spijt. We maakten afspraken voor de toekomst, die Ruud dan binnen een paar dagen weer volledig was vergeten. Zo werkt dat met een verslaafde: daar kun je geen afspraken mee maken. Ik dacht iedere keer dat ik de situatie onder controle had, maar iedere keer opnieuw viel hij terug. Overigens zag ik op dat moment nog helemaal niet in dat Ruud een verslaving had. Hij dronk gewoon veel, dacht ik. Ook ik stak mijn kop een beetje in het zand.”

Relatiebreuk

“Na een tijdje vertelde ik mijn vriendinnen over de problemen thuis. En ik besprak het met onze huisarts en de praktijkondersteuner. Ruud zelf wilde niets van hulp of gesprekken met wie dan ook weten. Ik moest niet zo zeuren, zei hij dan. Ik liep tegen een muur op en kwam geen steek verder. In mijn eentje kon ik de situatie niet veranderen. De kinderen waren inmiddels pubers en gelukkig hebben we de problemen altijd ver bij ze vandaan weten te houden. Ze wisten wel dat papa veel dronk, maar tegen hen deed hij altijd relatief normaal.
Ik worstelde al zo lang in eenzaamheid met Ruuds drankgebruik. De enige optie die mij nog restte, was scheiden. Ik had hem daar al talloze keren mee gedreigd, maar zette het nooit door. Ondanks alles hield ik namelijk nog wel ontzettend veel van hem. Dat gevoel zet je niet zomaar uit. Boven op de drankproblemen kwamen ook financiële zorgen. Waar Ruud in het begin namelijk nog prima functioneerde op zakelijk gebied, werd ook dat steeds minder. Toen hij zijn bedrijf startte, had hij een krediet afgesloten, ik wist daarvan. Hij trok mij langzaam mee zijn afgrond in.
‘Je moet gaan’, heb ik hem op een dag gezegd. De maat was vol voor me. Ruud heeft geen seconde geprotesteerd, hij voelde zelf ook wel dat hij mij inmiddels vooral tot last was. Aanvankelijk vertrok hij naar zijn ouders, die enorm schrokken. Ze hadden geen idee van het drankprobleem van hun zoon. ‘We drinken allemaal wel eens teveel’, vonden zij. Uiteindelijk kon hij op de zolderkamer van het huis van zijn broer terecht.
Er viel een enorme last van mijn schouders. De strijd was weg. Ik was zó opgelucht. Ik liet geen gras over de scheiding groeien, ik heb alles meteen in werking gesteld om onze relatiebreuk officieel te maken. Ik was honderd procent overtuigd van mijn keuze en miste Ruud totaal niet. Het was goed zo. Mijn gevecht had lang genoeg geduurd.”

Naar een kliniek

“Dat gevoel veranderde na een paar maanden. Ruud had inmiddels een eigen huisje. De opluchting maakte plaats voor verdriet. Wat was er toch allemaal gebeurd? Ruud was dan wel weg, mijn liefde voor hem niet. En omgekeerd hield Ruud ook nog van mij. Het ging heel slecht met hem. Hij vermagerde sterk en haalde soms dagen geen eten meer in huis. We gingen allebei op onze eigen manier aan de scheiding onderdoor.
‘Je moet hulp zoeken, Ruud’, smeekte ik hem. Maar dat deed hij nog steeds niet. Op de dag dat we onze handtekening onder de scheidingspapieren zouden zetten – álles was al rond – heb ik Ruud met vrienden, familie en de huisarts klemgezet. Via een interventie hebben we hem laten weten dat het erop of eronder was. Ofwel hij liet zich opnemen in een kliniek of we zouden tekenen. Na bijna dertig jaar verslaving verzette hij zich niet langer tegen hulp. Hij vertrok naar een kliniek.
In zijn angst mij definitief te verliezen heeft Ruud alles op alles gezet om van zijn alcoholverslaving af te komen. En wij waren als gezin heel nauw bij dat proces betrokken. Ik was contactpersoon, tijdens de intake had Ruud aangegeven dat hij graag wilde dat alle communicatie samen met mij verliep, op die manier wilde hij mij bij dit proces betrekken.
Ruuds hersenen droogden, zoals hij het zelf zegt, ‘op na een jarenlange alcoholmarinade’. Hij ging weer praten. Zijn gevoel kwam weer bovendrijven. Ineens ging hij ook voor mij zorgen, iets wat ik al die jaren niet had gekend. Hij kwam na zijn ontslag uit de kliniek weer tijdelijk bij mij wonen. Hij is ondernemer, zijn werk stond even on hold, geld voor een eigen huis was er even niet. We zouden wel zien waar het schip strandde. Als ik thuiskwam uit mijn werk, zette Ruud koffie voor me. Het klinkt gek, maar dat had ik dus niet eerder meegemaakt.”

Opgeknapte trouwringen

“Ik moest wennen aan de nieuwe situatie. Ik had een knoop doorgehakt, ik zou van Ruud scheiden. Wat nu? Bovendien was ik al 30 jaar gewend alles alleen te doen. Alles alleen te regelen. Ik vond het lastig hem weer in mijn leven toe te laten. Het vloog me zo nu en dan ontzettend aan. Gelukkig kregen we ook samen hulp. En relatiehulp, los van elkaar. Ik moest een keuze maken. Zou ik de scheiding doorzetten? Of koos ik opnieuw voor Ruud?
Ik besloot na lang wikken en wegen onze liefde een nieuwe kans te geven. De rechtsbijstandverzekering, waar ik een beroep op had gedaan, vergoedde echter de reeds gemaakte advocaatkosten echter alleen als de scheiding ook daadwerkelijk werd ingeschreven. Dus moesten we toch nog scheiden, puur administratief. We konden anders de openstaande rekening van enkele duizenden euro’s met geen mogelijkheid betalen. Er zat niets anders op dan de scheiding officieel maken, hoe verwarrend dat ook voor ons voelde. Het tekenen van de papieren vond ik hartverscheurend en pijnlijk. Na het neerleggen van de pen ben ik een lang stuk met de hond gaan lopen, in stilte. Het was ontzettend emotioneel voor me.
Maanden later heb ik Ruud verrast. Tijdens een etentje heb ik onze opgeknapte trouwringen tevoorschijn getoverd en heeft het personeel ons in het bijzijn van de kinderen toegezongen. Er was een toetje met vuurwerk. Het was klein, maar zo bijzonder. Het was mijn manier om Ruud te laten weten dat ik weer in ons huwelijk geloofde. Het moment was ceremonieel; administratief hadden we het inmiddels geregeld. Ik had echter gezworen mijn trouwring nooit meer te dragen, waardoor Ruud er niet meer over durfde te beginnen. Dat ik er nu toch uit mezelf mee kwam, was voor hem een grote verrassing. Hij was inmiddels een jaar sober en in herstel. Dat maakte het extra speciaal.”

Onneembaar voort

“We zijn inmiddels acht jaar verder en we kunnen zeggen dat we het gered hebben. Als je de statistieken erbij pakt, kunnen maar weinig stellen – waarvan er één kampt met een verslaving – dat zeggen. Ik ben daar ontzettend trots op. Van Ruud scheiden was een van de moeilijkste besluiten uit mijn leven, maar wel een besluit dat ons allebei uiteindelijk alleen maar goed heeft gedaan. Ik kon de concurrentie met Ruuds andere ‘relatie’ – die met alcohol – niet langer aan. Weggaan was de enige oplossing. We hebben het nog regelmatig over de heftige tijd die we achter de rug hebben. Ruuds verslaving en onze problemen zijn geen geheim voor de buitenwereld.
Sinds een jaar is onze zoon Lars (25) gescheiden en hij woont tijdelijk, met zijn twee kinderen van 4 en 2 in co-ouderschap, bij ons. Als ik Ruud in de rol van opa zie, smelt ik. Hij zei laatst nog dat het helend werkt de meisjes bij ons te hebben. Hij heeft met terugwerkende kracht toch zoveel van zijn eigen kinderen gemist. Dat is ook heel confronterend natuurlijk.
Ruud en ik horen bij elkaar. We hebben zoveel meegemaakt samen, we zijn een onneembaar fort geworden. En die scheiding? Die hoort erbij als een flinke ‘hiccup’.”

Ruud: ‘Ik miste Sonja in alles’

Ruud: “De scheiding kan ik alleen maar omschrijven als ***, ik heb er geen netter woord voor. Ik miste Sonja in alles. Zij betekent zoveel voor mij. Voor haar wil ik nuchter blijven, wat niet altijd even makkelijk is. Ik heb de afgelopen jaren geleerd dat ik om hulp en raad mag vragen, vooral aan Sonja. Op die manier heb ik mijn leven weer op de rit gekregen. Ik zie onze toekomst samen heel positief in, maar dan zal ik wel aan mezelf én aan ons moeten blijven werken. Ik ben trots op wat ik bereikt heb, de afgelopen acht jaar. Trots op mezelf, dat ik een verslaafde in herstel ben. En trots op Sonja, dat zij dit met mij heeft willen doen.”

Tekst: Hester Zitvast.
Foto: Bart Honingh.
Visagie: Linda Huiberts.