6x de allermooiste herfstwandelingen in Nederland

5 november 2021

Hoera! Het is herfst! Naar buiten dus, voor een flinke wandeling met na afloop een kop dampende chocolademelk en appeltaart mét slagroom.

1. ’s-Gravelandse Buitenplaatsen, Noord-Holland

• 17 km
• start- en eindpunt: Natuurmonumenten Bezoekerscentrum Gooi en Vechtstreek

Tijdens je wandeling over de ’s-Gravelandse Buitenplaatsen kom je verschillende tuinstijlen tegen. Aan het begin van de achttiende eeuw legt men bij de huizen een baroktuin aan. Strak en geometrisch van opbouw met lange lanen en een sterrenbos. Later raakt deze Franse stijl uit de mode en gaan de tuinen op de schop. Er komen natuurlijke tuinen met heuvels, waterpartijen en romantische doorkijkjes. Exotische bomen en struiken zoals de rododendron en rode beuk doen hun entree. Vlak bij de huizen legt men een moestuin en een slangenmuur aan. Juist door deze variatie verveelt deze route nooit. Van uitzichten op verkleurende bossen tot prachtige details van de landhuizen zelf. In het Spanderswoud kom je in de herfst ogen tekort. Je vindt er prachtige waterpartijen met kronkelende paden. Tussen de bomen zijn allerlei soorten paddestoelen te bewonderen, waaronder veel vliegenzwammen, je weet wel: die rode met witte stippen.

2. Sint-Pietersberg, Zuid-Limburg

• 10,8 km • start- en eindpunt: parkeerplaats Oog van Sint-Pieter

De Sint-Pietersberg is eigenlijk een heuvel, maar we noemen het een berg. Zo voelt het ook als je hier wandelt. Dit zuidelijkste stukje Nederland gelegen tussen Maastricht en België is haast on-Nederlands mooi. De zeldzame kalkhellingen en het unieke microklimaat maken het gebied tot een uniek vlinder-, oehoe-, vleermuis- en plantenparadijs. Op de kop van de berg ligt het Fort Sint Pieter, een indrukwekkend verdedigingswerk voor de stad Maastricht. Op de top van het fort heb je een geweldig uitzicht op Maastricht en op het Maasdal rondom je.
Deze grensoverschrijdende wandelroute start bij Fort Sint Pieter. Als je daar de trap opgaat, kom je eerst langs de westhelling van de berg (of eigenlijk plateau) met mooie vergezichten. De route gaat verder door het ENCI-bos met paddestoelen en zwammen  op omgevallen bomen. Sta even stil en haal diep adem… ruik je de geur van de herfst? Een stukje verderop bereik je België. Hier loop je door het Maasbos. Na een flink stuk wandelen langs de Maas kun je bij Buitengoed Slavante genieten van een kop koffie met heerlijke Limburgse vlaai én van het uitzicht. Via de oostzijde van de berg kom je dan weer terug bij het fort.

3. Goorven door de Oisterwijkse bossen, Noord-Brabant

• 4,3 km
• start- en eindpunt: Natuurmonumenten Bezoekerscentrum Oisterwijk

Ruim een eeuw geleden dreigden de Oisterwijkse Bossen gekapt te worden en de vennen drooggelegd. Gelukkig werd daar een stokje voor gestoken en kun je nu nog steeds genieten van het bijzondere landschap. De Goorvenwandeling is in de herfst het mooist. Dan komen overal de kleurrijke paddestoelen tevoorschijn die het bos een sprookjesachtige sfeer geven. In de spiegelende vennen langs de route zorgt de reflectie van verkleurende bomen voor fotogenieke momenten. Je komt onderweg langs het ‘Goorven’ en het ‘Witven’. Goor betekende vroeger moeras. Het was een plek waar turf werd gestoken. Een klus waar je behoorlijk vies van werd. Iedereen kon aan het einde van de dag zien dat je in het ‘Goor’ had gewerkt. Het Witven stond ooit bekend om zijn witte, zandige bodem. Later waren het vooral witte waterlelies die het voedselrijk geworden ven kleur gaven. Na een grote schoonmaakactie in de jaren negentig is de blinkend witte zandbodem grotendeels weer teruggekeerd. Het moearshertshooi, een bijzonder geelgekleurd plantje, groeit hier nu weer. Wil je nog meer weten over de Oisterwijkse Bossen en Vennen? Bezoek dan Bezoekerscentrum Oisterwijk bij het eindpunt van de route en geniet nog even na met een hapje en drankje in Groot Speijck.

4. Sporenpad, Voorsterbos bij Kraggenburg, Flevoland

• 2,8 km
• start- en eindpunt: parkeerplaats Leemringweg

Het Voorsterbos is een waar paddestoelenparadijs. Van de 3500 soorten paddestoelen die Nederland rijk is, vind je er in het Voorsterbos maar liefst achthonderd! Paddestoelen gedijen goed bij de grote variatie aan grondsoorten, veel overgangen en vooral veel vochtige omstandigheden. Een deel van de route loopt door zogenaamde ‘struinnatuur’. Hier kun je zelf je pad kiezen. Geen avonturier? Dan is er ook gewoon een pad wat je kunt volgen.

5. Trekvogelroute Schiermonnikoog, Friesland

• 18 km
• start- en eindpunt: informatiecentrum Het Baken

Elk voor- en najaar vliegen miljoenen trekvogels langs de Waddenzee. Na een lange vlucht landen ze graag op Schiermonnikoog om te rusten en even bij te tanken. Deze vogeltrekroute brengt je langs de beste plekken om vogels te spotten op het eiland. Vrij snel na de start heb je vanaf de bank van Banck een prachtig uitzicht over het Rif Schiermonnikoog en kun je de vogels goed kijken zonder te verstoren. Het Rif is een gigantisch hoogwatervluchtplaats. Met hoogwater rusten er aan de randen van het Rif grote groepen scholeksters, tureluurs, wulpen, bergeenden en meeuwen. Onderweg zijn er nog tientallen vogelsoorten te bewonderen. Wil je echt goed zicht hebben? Vergeet dan vooral je verrekijker niet!

6. Kaapse Bossen, bij Doorn, Utrecht

• 5 km
• start- en eindpunt : parkeerplaats Groene Entree Kaapse Bossen

De Kaapse Bossen liggen bij Doorn, midden in het Nationaal Park Utrechtse Heuvelrug. Een glooiend bosgebied vol natuurschoon en cultuurhistorie. Ontdek het zelf; wandel door brede beukenlanen of over slingerende bospaadjes. Langs boswallen, eikenhakhout en de Doornse kei. Bovenop uitkijktoren De Kaap wacht een geweldig uitzicht. En daarna? Nog even nagenieten bij theehuis Helenaheuvel.
Deze route is ook zeer geschikt voor kinderen. Onderweg is er van alles te doen: een uitkijktoren, klimbomen, bijzondere stenen en zand en heel veel blaadjes om mee te spelen.

Kijk voor de routebeschrijvingen en meer informatie op Natuurmonumenten.nl.

Lees ook: waarom wandelen in het bos zo goed is voor je gezondheid