Michou: ‘Mijn vader vertelde mij het familiegeheim’

19 oktober 2023

In de lockdown biechtte de vader van Michou (29) een goed bewaard familiegeheim aan haar op. Nu heeft ze geen idee wat ze met dat geheim aan moet.

Michou: “‘Oom Bram, is geen kind van opa en dus geen echte broer van mij’. Met die woorden dropte mijn vader een spreekwoordelijke bom bij me, tijdens onze gezamenlijke zondagse wandeling. Ik had deze ontboezeming totaal niet zien aankomen. We hadden het over iets héél anders. Ineens gooide mijn vader er het geheim uit waarmee hij al jaren scheen te worstelen en waarvan niemand anders iets afwist, afgezien van de hoofdrolspelers van destijds, plus mijn oom en vader. En ik nu dus ook.
Ergens vond ik het fijn dat mijn vader me blijkbaar zo vertrouwde dat hij me dit opbiechtte, maar ik vond het ook heel lastig. Mijn vader zadelde me op met een deel van de familiegeschiedenis die altijd verborgen was gehouden en waarvan verwacht werd dat ik dit ook niet verder zou vertellen. Ik hoorde iets wat mijn tante, mijn neefjes en nichtje én mijn beide broers niet wisten. En juist dat gaf me een zwaar gevoel op de maag. Eerlijk gezegd had ik het liever ook niet geweten, want die knoop in mijn maag zit er tot op de dag van vandaag.”

Corona-walks

“In coronatijd ontstond een geheel nieuwe traditie tussen mij en mijn vader. Elke zondag om elf uur gingen we wandelen. In de buitenlucht konden we immers prima afstand houden en elkaar toch veilig zien. Vooral sinds het overlijden van mijn moeder was hij best eenzaam en nu zag mijn vader door alle restricties haast niemand meer. Mijn broers wonen allebei verder weg, hij had nog een parttime baan als conciërge op een school, maar ook dat was gestopt. Hij miste zijn leerlingen en collega’s. De zondagse ‘corona-walks’ braken zijn weekend en voor mij was het een goede manier om iets te doen aan de kilo’s die ik in deze lockdown was aangekomen. Win-win.
We zochten meestal een natuurgebied uit tussen onze woonplaatsen in en stippelden een route van zo’n anderhalf á twee uur uit. Tijdens onze wandelingen bespraken we onze week: de updates over het virus, de liefde voor onze voetbalclub en de dagelijkse ditjes en datjes. We gingen eigenlijk nooit heel erg de diepte in. We zijn ook geen mensen die makkelijk onze diepste gevoelens delen met elkaar. Dat soort gesprekken heb ik nooit gehad met mijn ouders, ook niet toen mijn moeder nog leefde. Prima. We weten dat we van elkaar houden en dat is genoeg.
Vandaar dat ik zo verbaasd was, toen mijn vader plotsklaps een geheim opbiechtte. Hij bracht het zonder aan- of inleiding. Gewoon in één klap eruit tussen de weersverwachtingen en het voetbalspel van PSV door: mijn oom Bram was zijn halfbroer. Heel summier vertelde hij wat details. Dat mijn – overigens keurige en gelovige – oma vreemd was gegaan met een huisvriend. Halverwege de jaren zestig, maar absoluut geen flowerpower-actie, want dat vrije paste totaal niet bij oma. Niemand begreep waarom ze het had laten gebeuren. Het was ergens op het platteland van Twente en ze had een korte affaire gehad met de man die vaak bij opa en oma aanwaaide om wat klusjes te doen. Maar deze man wilde niets van de zwangerschap weten en verdween meteen uit haar leven, toen ze het hem mededeelde.
Overigens zou oma ook niet van plan geweest te zijn haar huwelijk op te geven voor hem. Mijn lieve opa scheen meteen bereid te zijn geweest het kind op te voeden en erkennen als zijn eigen kind. En zo geschiedde. Er werden gewoon weinig woorden meer aan vuilgemaakt. Vanaf dat moment Was Bram zijn tweede zoon.”

Geheimzinnig kistje

“Mijn vader was zeven toen zijn broer werd geboren en hij wist lang ook niets van deze geschiedenis. Voor hem was Bram gewoon zijn babybroertje. Pas vele volwassen jaren later, toen oma naar een verzorgingshuis ging en hij haar spullen uitzocht, vond mijn vader een geheimzinnig kistje. Hierin zaten brieven, foto’s en een haarlok van de verwekker van Bram aan mijn oma. Hij ontdekte dat zijn broer zelfs nog naar de bewuste man, Abraham, was vernoemd.
Mijn oma was toen al te ver heen om nog een verklaring te geven, maar schijnbaar heeft hij het verhaal toen geverifieerd bij zijn vader.  Daarna is mijn vader ermee naar zijn broer gestapt.
Oom Bram vond het vreselijk, vooral toen hij hoorde dat Abraham, zijn vader niets van hem had willen weten. Maar ook omdat hij veel van opa hield. Het liefst wilde hij de hele geschiedenis uitwissen en vergeten. Hij droeg mijn vader op om er nóóit meer over te praten. Hij was ook niet van plan het te delen met zijn echtgenote. Op zijn geboortecertificaat prijkte dezelfde achternaam als mijn vader, zij deelden dezelfde jeugd en hij voelde zich ook honderd procent het kind van opa en oma. Voor hem was het daarmee punt uit.”

Vaag verhaal

“Mijn vader heeft het blijkbaar nog wel aan mijn moeder verteld, maar daarna jarenlang keurig zijn mond dichtgehouden. Tot die bewuste wandeling met mij in mei 2021. Het is mij nog steeds een raadsel waarom hij toen het geheim onthulde en waarom alleen aan mij en niet bijvoorbeeld ook aan mijn broers van 33 en 35.
Zelf deed mijn vader er heel vaag over. Hij had het er uitgeflapt ‘als een soort boer die hij niet kon tegenhouden’. Maar dat ik het nu wist, betekende niet dat het openbaar mocht worden. Het was puur ter kennisgeving. Mijn vader zei het niet letterlijk, maar ik denk dat hij bedoelde dat ik het ook niet aan Melvin, mijn vriend mocht vertellen. Maar dat heb ik op een later moment wel gedaan. Ten eerste, omdat Melvin een stuk verder af staat van ons allemaal. Hij is pas een kleine drie jaar in de familie, hij kent niemand nog echt. Maar vooral omdat ik het aan iemand kwijt moest. Je kunt toch niet zomaar iets over de heg gooien en zeggen: zoek het maar verder uit? Ik heb er echt nachten wakker van gelegen. Voor mij fijn om dan een steunpilaar naast me te hebben. Vooral omdat ik met terugwerkende kracht anders kijk naar mijn verleden en stamboom. Maar ook naar mijn oma en opa. Ik heb haar niet heel goed gekend, maar oma stond bekend als een vrome vrouw. Iemand die vooraan in de kerk zat en drie keer per dag bad. Een romance met een andere man paste helemaal niet in dat plaatje.” 

Nieuwsgierig

“Mijn opa zit nu in een verpleeghuis, maar was vroeger altijd heel betrokken bij onze gezinnen. Zowel die van ons, als van mijn oom en tante en neefje en nichtje. Ik ben regelmatig in gedachten teruggegaan, maar ik heb nooit iets gemerkt van een eenzijdige loyaliteit. Opa was en is even gek op al zijn kleinkinderen. Echt of niet-eigen.
Maar ik kijk ook anders naar mijn oom. Niet dat ik hem niet meer voor een vol familielid aanzie, maar ik heb een beetje medelijden met oom Bram. Ik vind het verdrietig dat hij slachtoffer is van deze hele situatie. Ik begrijp hem. Ik snap dat hij niet zit te wachten op spoken uit het verleden. Maar aan de andere kant kan ik me ook voorstellen dat je wel wil weten wie dan je biologische vader is. Stel dat er een bepaalde ziekte voorkomt in die tak, dan wil je daar toch graag van op de hoogte zijn? Of bepaalde karaktertrekjes of talenten? Zelfs ik ben nieuwsgierig of oom Bram lijkt op zijn verwekker. Ik heb trouwens geen idee of de bewuste man nog leeft. Maar misschien zijn er nog wel meer familielieden. Heeft oom Bram daar nog halfbroers- of zussen.
Ook voor mijn neefje en nichtje, die nu pas 11 en 13 zijn, lijkt het me een gek idee. Ergens worden ze opgevoed met een leugen over hun dna. Bij tv-programma’s als Spoorloos of DNA Onbekend, dan zie je vaak hoe belangrijk het is als je precies weet wat jouw afkomst is.” 

Zware last

“Sinds ik het familiegeheim ken, heb ik soms moeite met mijn houding op feesten en partijen of als we met de hele familie bij elkaar zijn. De eerste tijd zagen we elkaar amper, dus hoefde ik niks in te slikken. Maar nu we weer bij elkaar op visite mogen en naar verjaardagen gaan, ligt het soms op mijn lippen om er iets over te zeggen als ik mijn opa bezoek in het verpleeghuis. Of als oom Bram op een feestje een arm om me heen slaat en me zijn lievelingsnicht noemt.
Het voelt bovendien raar om iets achter te houden voor mijn broers Brian en Dean, met wie ik een goede band heb. Normaal delen we al het familie wel en wee in een gezinsapp. Nu beschik ik over informatie die zij niet kennen, maar eigenlijk wel behoren te weten. Het gaat ook om hun vader en oom.
Soms denk ik: ik vertel het gewoon. Het is immers al 55 jaar geleden. De schande is allang voorbij. Desnoods wachten we nog totdat opa is overleden, dan kunnen we hem niet meer kwetsen. Maar ik doe het niet. Ik heb mijn vader beloofd het geheim te bewaren en die belofte breek ik niet.
Laatst heb ik hem nog wel een keer voorzichtig gevraagd of we het toch niet een keer met z’n allen kunnen bespreken. Ik heb hem zelfs voorgesteld om mijn neefje en nichtje in te lichten als ze bijvoorbeeld achttien zijn. Maar toen zei mijn vader – en daar heeft hij gelijk in – dat het niet aan mij is. Of aan hem. Als íemand dit moet vertellen, is het oom Bram zelf. Het is zijn verhaal, niet het onze. Het gaat om hem. Daar heeft hij natuurlijk wel gelijk in. Ik moet het laten rusten, maar nogmaals, dat vind ik lastig. Ik kan normaal nog geen sinterklaascadeautje verborgen houden en mijn hart ligt op de tong. Wil ik mijn vriend verrassen met een weekendje weg, flap ik er al in de auto uit dat we naar Maastricht gaan. Ik vind het daarom fijn dat ik het wel kan vertellen in Vriendin, puur en alleen omdat het toch anoniem is. Ik kan hier niemand mee beschadigen, omdat de details en namen anders zijn, maar het lucht op om het te delen.
Gelukkig is de band met mijn vader niet negatief veranderd. Misschien is het zelfs iets verbeterd, omdat mijn vader mij blijkbaar heel hoog heeft zitten. Vroeger, als kind, voelde het vanwege mijn oudere broers juist alsof ik nooit heel serieus werd genomen. Dingen werden meestal voor mij beslist. Of ik kreeg alleen maar een ‘dat snap jij toch niet’ als uitleg. Nu ben ik degene die hoger in rang staat. Maar tegelijkertijd is het ook zo dubbel. Het is van mijn vaders schouders, maar bij mij ligt het nu op mijn rug!”

Tekst: Joan Makenbach. Om privacyredenen zijn alle namen veranderd, De echte namen zijn bekend bij de redactie.​​​​​​
Foto: Getty Images

Meer persoonlijke verhalen lezen? Neem nu een digitaal abonnement op Vriendin.