Hoe gezond zijn vleesvervangers? Zó zit het
17 mei 2023
Hamburgers, gehakt en filet americain: van bijna elk vleesproduct bestaat tegenwoordig een plantaardige variant. Handig en lekker, vinden veel mensen. Maar zijn deze kant-en-klare vleesvervangers ook gezond?
Vaak te zout
Met kant-en-klare vleesvervangers, vaak gemaakt van soja, granen, zuivel of schimmels, kies je laagdrempelig voor een vega maaltijd. Lekker, goed voor het milieu én gezond, zou je denken. Dat ligt iets ingewikkelder. Volgens het Voedingscentrum bevatten veel vleesvervangers – net als bewerkt vlees – te veel zout. Sterker nog: bijna tweederde van de vegetarische en veganistische burgers in de supermarkt is te zout, blijkt uit onderzoek van de Consumentenbond. Een kant-en-klare vleesvervanger bevat soms wel 2 gram zout per 100 gram (want: veel smaak) en daarmee zit je al gauw aan de dagelijkse zouttaks van 6 gram. Ook bevatten ze vaak te veel verzadigde vetten en suikers. Niet alle vleesvervangers staan daarom in de Schijf van Vijf.
Waar moet je op letten
In vlees, vis en zuivelproducten zit eiwit, een belangrijke bouwstof. Ben je vegetarisch? Dan moet je eiwitten en andere belangrijke voedingsstoffen, zoals ijzer en vitamine B12 of B1, ergens anders uithalen. Check het etiket om te zien of je een gezond product te pakken hebt. In een goede kant-en-klare vleesvervanger zit volgens het Voedingscentrum het volgende (per 100 gram):
• Eiwit (meer dan 20% van de energie)
• Meer dan 0,8 milligram ijzer
• Meer dan 0,06 milligram vitamine B1 en/of 0,24 microgram vitamine B12
• Niet meer dan 2,5 gram verzadigd vet
• Niet meer dan 1,1 gram zout
• Geen toegevoegd suiker
Duurzaam of niet?
Schokkend, maar waar: vleesvervangers op basis van zuivel belasten het klimaat volgens Milieu Centraal ongeveer evenveel als de productie van kip en varkensvlees. Ook kippeneiwit, een ingrediënt dat vleesvervangers structuur en smaak geeft, is niet duurzaam. En soja dan? Dit wordt in Zuid-Amerika in grote hoeveelheden geteeld voor veevoer, waar het gepaard gaat met ontbossing. Soja voor vleesvervangers, melk of yoghurt is meestal wel duurzaam geteeld, bijvoorbeeld in Europa. Twijfel je of het om biologisch geteelde soja gaat? Check de website van de fabrikant.
Andere alternatieven voor vlees
Hoe makkelijk en lekker een kant-en-klare vleesvervanger ook is, beter is het om te kiezen voor een niet-bewerkt alternatief, zoals tofoe, peulvruchten, eieren of tempé. Hierin zit van nature eiwit, vitamine B1 en ijzer. Noten, zaden en pitten bevatten wel voldoende ijzer en vitamine B1, maar minder eiwit.
Tekst: Maike Abma
Foto: Getty Images
Meer Vriendin? Volg ons op Facebook en Instagram. Je kunt je ook aanmelden voor onze wekelijkse Vriendin nieuwsbrief.
