Onregelmatig ongesteld of acne? Misschien heb je PCOS
13 september 2023
Niet of onregelmatig ongesteld, acne, overbeharing, ongewenste gewichtstoename… Het zijn een aantal symptomen van het Polycysteus Ovarium Syndroom, ook wel PCOS genoemd. September is de PCOS Awareness Maand en diëtist en gezondheidswetenschapper Charlotte Adema legt uit wat het precies is en wat je eraan kunt doen.
Wat is PCOS?
“PCOS staat voor Polycysteus Ovarium Syndroom. Het is een hormonale aandoening (die alleen bij vrouwen voorkomt) waarbij zich meerdere (poly) vochtblaasjes (cysten) in de eierstok (ovarium) bevinden. Soms komt het ook zonder cystes in de eierstokken voor.
Normaal ontwikkelen zich in het begin van de menstruatiecyclus enkele eiblaasjes (follikels) in de eierstokken. Uiteindelijk groeit er meestal één eiblaasje verder totdat ‘ie knapt. Dat knappen wordt een eisprong genoemd; het betekent dat het eitje uit de follikel komt en door de eileider wordt opgevangen. Daarna gaat het eitje naar de baarmoeder.
Bij PCOS zijn er meestal meerdere kleine follikels aanwezig in de eierstokken, maar er groeit geen enkele voldoende uit tot een eitje. Hierdoor blijft een ovulatie uit, waardoor het lastiger wordt om zwanger te raken. De onvolgroeide follikels die zich bij PCOS vormen, worden ook wel cysten genoemd.”
Wat merk je als je PCOS hebt?
“De klachten die vrouwen met PCOS hebben, zijn onder andere: overbeharing, haaruitval, acne, een onregelmatige cyclus of helemaal geen cyclus. Daarnaast zien we dat veel vrouwen met PCOS last kunnen hebben van ongewenste gewichtstoename, vermoeidheidsklachten, darmklachten en concentratieproblemen. Omdat PCOS geen ziekte is, maar een syndroom, hoef je niet alle symptomen te hebben. De klachten van vrouwen met PCOS kunnen per persoon verschillen.”
Hoe weet je dat je PCOS hebt?
“Er zijn aantal belangrijke kenmerken voor PCOS: een onregelmatige of geen menstruatie, meer dan twintig cystes in één of beide eierstokken, een eierstokvolume van ≥10 ml en/of een verhoogd AMH-level en een verhoogde waarde van het testosteron. Als je minstens twee van deze kenmerken hebt, kan het zijn dat je PCOS hebt. Herken je jezelf in een van deze kenmerken? Neem dan contact op met je huisarts. Hij/zij kan jou doorverwijzen naar de gynaecoloog voor het maken van een echo of het doen van aanvullend onderzoek.
Wat kun je doen als je PCOS hebt?
“Vrouwen met PCOS hebben een hormonale disbalans. Zo is het LH-hormoon dat voor de eisprong zorgt vaak te hoog, terwijl het FSH-hormoon juist meestal weer te laag is om eiblaasjes te laten rijpen. Ook komt bij vrouwen met PCOS vaker insulineresistentie voor. Hierdoor kan de bloedsuikerspiegel ontregeld raken, wat mogelijk weer tot verhoogde mannelijke hormonen leidt en klachten zoals acne, haaruitval en overbeharing.
Jammer genoeg kun je niet van PCOS genezen, maar je kunt wel klachtenvrij door het leven gaan. Je voeding- en leefstijlpatroon kan daarbij helpen. Daarom is het heel belangrijk dat je gezond leeft. En dat betekent niet alleen gezond eten en goed bewegen, maar ook voldoende slaap en geen chronische stress. Als al deze dingen in balans zijn, dan is de kans op een ontregeling van je hormonen een stuk kleiner.”
Maar hoe doe je dat dan, gezond leven?
“Omdat PCOS voor iedereen anders is, kun je het beste per persoon kijken waar diegene behoefte aan heeft. Daarom raad ik vrouwen met PCOS altijd aan om hulp in te schakelen van een diëtist die gespecialiseerd in PCOS. Samen met hem of haar kun je dan kijken hoe de PCOS zich bij jou uit en waar je lichaam behoefte aan heeft. Veranderingen in het voedingspatroon kunnen bijvoorbeeld al veel helpen. Indien je te zwaar bent, kan een beetje afvallen ervoor zorgen dat je je niet alleen beter voelt, maar dat ook dat je insulinegevoeligheid verbetert en je klachten verminderen.”
Hoeveel vrouwen hebben PCOS?
“Circa 1 op de 10 vrouwen. Waarvan waarschijnlijk veel vrouwen rondlopen die het (nog) niet weten. Daarom is zo belangrijk dat er meer aandacht voor komt.”
Wat gebeurt er als je niks aan PCOS doet?
“Vrouwen met PCOS hebben mogelijk een verhoogde kans om op latere leeftijd gezondheidsproblemen te krijgen. Meestal treden deze problemen pas rond of na de overgang op. Voorbeelden zijn diabetes mellitus type II (suikerziekte), een hoge bloeddruk en een verhoogde kans op kanker van het baarmoederslijmvlies (endometriumcarcinoom). Daarom is het zo belangrijk dat je met PCOS op tijd aan de bel trekt. Hoe eerder je aan de slag gaat met een gezonde levensstijl, hoe minder last je van PCOS kunt hebben.”
Meer informatie over Charlotte? Check haar site.
Meer weten over PCOS? In de Vriendin Gezond & Slank-special staat een persoonlijk verhaal van een lezeres over PCOS. Deze special ligt nu in de winkel en je kunt ‘m ook bestellen in onze webshop.
Tip van de redactie
De bestseller De Cyclus Strategie van Maisie Hill leert je samenwerken met je hormonen. Het biedt een no-nonsense uitleg van wát er nu exact in je lichaam gebeurt elke maand en hoe je elke fase van je cyclus in je voordeel kan laten werken. Na het lezen van dit revolutionaire boek ervaar je je hormonen niet langer als een last maar als een kracht, en zal je je afvragen waarom niemand je dit eerder heeft verteld. Voor meer informatie klik op onderstaande button.
De cyclus strategie
Tekst: Renée Brouwer
Foto’s: Lin en Bart // Studio Evoque
Meer Vriendin? Volg ons op Facebook en Instagram. Je kunt je ook aanmelden voor onze wekelijkse Vriendin nieuwsbrief.
