Chantal kreeg een nier van Else, nu zijn de twee vriendinnen

Tekst: Iris te Voert

23 december 2024

Haar hele leven heeft Chantal al nierproblemen, maar een paar jaar geleden had ze (53) écht een donornier nodig. Op haar Facebook-oproep reageerde de voor haar totaal onbekende Else (55): ‘Ze wilde me graag haar nier geven en twijfelde geen seconde.’

Chantal: “Als kind had ik vaak blaasontstekingen. Toen ik 26 jaar was en voor de eerste keer zwanger werd, verslechterde mijn gezondheid. Ik werd erg ziek en kreeg hoge koorts. Uit onderzoeken bij de uroloog bleek dat een van mijn nieren, de linker, niet goed functioneerde. De nier laten zitten vormde een risico voor mij, de nier weghalen was een risico voor mijn ongeboren kind. Ik besloot de zwangerschap te voldragen en daarna onder het mes te gaan. Met één nier kun je honderd worden, dus ik probeerde na de operatie positief te blijven. Maar een paar jaar later tijdens mijn tweede zwangerschap, kreeg ik door stuwingen ook last van mijn andere nier.”

Nierfalen

Chantal: “Drie jaar geleden had ik bijna geen nierfunctie meer. In mijn familie heb ik van dichtbij meegemaakt dat nierdialyse – het spoelen van de nieren, thuis of in het ziekenhuis – heel zwaar is en daarom ging ik op zoek naar een donor. Ik wilde vermijden dat ik mijn nier moest dialyseren. Mijn zoon, toen 21, wilde zich in het ziekenhuis laten onderzoeken en keuren als donor, maar dat raadden de artsen af. Nierfalen zit bij ons in de familie en hij kon zijn nier beter houden. Een goede vriend wilde me ook helpen, maar was geen geschikte donor. Ook mijn lieve bonusmoeder wilde mijn donor zijn, maar bleek een andere bloedgroep dan ik te hebben. De teleurstelling was groot en de stress nam toe, tot de voor mij onbekende Else op mijn pad kwam.” Else: “Ik zag op Facebook een oproep van een vrouw uit Twente die een nier zocht. Ik had al langer de gedachte dat ik een nier zou willen doneren en dacht toen ik Chantals oproep las: wat een leuke meid… Toen ik mijn moeder vertelde over mijn plannen, was ze totaal niet verbaasd; ik sta in de familie bekend als iemand die anderen graag helpt. In het dorp waar ik woon heb ik het ook eens iemand aangeboden. Deze vrouw was uiteindelijk een match met haar eigen man. Toch kon ik het idee moeilijk loslaten, ik wilde het zo graag voor iemand doen. Toen ik de oproep van Chantal las, besloot ik meteen om te reageren.”

Nierdonatie bij leven

Chantal: “Het was voor mij best een drempel om die oproep op Facebook te plaatsen. Maar het werkte, want hij werd meer dan vijfduizend keer gedeeld! Ik kreeg meerdere reacties, waaronder die van Else. Na een paar appjes heen en weer hebben we met elkaar gebeld. Het was meteen gezellig en we spraken uit dat het fijn zou zijn om elkaar persoonlijk te ontmoeten. Die eerste ontmoeting was heel bijzonder; ze kwam op de koffie bij mij thuis en we gaven elkaar een knuffel alsof we elkaar al jaren kenden. De klik was er meteen.” Else: “Natuurlijk heb ik thuis met mijn partner uitgebreid besproken dat ik van plan was een nier te doneren. Ik heb geen kinderen, dat maakte het makkelijker. Als moeder denk je misschien toch: stel je voor dat mijn kind ooit een nier nodig heeft. Mijn partner stond achter mijn keuze, hij wist hoe graag ik het wilde doen. Mijn ouders vonden het wel lastig, mijn moeder zei: ik heb je gezond op de wereld gezet en nu ga je iets van je gezonde lijf weggeven. Toch vond ze het ook bij me passen.Na de eerste ontmoeting met Chantal besloten we samen voor de nierdonatie bij leven te gaan. Als potentiële donor werd ik in het Universitair Medisch Centrum Groningen zowel lichamelijk als geestelijk uitgebreid onderzocht. Ik had gesprekken met een maatschappelijk werker die me alles vertelde over de nadelen. Er werd uitgebreid gevraagd waarom ik dit wilde doen, want er is een kans dat je het als donor niet overleeft. Artsen willen zeker weten dat je het écht zelf wil. Tijdens het onderzoek ontdekten ze op een CT-scan een complicatie op mijn bijnieren. Dat was niet ernstig, maar hierdoor duurde mijn keuring een stuk langer dan we hadden gehoopt.”

Groen licht

Chantal: “Tijdens de keuring van Else moest ik helaas toch starten met het dialyseren van mijn nier. Mijn waardes gingen snel achteruit en als ik het niet zou doen, zou ik niet sterk genoeg zijn voor een transplantatie. Ik zat al die maanden flink in spanning. Nu had ik een donor die wilde, maar was het afwachten of zij een geschikte match was. We hadden elkaar nu ontmoet en hielden contact met elkaar, daardoor werd onze band persoonlijk. Op Else’s verjaardag ben ik met een grote bos bloemen naar haar huis toe gereden om haar te verrassen en dit was erg gezellig, ondanks dat we elkaar nog maar zo kort kenden. Na een half jaar wachten kreeg Else vanuit het ziekenhuis groen licht: ze was goedgekeurd. Ze belde me enthousiast op en zei: ik ben jouw donor! Ik was klaar voor de transplantatie, maar ook erg bang.” Else: “Ik werk in de zorg, als ondersteuner in een woonzorgcentrum. Ik had mijn werkgever al verteld dat ik er mogelijk een tijdje tussenuit ging. Op mijn werk was iedereen vol lof en kreeg ik alle medewerking. Qua kosten is het in Nederland fantastisch geregeld als je een nier doneert: Chantals verzekering betaalde al mijn kosten en het UWV vergoedde alle kosten voor mijn werkgever. Op de dag van de operatie werden we allebei opgenomen in het ziekenhuis. Er werd me duidelijk verteld dat ik nog terug kon. Zelfs als ik op de operatietafel zou liggen en niet meer zou willen, dan zouden ze direct stoppen. Ik weet nog goed dat Chantal me in het ziekenhuis nog een keer vroeg: ga je het écht doen?!”

Herstel

Chantal: “De dag van de transplantatie was voor mij erg dubbel. Ik wist als nierpatiënt dat deze transplantatie mijn leven zou kunnen redden, maar je weet van tevoren niet of het lukt en of de nier aanslaat, zo’n operatie kan ook misgaan. Om acht uur ’s ochtends ging Else als eerste de operatiekamer in en na de lunch was ik aan de beurt. Voordat ik naar de operatiekamer reed, zei iemand: neem je telefoon mee, Else wil dat we een foto maken van haar nier! Die foto is gemaakt. We hadden tijdens de ziekenhuisopname veel steun aan onze partners en zij hebben ook veel aan elkaar gehad. Het gekke is dat Else en ik elkaar op de dag van de operatie niet hebben gezien. We zouden elkaar de dag na de operatie ontmoeten, maar ik was te ziek om bezoek te ontvangen en bleek corona te hebben. Dat was een flinke domper.”
Else: “Ik werd eerder ontslagen uit het ziekenhuis dan Chantal. Mijn nierwaarde was meteen goed, een hele geruststelling. Toch is het herstel van de operatie mij tegengevallen. Ik had onderschat hoe lastig het is dat je helemaal niets mag doen. De wond op mijn buik genas helaas niet snel, waardoor ik langer thuis was dan ik van tevoren had bedacht. Ik kreeg wel veel lieve reacties in deze periode, mensen zeiden hoe fantastisch ze het vonden dat ik dit over had voor een onbekende. Vanuit het UMCG heb ik nog een half jaar lang intensieve begeleiding gehad, erg prettig. Als je me vraagt of ik het weer zou doen nu ik weet wat het inhoudt, ben ik geneigd om nee te zeggen, omdat het herstel tegenviel. Maar als ik Chantal nu zie, zou ik het zo weer doen. Ik heb er absoluut geen spijt van.”

Virusgevoelig

Chantal: “Voor mij viel de transplantatie ook tegen. Hoewel de nier het meteen goed deed, lag ik nog een week in het ziekenhuis met complicaties. In de maanden daarna kreeg ik een urineweginfectie en het CMV-virus. Afgelopen mei moest ik onder het mes om mijn rechternier te laten verwijderen. Ik kreeg een ziekenhuisbacterie, bloedvergiftiging en nierbekkenontsteking, waardoor er weer een opname volgde. Ik ging naar huis met een infuus voor zes weken lang, kreeg toen nog een luchtweginfectie en nóg een keer corona. Ik ben vijftien maanden lang ziek geweest en kon niets zelf. Helaas zal ik altijd virusgevoelig blijven. Het was een lastige periode, waarin ik geen sociaal leven had. Alles was te veel. Wat ik ook moeilijk vond, is dat iedereen ervan uitging dat het na de transplantatie goed zou gaan. Mensen schrokken als ik zei dat dat niet zo was. Ook had ik een schuldgevoel tegenover Else. Ik appte haar in die tijd: ‘Het gaat slecht, maar de nier doet het top!’ Inmiddels gaat het gelukkig goed met me.”
Else: “Ondanks dat het voor ons allebei pittiger was dan we hadden verwacht, is het heel bijzonder dat we dit life-event samen meegemaakt hebben. Als Chantal jarig is, app ik haar: mijn nier is vandaag ook een beetje jarig! Ik vind het fijn dat we contact met elkaar hebben en had geen onbekende donor willen zijn voor iemand. En ondanks dat veel mensen het knap van me vinden dat ik een nier heb gedoneerd, is het voor mij normaal om iemand op deze manier te helpen. Chantal zegt vaak tegen me: ik weet niet hoe ik je bedanken moet, maar ik verwacht helemaal niets van haar.”

Uit eten

Chantal: “Het is zoiets groots dat Else mij heeft gegeven, dat ik inderdaad vaak denk: wat kan ik doen om haar te bedanken? Het liefst zou ik haar elke maand een grote bos bloemen sturen. Op onze transplantatiedag gaan we jaarlijks lekker met elkaar lunchen of eten. Als verrassing heb ik eens een oude politieauto gehuurd waarmee ik Else thuis heb opgehaald om naar het restaurant te gaan. Ze wist van niets en binnen no time stond de hele buurt buiten op straat. Ook hebben we een armbandje laten maken met daarop de datum van de transplantatie. Naast een nieuwe nier heb ik er ook een nieuwe vriendin bij gekregen, mooier kan toch niet? Else is mijn held en dat mag iedereen weten!”

Tekst: Hannah König
Foto: Ruud hoornstra
Visagie: Wilma Scholte. Met dank aan: Restaurant Hoog Holten.

Meer Vriendin? Volg ons op Facebook en Instagram. Je kunt je ook aanmelden voor onze wekelijkse Vriendin nieuwsbrief.