Zo is het nu met Luis uit Steenrijk, Straatarm

Tekst: Hester Zitvast

20 januari 2025

Luis (42) veroverde in 2021 met zijn zoon Max de harten van de kijker van Steenrijk, Straatarm. Sindsdien is zijn leven flink veranderd. “Ik ben niemand meer wat schuldig en dat is zo’n fijn gevoel.”

Het is 2008 en Luis woont nog in Spanje als hij verliefd wordt op Daphne. Ze zijn gelukkig samen in Luis’ geboorteland, maar dan slaat de financiële crisis toe en besluiten ze naar Nederland te verhuizen – ze zijn dan nog maar een paar maanden bij elkaar. Enkele dagen na de verhuizing heeft Daphne een positieve zwangerschapstest in haar handen. Luis: “We waren dolblij, maar al snel werd Daphne heel ziek. Haar ziekte bleek zo zeldzaam dat ze de enige in de wereld was. Haar beenmerg maakte geen cellen meer aan. Hoe dat kwam, is een raadsel. Niemand kon ons vertellen of de zwangerschap er iets mee te maken had. Het samenvallen zou ook toeval kunnen zijn geweest. Vijf dagen per week zaten we in het ziekenhuis voor bloedtransfusies. De baby deed het goed, maar Daphne had het zwaar. Van een bestaan in Nederland opbouwen kwam niets terecht. Op 15 juli werd onze zoon Max geboren. Een maand te vroeg, maar wonderwel kengezond. Aanvankelijk ging het met Daphne redelijk, tot ze een kleine maand na haar bevalling ineens hard achteruitging. Op 19 november 2009 is ze op 26-jarige leeftijd overleden. Ik bleef alleen met Max achter.”

Zware verantwoordelijkheid

Daarmee beginnen de financiële problemen voor de jonge vader. De voogdij over Max blijkt niet goed geregeld. Luis heeft zijn zoon wel erkend, maar dat geeft hem nog geen gezag. “Ik kwam een periode lang bijna elke dag op het gemeentehuis om zaken rondom mijn uitkering te regelen, maar niemand wees mij erop dat het gezag niet was afgetikt. Daphne en ik hadden tijdens haar zwangerschap zo veel aan ons hoofd, wij dachten daar ook niet aan. En zo kwam Max na Daphnes overlijden in een gezagsvacuüm terecht. Ik kreeg een uitkering voor een alleenstaande, niet voor een alleenstaand vader waar ik wettelijk gezien wel recht op had. Maandelijks scheelde dat zo’n 375 euro. Er rustte een zware verantwoordelijkheid op mijn schouders: als ik niet goed voor Max zou zorgen, zouden ze hem weleens bij mij weg kunnen halen. Ik maakte schulden en heb in de jaren daarna uit alle macht geprobeerd daar weer uit te komen. Ik werkte inmiddels. Maar vervolgens werd ik onterecht aangemerkt als fraudeur. Ik zou samenwonen, werd er gezegd. Onzin. De Algemene Nabestaandenwet werd door de Sociale Verzekeringsbank stopgezet en ik had nergens meer recht op. Vanaf dat moment kwam ik vijftienhonderd euro per maand tekort. Ik kon niet meer rondkomen.
Ik won alle rechtszaken die ik tegen de SVB aanspande, maar er ging veel tijd overheen. Schuldeisers stuurden deurwaarders naar mijn huis. Ik kreeg boete op boete. Dat je in zo’n geval een regeling kunt treffen, is de grootste onzin, ontdekte ik. Je moet gewoon betalen. Uiteindelijk heb ik zelf bewindvoering aangevraagd. Dat gaf me gemoedsrust. Mijn lijf was inmiddels op van alle stress. Ik had veel hoofdpijn, maagzweren en mijn rug was kapot. Ik zat zelfs aan de antidepressiva tegen de stress. Ik had zoveel opgekropte woede, maar ik kon het niet uiten. Als je een klein kind in huis hebt, ga je niet met deuren smijten. Dat was voor mij dé gouden regel: Max heeft nergens schuld aan, hij mag hier niets van mee krijgen. Voor hem wilde ik lief zijn, met hem wilde ik vrolijk zijn en lachen, hij verdiende mijn opgewektheid en knuffels.”

Dicht bij Max

Luis legt zijn zoon weleens, zo goed en zo kwaad als dat kan, uit dat ze niet alles kunnen doen wat ze willen. “Samen naar het zwembad kon niet. Daar had ik het geld niet voor. Naar de bioscoop was ook geen optie. Ergens is dat geen onderwerp voor kinderen natuurlijk, maar je wil het wel uitleggen. Ik heb altijd mijn best gedaan zo dicht mogelijk bij Max te zijn. Dus was ik luizenvader, overblijfmoeder en voetbaltrainer.”
En dan krijgt Luis in 2021 van Stichting ZO!, waar hij vrijwilligerswerk voor doet, een mailtje. De stichting is benaderd door de producent van het tv-programma Steenrijk, Straatarm: of ze nog een leuke kandidaat kenden? ‘Is dat wat voor jou?’ wilden ze weten. Ik heb er niet heel lang over nagedacht. Het leek me hartstikke leuk. Ik heb er natuurlijk wel even bij stilgestaan of het voor Max geen negatieve reacties op zou leveren. Maar wij staan sterk genoeg in onze liefde om dat aan te kunnen, redeneerde ik. Achteraf was ik daar misschien wat naïef in, want ik had geen idee wat de kijkcijfers van het programma waren en wat de impact kon zijn. Drie weken na dat telefoontje van Stichting ZO! waren de opnames al.”
Luis en Max ruilen van huis en bestedingspatroon met een stel dat een Belgisch kasteeltje bezit. “Het was geweldig. We zijn naar de kapper geweest, we hebben in een van de beste restaurants van België gegeten, we zijn met een personal trainer op stap geweest, ik heb een wijnproeferijtje gedaan en we hebben uitgebreid ontbeten en in een bubbelbad gezeten.”

Luis en Max doen hun verhaal en niet veel later wordt het programma waar vader en zoon in zitten, uitgezonden. “Ik heb geen Twitter, maar ik begreep dat we daar meteen trending waren. Ik kreeg wel duizenden berichten en allemaal positief. Het was heel fijn om te merken dat de manier waarop ik liefde aan mijn zoon overdraag, mensen raakte. De dag erna werden we al meteen op straat aangesproken. En Max kreeg niets anders dan complimenten. We kregen een vakantie naar Spanje aangeboden. Een bankier gaf ons een weekendje weg. Mensen kwamen ons huis schilderen en voorzien van een nieuwe vloer. En als kers op de taart werd er een crowdfunding gestart, waarmee in één keer het restant van mijn schuld, zo’n 5200 euro, kon worden afgelost. Daardoor kon ik anderhalf jaar eerder stoppen met bewindvoering. Voor mijn gevoel heb ik op die manier anderhalf jaar van mijn leven teruggewonnen.”
Na veertien jaar leven in schulden, keert het tij eindelijk voor Luis. “En niet alleen dat; ik kon ook weer slapen. Veertien jaar heb ik slecht geslapen. Eerst door de zorgen om Daphne, daarna door het zorgen voor een klein kind en dan ook nog eens door de stress rondom mijn financiën. Niet weten waar je aan toe bent, is het allerergste. Pas in 2023 kreeg ik een belletje dat de bewindvoering definitief stopte. Vanaf die nacht slaap ik weer.”

Goed rondkomen

Het gaat nu goed met Luis. “Ik woon nog steeds waar ik destijds ook woonde en ik ben, na een tijdje in een tapasrestaurant te hebben gewerkt, voor mezelf begonnen. Ik bezorg tapas of paella bij de mensen thuis, ik verzorg de catering voor feesten van bedrijven, maar ik ben ook in te huren voor een tapasworkshop. Van mijn inkomen kan ik goed rondkomen. Het is geen vetpot, maar ik heb wel een kleine buffer kunnen opbouwen en ik ben bovenal niemand meer wat schuldig en dat is zo’n fijn gevoel. Max en ik hebben ook niet veel nodig. Mijn rijkdom zit in mijn kind. ‘Denk je ook aan jezelf?’ hoor ik regelmatig. Maar als Max een nachtje uit logeren is, bijvoorbeeld bij mijn broer of moeder, dan loop ik als een kip zonder kop door het huis. Ik vind het helemaal niet ‘even lekker rustig’ zonder hem. Ik mis mijn zoon als ie er niet is, ook al is het maar een nachtje.
Max is ondertussen lekker aan het opgroeien. Hij zit in het derde jaar van de mavo en hij haalt goede cijfers. Elke zondag zijn we samen op de voetbalschool te vinden, waar we kleine kinderen leren voetballen. We hebben het goed samen.”

Luis heeft geen seconde spijt van zijn deelname aan Steenrijk, Straatarm. “We hebben zo veel toffe dingen gedaan door het programma. Dingen die we anders absoluut niet hadden kunnen doen. Maar het fijnst vind ik de rust die ik nu heb. Er is eindelijk rust in mijn hoofd. Nagenoeg al mijn lichamelijke kwalen zijn verdwenen, alleen mijn rug is onherstelbaar beschadigd.”

Een kaarsje branden

Het verdriet om Daphne blijft. Luis voelt zich soms schuldig naar haar toe. Heb ik wel genoeg voor Daphne gedaan, vraag ik me dan af. Ik mis het dat ik Max niet kan delen met zijn moeder. Ik heb het geaccepteerd, maar het blijft verdrietig. Max en ik gaan zo’n vier keer per jaar naar Daphnes graf toe. We doen dan niets bijzonders, we zijn er alleen en branden een kaarsje. Ik heb bewust voor een graf gekozen, zodat Max twintig jaar een plek heeft om dichtbij zijn moeder te kunnen zijn.”
Concrete toekomstplannen heeft Luis niet, hij ziet wel wat het leven hem brengt. “Ik ben vrij, ik heb een gezonde zoon, mijn ouders leven allebei nog, mijn moeder is mijn allergrootste voorbeeld, ik heb een goed contact met de ouders van Daphne en als ik op de knop van mijn toilet druk, trekt het door; wat wil je nog meer? Misschien komt er ooit een leuke vrouw op mijn pad, ik sta daar zeker voor open. Ik heb nu twee keer een relatie gehad, maar toen waren er nog zo veel problemen in mijn leven en ik wilde Max niet uit zijn stabiele situatie halen. Ik focus me nu op mijn bedrijf en Max’ diploma over een jaar.
Het zijn de kleine dingen die het leven mooi maken. Ik zat pas bij snackbar Bram Ladage in Rotterdam lekker een patatje te eten met Max, dat deden we voorheen nooit. Er kwam een dame van een jaar of zeventig met haar rollator naar ons toe. ‘Jullie zijn van de televisie hè?’ wilde ze weten. ‘Wat ben jij een bofkont met zo’n vader’, zei ze tegen Max. ‘Ik ook met zo’n zoon hoor’, antwoordde ik. Ik vond het zo lief dat ze de moeite nam om ons even aan te spreken. Van dat soort dingen geniet ik stilletjes.”

Tekst: Hester Zitvast
Foto: Mariël Kolmschot
Visagie: Nicolette Brøndsted

Meer Vriendin? Volg ons op Facebook en Instagram. Je kunt je ook aanmelden voor onze wekelijkse Vriendin nieuwsbrief.