Manon is mantelverzorger van een van haar adoptiekinderen

17 juni 2024

Manon (43) is moeder van twee jongens, van wie er eentje intensieve zorg nodig heeft. Bijna ging ze daaraan onderdoor, maar wandelen in de natuur hielp haar enorm. Nu leert ze met haar wandelpraktijk ‘Zuurstofshotje’ ook andere moeders hoe ze beter voor zichzelf kunnen zorgen.

Net als Vriendin brengt ook Mijn Geheim de allermooiste persoonlijke verhalen, die we hier graag elke week met je willen delen.

‘‘Al op heel jonge leeftijd wist ik dat ik adoptiemoeder wilde worden. Ik had een peuterjuf die geadopteerde kinderen had. Haar kinderen kwamen niet uit haar buik, maar uit het vliegtuig, vertelde zij. Ik vond dat heel bijzonder en wilde dat ook. Op latere leeftijd werd die wens alleen maar sterker, omdat er binnen onze familie sprake is van nogal wat genetische uitdagingen en vruchtbaarheidsissues. Ik had dus wel een moederwens, maar geen buikwens.
Toen mijn man John en ik pas een paar maanden samen waren, vertelde ik hem al over mijn adoptiewens. ‘Denk er goed over na of jij dat ook wilt,’ zei ik tegen hem. Adoptie is immers iets waar je samen achter moet staan. In eerste instantie had hij er moeite mee dat ik geen biologisch kindje wilde, maar uiteindelijk wilde hij er toch voor gaan.”

Tweeling

“Het proces begon met het schrijven van een brief. Daarin moesten we aangeven dat we in aanmerking wilden komen voor adoptie van een kind uit het buitenland en waarom we dat wilden. Dat was het startpunt van een procedure die uit ontelbare stappen bestond en jaren duurde. 
In januari 2008 schreven we die eerste brief en eind 2014, een dag voor mijn 34e verjaardag, kregen we bericht met een voorstel: er waren twee kinderen voor ons, van bijna twee jaar oud. Het ging om een tweeling, twee jongetjes. Natuurlijk werd ons ook verteld uit welk land de kinderen kwamen, maar vanwege de privacy van de kinderen vertel ik dat liever niet. Ook gebruik ik daarom andere namen voor de jongens.
Op het moment dat we ja zouden zeggen, zou meer informatie volgen. 
En natuurlijk zeiden we ja! Vanbinnen veranderde er op dat moment echt iets in mij en aan de buitenkant was het blijkbaar ook aan me te zien: ik had een ‘glow’ en zelfs een grotere cupmaat! Bij de supermarkt kwam ik een bekende tegen, die vroeg: 
‘Ben je soms zwanger?’ 
Heel bizar, alsof we kosmisch met elkaar verbonden waren. Ik was moeder!”

Kindertehuis

“Het duurde toen nog een paar maanden voordat het papierwerk rond was en we eindelijk naar de kinderen toe konden. Ik zal die eerste ontmoeting in dat kindertehuis nooit vergeten. Onbeschrijflijk. Ik gloeide en straalde. Een van onze zonen stak direct zijn armen naar ons uit en maakte meteen contact. De ander was teruggetrokken en angstig. Ook zag ik dat hij op een bepaald moment met zijn ogen wegdraaide, met zijn hoofd begon te bonken en schuim in zijn mondhoeken kreeg. 
‘Geen zorgen,’ zei de nanny in het Engels. ‘Hij slaapt zo. Dat doet hij wel vaker.’ 
Op dat moment dacht ik: als hij dit vaker doet, dan is er meer aan de hand met dit jongetje. Dat wordt misschien wel een leven lang zorgen. Toch deinsde ik daar niet voor terug. Integendeel, het maakte dat oergevoel dat in mij was gewekt alleen maar nóg sterker. Voor jou ga ik zorgen, voor jou het allerbeste, dacht ik. Dit is de reden dat ik besta.
Het was niet zo dat we vervolgens de koffertjes konden inpakken en met de kinderen in het vliegtuig naar huis konden stappen. Daar ging wel wat tijd overheen, want ook daar moest weer veel papierwerk in orde gemaakt worden. En dat is goed, want op die manier leerden we veel over hun herkomst en wisten we bovendien dat alles echt goed geregeld was. Niet alle buitenlandadopties verlopen zoals het hoort, maar we weten dat alles in dit geval heel grondig is gegaan en dat is fijn.”

Achterstand

“Eenmaal thuis heb ik me helemaal aan het moederschap gewijd. Voordat ik moeder werd, had ik een geweldige baan in de hulpverlening. Daarvoor moest ik soms op onverwachte tijden beschikbaar zijn, om bijvoorbeeld iets te regelen of ondersteuning te bieden. 
Ik wilde dat niet combineren met het moederschap, want ik vond dat de kinderen ook honderd procent aandacht verdienden. Dus zegde ik mijn baan op, terwijl John fulltime bleef werken.
Edson en Yoshua ontwikkelden zich snel. In het kindertehuis hadden ze weinig gelegenheid gehad om te spelen of zelfs maar normaal te bewegen, dus waren ze achtergebleven in hun ontwikkeling. Nu ze bij ons wel alle mogelijkheden kregen, gingen ze met sprongen vooruit. In het begin konden ze bijvoorbeeld helemaal niet goed lopen. 
Ze stonden onvast op hun beentjes en vielen best vaak. Maar dat ging al snel stukken beter. Met een tweelingbuggy ging ik vaak met ze op pad. 
Op een dag kwamen we bij huis aan en riepen ze allebei: ‘Thuis!’ Zo mooi: ons thuis was hun thuis geworden. 
Edson bleef wel zorgelijk gedrag vertonen. Zo kon hij in woede ontsteken en was dan niet te benaderen. En er waren nog meer dingen waarover we ons zorgen maakten. Hij had zoveel emoties in zijn lijf die een uitweg zochten, dat hij ons een paar keer per dag fysiek aanviel in zijn razernij. Het werd gevaarlijk voor Yoshua. Natuurlijk hadden we wel begeleiding, maar die was in het geval van Edson ontoereikend. It takes a village to raise a child is een bekend gezegde. Maar als het gaat om een kindje met special needs, dan is er wel een wereldstad voor nodig.”

Onbegrip

“Het duurde dus niet lang voordat we met Edson in de hulpverlening terechtkwamen. Ineens zat ik op die ándere stoel. Vanuit die, voor mij dus nieuwe positie merkte ik dat ouders en kinderen veel te vaak te maken krijgen met hulpverleners die hun eigen riedel afdraaien, zonder oog te hebben voor wat jij als ouder nodig hebt om het allemaal te kunnen volhouden.
Dat begon al snel, toen ik eens met Edson bij de huisarts zat. Het spreekuur liep flink uit en het was voor mij als moeder hard werken om mijn drukke, beweeglijke kind van twee jaar een beetje in toom te houden in die overvolle wachtkamer. 
Je verzint van alles en op een gegeven moment was Edson bezig met koppeltje duikelen vanaf mijn schoot. Toen de dokter ons eindelijk kwam halen, zei ik: ‘Oké Edson, laatste keer koppeltje duikelen en dan gaan we naar de dokter.’ Ik hanteerde als moeder namelijk het motto dat het belangrijk is om een activiteit af te sluiten, voordat je overgaat op de volgende en daar hadden mijn kinderen baat bij. Maar eenmaal in de spreekkamer zag ik tot mijn verbazing dat de dokter op het scherm schreef: Moeder heeft haar kind niet onder controle en geeft hem in alles zijn zin. Ik was te verbijsterd om daarop te reageren, maar het is me altijd bijgebleven. Nog zonder dat de dokter een woord met me had gewisseld, had hij zijn conclusies al getrokken! En zoiets komt dan in een dossier terecht en gaat een eigen leven leiden, zonder dat je daar als ouder iets tegen kunt doen.
Dat ben ik wel vaker tegengekomen. Er wordt naar je gekeken, over je gepraat en vergaderd, zonder dat je er zelf bij bent. Als moeder word je dan weggezet als ‘overbezorgd’, ‘onwetend’ en ga zo maar door. Nog voordat je je mond opengetrokken hebt, word je in een hokje gestopt en wat je zegt, wordt per definitie in twijfel getrokken. Vaak word je gewoonweg niet geloofd, omdat hechtingsproblematiek er buitenshuis anders uitziet dan thuis. 
Het is wat mij betreft een sprekend voorbeeld van wat er mis is in hulpverleningsland.”

Ziek systeem

“Al snel ontdekte ik dat Edson gebaat zou zijn bij een plekje op een medisch kinderdagverblijf. Dat ging helaas niet zomaar, zo werd me verteld. Eerst moest plan A doorlopen worden, dan plan B en als dát niet zou werken, dán kon dat medisch dagverblijf een optie zijn. 
Ik vond dat een kromme redenering. Zelfs als je vooraf weet dat iets niet gaat werken, moet het toch ingezet worden, gewoon omdat het de regel is. Hij moest dus eerst falen. Daar kan ik met mijn verstand helemaal niet bij. Ik vind het een ziek systeem.
Er werden gezinscoaches ingezet. In de loop der tijd hebben we er een stuk of acht gehad. Ik heb mensen gezien met nul betrokkenheid, maar die mij wel vertelden hoe ik in elkaar stak. ‘Dat je in de hulpverlening hebt gezeten, zegt niets,’ werd me eens gezegd. ‘Als moeder ben je gewoon groen, want je hebt het nog nooit eerder gedaan.’ 
En dat zijn dus ook de mensen die bepalen of en welke hulp er ingezet wordt en welke kosten vergoed worden voor jou. Ik ontdekte in die periode dat hulpverleners vaak hulp verlenen met de beste bedoelingen, maar helaas niet met de beste aanpak. Vaak had ik het gevoel dat we geen steek verder kwamen.”

Zuurstof

“Zelf ging ik er op een bepaald moment bijna aan onderdoor, want ik was er de hele dag mee bezig. Als de kinderen naar school waren, vulde ik vragenlijsten in, pleegde ik telefoontjes, bracht ik bezoekjes of woonde ik gesprekken bij. Vervolgens kwamen de kinderen weer thuis en moest ik de zorg weer gaan dragen. Ik zette alles op alles om iedereen tevreden te krijgen, maar onderweg was ik bezig om mezelf te verliezen. Een burn-out lag op de loer en ik wist dat ik moest ingrijpen. Tijd voor míj, dacht ik, en ik begon momenten in mijn agenda te blokken onder het mom van ‘zuurstoftherapie’. Therapie voor mezelf welteverstaan. Op die momenten ging ik het bos in voor een wandeling om even los te komen van alles. 
Dat was in 2021. Ik was destijds betrokken bij het mantelzorgcafé in mijn woonplaats. Vrouwen die ik daar had leren kennen, sloten aan bij die wandelingen. Dat waren vooral vrouwen die de zorg hadden voor een partner. Ik besefte dat moeders die het zwaar hadden, zich moeilijk konden losmaken van alles wat er van hen gevraagd werd. Terwijl deze wandelingen juist voor die groep veel konden betekenen, zo wist ik uit eigen ervaring. Het had mij geholpen om overeind te blijven in een moeilijke periode. Op deze doelgroep ben ik me dus gaan richten.”

Lichtpuntjes

“Nu, drie jaar na die eerste wandelingen, heb ik een succesvolle wandelpraktijk, ‘Zuurstofshotje’. Door middel van wandelingen, die worden gecombineerd met coaching, leer ik moeders pauzeren. Moeders die, net als ik, met hun kinderen in de hulpverlening zitten. Me-time management. Ik deel er veel over op sociale media en merk dat veel moeders zich herkennen in dit verhaal. Ik stimuleer ze om voor zichzelf op te komen en zich uit te spreken. Ook laat ik ze zien dat we als moeders van een special needs-kindje tegen dezelfde dingen aanlopen.
Bij mij kunnen ze tijdens een wandeling zichzelf zijn, even niet ‘de moeder van’ of ‘de vrouw van’. Ik neem dan een rugzak mee met warme drank en lekkernijen voor onderweg. In die rugzak zitten ook wat oefeningen, die inzichten verschaffen en versterken. Met ‘Zuurstofshotje’ ben ik graag een alibi voor mantelzorgende vrouwen. Het doel is dat moeders van een zorgintensief kind ook weer goed voor zichzelf gaan zorgen. Dat zie ik als mijn missie. 
Tijdens de boswandelingen bekijken we onder meer hoe vrouwen de regie over hun agenda kunnen terugkrijgen en gaan we samen op zoek naar dingen waarmee ze geholpen zijn. De wandelingen scheppen meer ruimte en zorgen ervoor dat je nieuwe lichtpuntjes ziet. Van overleven naar leven. Mijn leven is er in ieder geval weer veel leuker door geworden.”

Genieten

“Hoe de toekomst eruit gaat zien, is onzeker. Vooral met betrekking tot Edson. Op dit moment volgt hij een therapie die vruchten lijkt af te werpen. We zien meer verandering dan ooit. Het heeft dus al die jaren geduurd voordat we hiermee aan de slag konden. De eerste stappen in de hulpverlening zetten we toen Edson twee was en nu zijn we negen jaar verder. Jaren geleden is de diagnose chronische ptss en ‘reactieve hechtingsstoornis gedesorganiseerd type’ gesteld en sinds een crisis in april 2023 wachten wij op aanvullende diagnostiek. Volgens de laatste berichten zijn er nog vier wachtenden voor ons. We doen alles wat we kunnen, en daar gaan we ook mee door, maar we kijken vooral niet te ver vooruit. 
We realiseren ons dat we niet alles in de hand hebben.
Ondertussen genieten we vooral van de mooie momenten die we met elkaar delen. 
De tijd vliegt, de jongens ontwikkelen zich als een raket. Van alles wat komt, probeer ik vooral de mooie dingen te zien, zónder mezelf uit het oog te verliezen. Dat gun ik andere moeders ook.”

Tekst: Jet Hoogerwaard
Foto: privébeeld

Meer Mijn Geheim? Neem nu een digitaal abonnement of bekijk de Facebook-pagina.