vrouw oud

Ria mist een plek om te rouwen: ‘Had ik maar wat as bewaard’

Soms zou je willen dat je de klok terug kon draaien. Dat je een andere keuze had gemaakt, waardoor alles anders was gelopen. Ria (74) heeft nu geen plek om te rouwen.

Mijngeheim

Net als Vriendin brengt ook Mijn Geheim de allermooiste persoonlijke verhalen, die we hier graag elke week met je willen delen.

“Ik zie ons nog staan in dat bos, in een halve kring rond de urn, terwijl mijn schoondochter – altijd praktisch – probeerde in te schatten waar de wind precies vandaan kwam. Mijn twee dochters stonden aan weerszijden van me en hadden allebei een arm om me heen geslagen. De kleinkinderen, toen vijf en drie, stonden er maar een beetje bedremmeld bij. Die begrepen duidelijk niet helemaal waarom iedereen ineens zo plechtig deed en bedrukt keek.

As

Het was een frisse, maar zonnige middag aan het begin van de lente, een klein halfjaar na het overlijden van Mart, mijn enige zoon. In die mahoniehouten urn zat zijn as. Van alles wat hij was geweest en had gedaan, was alleen dat beetje stof nog over. Al was het toch meer dan ik had gedacht en duurde het bijna een kwartier voordat die urn eindelijk leeg was. Om de beurt deden we een schepje, de kleinkinderen mochten ook. Het zachte briesje nam af en toe een klein beetje as mee, maar het overgrote deel viel gewoon op de grond en bleef daar liggen. Toen ik daar na afloop zo naar stond te kijken, naar die grijze hoopjes as op het mos, had ik denk ik al spijt.

Plostseling

Mart was plotseling overleden, van de ene op de andere dag. Hij bleek een hartafwijking te hebben gehad, waar hij nooit iets van had gemerkt, tot hij op een dag niet meer wakker werd. Hij was een rustige dood gestorven, vertelde de cardioloog later. Mooi meegenomen, maar dat maakte het voor mijn gevoel nog niet eerlijker. Ik was aan de beurt geweest, niet hij. Mijn zoon had mij moeten begraven, niet andersom. Alleen werd Mart niet begraven, maar gecremeerd. Daar was geen discussie over, want Mart had zelf altijd gezegd dat hij niet onder de grond gestopt wilde worden. Kort na de crematie kwam mijn schoondochter met het idee om Marts as te verstrooien in het bos achter hun huis, waar ze de hond vier keer per dag uitlieten. Dat vond zij een mooi idee, om hem ‘terug te geven aan de natuur’, en zo bleef hij voor haar en de kinderen toch nog een beetje dichtbij.

Ontkenningsfase

Ik stemde toe, vooral omdat ik het niet over mijn hart kon verkrijgen om haar dit beetje troost te ontzeggen. Bovendien zat ik zelf nog in de ontkenningsfase. Het wilde er bij mij gewoon niet in dat Mart echt dood was. Dus stond ik een paar maanden later in dat bos en liet ik het allemaal maar gebeuren. Met latere fasen van rouw was ik nog helemaal niet bezig. Mijn man Ton leeft ook niet meer, die is al bijna tien jaar dood. Hij is wel begraven, op het dorpskerkhof. Ik ga er niet vaak langs, maar wel regelmatig. Op zijn verjaardag en sterfdag, en op onze trouwdag, maar ook gewoon, als ik hem plots zomaar ineens weer mis. Ik blijf nooit echt lang, meestal een halfuurtje of zo. Ik neem een uitklapbaar krukje mee en ga dan gewoon even bij hem zitten en laat mijn gedachten gaan. Als ik dan weer opsta en met mijn krukje onder mijn arm de begraafplaats af loop, heb ik toch het gevoel dat ik iets van troost heb gevonden. Ik voel me dan altijd iets lichter, alsof ik in ieder geval een deel van het verdriet daar bij hem heb kunnen achterlaten.

Fysieke plek

Maar met het verdriet om mijn zoon kan ik nergens heen, zo heb ik de afgelopen jaren gemerkt. Ik mis een fysieke plek, met iets tastbaars dat van hem is geweest. Nu denk ik: had ik in ieder geval maar een beetje van zijn as bewaard. Dan had ik dat in een potje kunnen stoppen en het ergens in een nisje kunnen zetten, om er vervolgens met mijn krukje naast te gaan zitten. Het is moeilijk uit te leggen, maar ik weet precies waar Ton is – die ligt op het kerkhof en daar kan ik om hem rouwen. Maar Mart is helemaal nergens meer en dat maakt dat het verdriet juist overal is. Ik draag het overal mee naartoe, maar kan het nergens laten liggen.” Uit privacy-overwegingen zijn de namen in dit verhaal gewijzigd.
Foto: Getty Images

Meer Mijn Geheim? Neem nu een digitaal abonnement of bekijk de Facebook-pagina.