Toni en haar vader wandelen 100 kilometer door Portugal
9 juli 2024
Zwemmen in zee, gegrilde vis eten en lange gesprekken voeren: vader Tim (51) en dochter Toni (22) liepen samen een deel van de Fishermen’s Trail in Portugal. Tijdens de tocht leerden ze niet alleen elkaar, maar ook zichzelf beter kennen. “Zo leuk hoe de vader-dochterverhouding veranderde.”
Tim: “Cato, Toni (kort voor Antonia) en Tom noemen mij bij mijn voornaam. Ik was vroeger altijd zo druk met mijn eigen bedrijf – ik werk als interim creatief directeur voor diverse grote merken – dat ik vaak in gedachten verzonken was. Als ze iets vroegen als: ‘Papa, waar staat de pindakaas?’, hoorde ik hen gewoon niet.”
Toni: “Dan riepen wij heel hard: ‘Tim!’ en luisterde hij wel. Inmiddels noemen we onze moeder Herminia ook ‘Herm’. Zo zijn er wel meer dingen die voor ons normaal zijn, maar die anderen soms raar vinden. Als ik tegen mijn vriendinnen zeg dat mijn vader vroeger geregeld een aantal maanden alleen op reis ging, reageren ze van: ‘Huh, hoe dan?’ Bij ons thuis kon dat gewoon.”
Tim: “Eigenlijk is het allemaal begonnen met mijn vrouw. In veel gezinnen is de moeder degene die in verhouding de meeste zorg draagt en zichzelf daardoor soms een beetje wegcijfert. Bij ons was dat ook zo. Toen onze kinderen tien, acht en zes waren, vond ik dat zij, onder het mom van ‘tien jaar moederschap vieren’ het meer dan verdiend had om eens iets helemaal voor zichzelf te doen. Ze heeft toen een maand lang de Camino gelopen, oftewel de pelgrimstocht naar Santiago de Compostella. Voor mijn vrouw was het fijn om te ontdekken dat ze ook kon genieten zónder haar kinderen en voor mij was het een teken van vertrouwen dat zij de zorg volledig aan mij overliet. Bovendien wilde ik graag wat meer tijd doorbrengen met de kinderen. Het jaar erna was het mijn beurt en ben ik een maand gaan wandelen in Japan. Daarna kreeg ik de smaak te pakken en sindsdien ga ik regelmatig een paar maanden weg. Herminia houdt niet van vliegen, dus verre reizen moet ik zonder haar maken. En juist doordat ze het zelf ook heeft ervaren, begrijpt ze hoe waardevol die alleen-tijd voor mij is. Of ik mijn kinderen niet miste op reis? Eerlijk gezegd niet, nee. Het mooie aan het digitale tijdperk is dat ze nooit ver weg voelden. Dan zat ik ergens op een bergtop en kwamen op mijn telefoon hun spraakmemo’s binnen, waarin ze vertelden over school, voetbal of toneel. Die zette ik dan op repeat, zodat ik eindeloos naar hun stemmen kon luisteren. Ik schreef lange brieven naar mijn vrouw – iets wat je anders niet snel doet. Ik geloof oprecht dat even los zijn van elkaar elke relatie ten goede komt, zowel die met je partner als die met je kinderen.”
Toni: “Voor ons was het ook geen groot ding dat hij weg was. Hij betrok ons uitgebreid in de voorbereidingen en stuurde foto’s en spraakmemo’s. Er was geen drama of groot gemis, misschien ook doordat we merkten dat hij er zo veel energie uit haalde. Tim was normaal altijd heel druk met zijn werk en na zo’n reis kwam hij veel relaxter terug.”
Meedromen
Tim: “Ik heb mijn kinderen altijd betrokken bij mijn reizen, ook door ze zelf al van jongs af aan te laten ‘meedromen’. Ik bedacht het plan om met alle drie mijn kinderen een reis te maken in het jaar waarin ze achttien werden. Zij bepalen zelf waar ze heen willen en ik betaal, onder voorwaarde dat ik mee mag. Voor deze reizen spaarde ik sinds hun geboorte. Het gesprek begon dus ook al toen ze heel klein waren: ‘Je mag elk land in de wereld kiezen: waar ga je dan heen?’ Cato, mijn oudste dochter, riep dan bijvoorbeeld dat ze naar China wilde om panda’s te zien. Uiteindelijk is het iets heel anders geworden en zijn we naar Bali en Lombok geweest om surfles te nemen. Toni was nooit zo uitgesproken over waar ze heen wilde.”
Toni: “Nee, ik heb nooit zo’n grote reisambitie gehad. Daar kwam bij dat ik achttien werd in coronatijd, dus veel landen vielen af. Ik was met drie vriendinnen op vakantie in Portugal toen Tim belde en vroeg of ik al had nagedacht over waar ik naartoe wilde. Heel spontaan zei ik toen: ‘Waarom kom je niet hierheen?’ Een paar dagen later stond hij al voor de deur van mijn appartement in Lissabon. Een plan hadden we niet en dat vond ik juist wel fijn. Als hij van tevoren had gezegd dat we honderd kilometer zouden gaan wandelen, was ik waarschijnlijk afgehaakt. Ik was een beetje anti-wandelen, omdat ik die verplichte rondjes in het bos met mijn ouders vroeger altijd heel saai vond. Toch was ik nu degene die voorstelde om een stukje te gaan lopen. Juist doordat het uit mezelf kwam, leek het me nu wél leuk.”
Tim: “Het belangrijkste aan de reizen met mijn kinderen is voor mij de tijd die we samen doorbrengen. Wat we doen, doet er eigenlijk niet toe. Dat is meteen de eerste oefening in het proces van loslaten: als vader ben je gewend om de leiding te nemen, maar nu gaf ik mezelf de opdracht om háár te laten bepalen. Ik was dus heel verrast dat ze opeens voorstelde om te gaan wandelen. Al had ik natuurlijk wel wat voorwerk gedaan en wist ik dus al van het bestaan van de Fishermen’s Trail, een pad van 226,5 kilometer langs de Portugese kust. Zo’n langeafstandswandeling, waarbij je vrijwel 24 uur per dag samen bent, kan alleen een succes worden als je niet in oude patronen blijft hangen. Als ik in de vaderrol schiet en continu vraag of ze wel genoeg water drinkt en geen hoed op moet tegen de zon, zou ze gek worden. Je moet openstaan voor elkaar. Dat begon al in de auto onderweg naar het beginpunt van de wandeling. Toni stelde voor om een roadtrip-playlist te maken en om de beurt een liedje te kiezen. Zo heeft zij The Beatles ontdekt en ben ik uiteindelijk een groot fan van Douwe Bob geworden.”
Niet ongemakkelijk
Toni: “Het had me vermoeiend geleken als we vijf dagen lang zware gesprekken hadden moeten voeren. Mijn vader en ik zijn best close, maar we praten meestal niet over heel persoonlijke dingen, zoals relaties. Gelukkig bleef het luchtig en relaxed. We vertrokken elke ochtend rond negen uur en liepen dan door tot het einde van de middag. Soms luisterden we allebei naar onze eigen muziek, soms kletsten we. Ik was van plan om mijn eigen bedrijfje op te richten in interieurstyling en mijn vader is ook eigen baas, dus dat was een gemeenschappelijke interesse waar we leuk over konden praten.”
Tim: “Ik hoef geen beste vrienden te zijn met mijn dochter: sommige dingen vertelt ze zelf wel áls ze die wil delen. Je moet dus aanvoelen wat goede gespreksonderwerpen zijn, zonder dat het ongemakkelijk wordt. Het gouden ingrediënt is tijd. Als ouder praat je vaak met je kind vanuit een praktisch oogpunt, nu nam het meer de vorm aan van fantaseren en filosoferen. We hadden de tijd om dieper op het thema ondernemen in te gaan, zonder dat het voelde als een ‘moetje’. Het voordeel aan wandelen is bovendien dat je elkaar niet aankijkt, dat heeft iets veiligs. En je bent ‘op neutrale grond’: thuis blijf je als vader toch vaak in de betweter-vaderrol hangen, nu was ik in Portugal te gast bij háár. Hoewel ik alles zou betalen, nam zij op een avond de rekening van het restaurant op zich. Dat vond ik heel mooi en volwassen. Net als dat ze bijvoorbeeld een keer aangaf dat ze in haar eentje wilde ontbijten. Je bent nog steeds vader en dochter, maar tegelijkertijd zie je de vader-dochterverhouding ook veranderen ten opzichte van de eerste achttien jaar en dat is superleuk!”
Fijnste momenten
Toni: “Twintig kilometer per dag lopen leek me vooraf heel zwaar, maar het ging eigenlijk best makkelijk. Onderweg stopten we regelmatig om een duik in zee te nemen of te lunchen. Dan zaten we daar, ergens op de rand van een afgrond, zwijgend naast elkaar onze ‘vieze’ warm geworden broodjes met kaas en serranoham te eten, die op zo’n moment heerlijk smaakten. Achteraf zijn dat de fijnste momenten, waar ik nog regelmatig aan terugdenk. En als we dan ’s avonds op een terrasje aan zee gegrilde vis aten, voelde het echt als vakantie.”
Tim: “De trail is idyllisch mooi. Vooral de kleuren, die zijn zo divers. Het verdrietige groen van de zee, het wit van de golven, de gitzwarte rotsen, bloemen in fel magenta en dan het zand dat van rood via oranje en geel naar wit gaat… Schitterend! Je komt langs eindeloos veel verlaten strandjes, en dan ineens doemt zo’n klein wit vissersdorpje op. Dan zit ik daar op een terras met mijn dochter aan een wijntje en voel ik me zó trots!”
Toni: “We hadden afgesproken dat ik vijf dagen mee zou lopen. Toen het afscheid naderde, had ik eigenlijk het gevoel dat ik nog wel door had gekund. Toch was het ook goed om te stoppen op het hoogtepunt. Ik ging in mijn eentje verder reizen door Portugal, Tim besloot nog een paar dagen door te lopen.”
Tim: “Ik dacht veel terug aan ons avontuur, maar reflecteerde ook op Toni’s leven en mijn vaderschap: wat is er allemaal gebeurd? Wat had ik beter kunnen doen? Het mooie van wandelen is dat je jezelf dat soort vragen kunt stellen. Ik ben veel weggeweest tijdens Toni’s jeugd en daar zitten nadelen aan, maar ik denk dat ze ook juist dóór mijn afwezigheid dingen heeft geleerd. Ik heb fouten gemaakt, maar ook geïnspireerd.”
Toni: “Zeker. Een van de lessen die ik van Tim heb geleerd, is bijvoorbeeld dat het leuk kan zijn om dingen alleen te doen. Een jaar na onze tocht heb ik in mijn eentje een stuk van de Camino gewandeld.”
Tim: “Dat had ze niet eens verteld, hè? Ik hoorde het pas toen ze al in Spanje zat.”
Toni: “Ja, het was ook een heel spontaan plan. Vroeger was ik voor best veel dingen bang, maar door de verhalen van Tim en door onze tocht samen heb ik ontdekt dat het vaak allemaal wel losloopt als je het gewoon doet. Het ging ook precies zoals hij altijd zei: na twee dagen had ik al allerlei mensen ontmoet, supergezellig. Natuurlijk was het af en toe zwaar, maar daar deal je op dat moment ook wel weer mee. Inmiddels snap ik dus wat Tim zo leuk vindt aan reizen. Ik heb een paar maanden in Zuid-Korea gestudeerd en ga misschien een tijdje in Denemarken wonen. Alles is mogelijk: ook dat heb ik van Tim geleerd.”
Waardevolle ervaring
Tim: “De Fishermen’s Trail heb ik inmiddels vijf keer gelopen: elke keer een ander stukje. Die tocht is een beetje mijn Big Mac-menu: je weet precies wat je krijgt en het is altijd lekker. In periodes waarin ik druk ben met mijn werk is het voor mij de ideale manier om te ontspannen. En dat wil ik iedereen aanraden. Er zijn zo veel mensen – mannen én vrouwen – die thuis veel verantwoordelijkheden hebben, zoals een gezin en een baan, en zichzelf geen vrije tijd gunnen. Ik zeg: geef jezelf eens één week cadeau en ga een stuk van deze trail wandelen. In je eentje, of neem een vriendin of een kind mee – bewust niet meerdere kinderen, want dan blijf je in de vaste gezinsdynamiek hangen. Het is geen moeilijke wandeling, het is niet gillend duur, je slaapt gewoon in een hotelbed en kunt zelfs je bagage laten vervoeren: vrijwel iedereen kan dit. Als geen ander weet ik dat het de eerste keer heel spannend is, maar als je het tóch doet, voel je je uiteindelijk heel krachtig.”
Toni: “Ik zou het anderen ook aanraden om zo’n trail te lopen met je vader. Het is een mooie manier om elkaar beter – of op een andere manier – te leren kennen, én je creëert een ervaring samen. Iets heel waardevols om later op terug te blikken.”
Tim Voors schreef het boek De Fishermen’s Trail (€ 22,99 Fontaine Uitgevers). Daarin vertelt hij hun reisverhaal en geeft hij allerlei tips voor mensen die de tocht ook willen lopen.
De fishermen’s trail
Tekst: Marion van Es
Foto: privébezit
Meer Vriendin? Volg ons op Facebook en Instagram. Je kunt je ook aanmelden voor onze wekelijkse Vriendin nieuwsbrief.
