Zijn verdriet: Albert en Jan Willem zijn ongewild kinderloos

2 december 2024

Albert en Jan Willem zijn allebei ongewild kinderloos. Ze vertellen over hun rouwproces en het verdriet dat ze met zich meedragen. “Met kinderen heb je levenslang. Zonder kinderen ook…”

‘Zolang Ruth menstrueerde, bleven we hoop houden’

Albert (55) is getrouwd met Ruth (52). Hij is docent aardrijkskunde.

Albert: “Ik ken Ruth al sinds haar elfde, ik was toen veertien. We gingen naar dezelfde kerk. Pas toen ik twintig was, werkte zij zich in mijn blikveld, die eerste stap ging echt van Ruth uit. Dit zou best weleens wat kunnen zijn, dacht ik. We gingen het avontuur aan en inmiddels zijn we 32 jaar getrouwd. We hebben elkaar beloofd lief te hebben in goede en slechte tijden. Kinderen waren meteen al welkom, maar we groeiden liever eerst wat meer naar elkaar toe. De jaren verstreken, zonder dat er iets gebeurde. Ik kom uit een gezin van tien kinderen, Ruth uit een gezin van zeven. Dat schept toch een bepaald verwachtingspatroon.
Uit onderzoek bleek dat Ruth aan een geperforeerde blindedarmontsteking op haar dertiende verklevingen had overgehouden. Zwanger worden op een natuurlijke manier zou heel moeilijk worden. Er waren wel medische opties, maar die voelden voor ons niet goed. Embryo’s in een vriezer, een derde – een arts – die je huwelijk binnendringt, voor ons was dat ethisch niet verantwoord. Ruth en ik hebben daar altijd heel goed met elkaar over kunnen praten. Iedereen krijgt een kruis in het leven. Wij vertrouwden erop dat God het zou omkeren naar iets goeds.
Ruth is nog wel geopereerd. Een arts heeft een deel van de verklevingen weggehaald. We waren zeven jaar getrouwd toen ze plotseling zwanger was. We zouden een weekje naar Rome gaan, het was op 29 april 1999 – ik weet het nog precies. Op de echo zagen we een heel mooi kindje, alleen niet op de juiste plek. We hebben ons kindje zien bewegen en we hebben het hartje horen kloppen. Een half uur later was het overleden. We rouwen daar nog steeds om.”

Lege handen
“Ruth is daarna nooit meer zwanger geworden. Om ons heen kreeg iedereen kinderen, wij gingen op kraambezoek. We waren altijd blij met de blijden, maar we gingen wel steeds met lege handen naar huis. Ruth en ik konden elkaar goed opvangen. Er is veel gepraat en gehuild. We zijn altijd heel open naar onze omgeving geweest over ons verdriet. Medeleven zorgt ervoor dat je je kruis beter kunt dragen, maar ik draag mijn emoties wel als een man, merk ik. Ik wil er een ander niet mee belasten.
Het is ons vaak overkomen dat mensen ons als eerste vertellen dat ze (weer) zwanger zijn. Enerzijds voelde ik dan de neiging te zeggen dat dat niet hoeft. Was ik het wel waard dat mensen zo naar mij omkeken? Anderzijds vond ik het ongelooflijk lief en fijn dat ze op die manier rekening met ons hielden. Meeleven is een kunst. We hebben zo vaak ‘Ik begrijp het’ gehoord. Maar als je zelf kinderen hebt, begrijp je dit niet en dat geeft ook niks.
Een maand nadat Ruth ons enige kindje verloor, kreeg ik schildklierkanker. Het was een rampjaar. Onze verwerking werd ook nog eens overschaduwd door mijn proces. Toch hebben we ons door alles heen altijd veilig bij God gevoeld. Ons geloof heeft ons overeind gehouden.
Zolang Ruth menstrueerde, bleven we hoop houden. Maar die hoop verflauwde wel naarmate ze ouder werd, tot we op een punt kwamen waarop we ons allebei hardop afvroegen of we het nog wel moesten willen. Naast de leegte die er is, zien we namelijk ook dat kinderloosheid handig kan zijn. Ruth en ik hebben zoveel vrijheid. Als we na een kraambezoek met veel kinderherrie thuiskomen, kunnen we genieten van de rust die we thuis hebben. Dat is geen doekje voor het bloeden, dat is de realiteit. Met kinderen heb je levenslang. Zonder kinderen ook. Wij zullen nooit op het huwelijk van onze kinderen staan. We zullen nooit opa en oma worden. Die rouw komt in golven.”

Rijk mens
“We hebben altijd heel veel opgepast om neefjes en nichtjes. We hebben met hen gesprekken op een ander niveau, er is sprake van een bijzondere vertrouwensband. Wij zijn in het leven van veel kinderen belangrijk en daar zijn we dankbaar voor.
Onze kinderloosheid, mijn ziekte – en nu is Ruth ziek, zij heeft chronische leukemie – heeft mijn leven gestempeld. Het heeft mij een rijk mens gemaakt, met een diep emotioneel leven. Als er moeilijkheden zijn, weten mensen ons altijd te vinden om te praten. Zo heeft God mij willen inzetten. Ik ben een zeer gelukkig en gezegend mens. Ik zie volop vreugde in het leven.”

‘Als vorm van therapie kocht ik een kettingzaag en ben bomen gaan omzagen’

Jan Willem (42) woont samen met Etje (43). Hij is NLP-trainer en miskraamcoach

Jan Willem: “Etje en ik genoten van ons leven samen en na een paar jaar kwam onze kinderwens ter sprake. Om ons heen kregen onze vrienden kinderen. Het duurde even voordat ze zwanger was en die eerste zwangerschap eindigde in een miskraam. Kan gebeuren, redeneerden we allebei. We komen beide uit een gezin met vier kinderen, we maakten ons geen zorgen. Maar na Etjes vierde miskraam, gingen we toch maar eens naar een gynaecoloog. Het zou pech zijn geweest, kregen we te horen. We moesten het nog maar eens proberen – heel tactisch was het niet.
Zwanger raken lukte wel, zwanger blijven niet. Uit onderzoeken kwam niet veel. We besloten om een ivf-traject in Gent in te gaan. Zo’n traject heeft een enorme impact op je leven. We konden er de ene keer beter met elkaar over praten dan de andere keer. Ik vond in die tijd dat ik sterk moest zijn, als man. Mijn emoties deden er niet toe; ik moest sterk zijn voor Etje. Het gevoel van machteloosheid vond ik het zwaarst. Naast het ziekenhuisbed staan na een curettage en niks kunnen overnemen, vreselijk. Onze relatie stond in het teken van onze kinderwens, de liefde voor elkaar verdween wat naar de achtergrond. Het is een taboe om over te spreken, maar ook de seks wordt minder leuk als je dat met militaire precisie op de klok gaat doen.”

Geen energie
“Onze hoop is altijd gebleven, maar na totaal elf zwangerschappen en miskramen besloten we uit de achtbaan te stappen en te stoppen. Hoe vaak wilden we de deksel nog op onze neus krijgen? We moesten de werkelijkheid onder ogen komen. Of adoptie geen optie was, vroegen mensen ons. Anderen willen het voor je fiksen, maar dat hoeft helemaal niet. Laat het verdriet er maar gewoon zijn. We hadden ook geen energie meer, de koek was op. We wilden weer wat van ons leven gaan maken. Etje stond er net zo in als ik.
Onze rouw mag er zijn. We hoeven het niet weg te stoppen. Dat we geen kinderen hebben kunnen krijgen, is het ergste wat mij in het leven is overkomen. Tegelijkertijd heeft het me ook iets heel moois gebracht. Ik ben meer in contact met mijn gevoelens en emoties gekomen. Voorheen leefde ik vanuit ratio. Nu heb ik toegang tot een voor mij nieuwe binnenwereld.
In het begin ben ik boos geweest. Ik was gefrustreerd dat het ons niet gelukt was. ‘Het scheelt je wel veel kopzorgen’, zei iemand eens. Ik snap dat zoiets met de beste bedoelingen gezegd wordt, maar ik kon er niets mee. In mijn frustratie ben ik een schuur gaan timmeren. Het was een vlucht en tegelijkertijd ook een stukje verwerking. Ik wilde buiten zijn. Ik kocht een kettingzaag en ben bomen gaan omzagen. Ook dat was voor mij een vorm van therapie.”

Nieuwe betekenis
“Geen kinderen hebben, zorgt dat je meer tijd en vrijheid hebt. Etje en ik hebben een hippiecamper waar we veel mee reizen. We hebben volop tijd voor hobby’s én voor kinderen van anderen. We hebben een tijdje op ons neefje gepast en de buurjongens komen regelmatig in mijn schuur, waar we dan samen sleutelen.
In 2018 heb ik de masteropleiding NLP gedaan, in eerste instantie voor mezelf, om mijn verdriet een plek te geven. Het bracht me zoveel, dat ik besloot te stoppen met mijn baan als productspecialist. Ik zocht een nieuwe betekenis in het leven. Ik gunde anderen ook toegang tot die rijke binnenwereld. Inmiddels ben ik NLP-trainer en Nederlands eerste gecertificeerde mannelijke miskraamcoach.
Ik vind dat het mij behoorlijk goed gelukt is om om te gaan met dat wat mij is overkomen. De rouw blijft aanwezig. Ik zal nooit opa worden. ‘Dan word je toch opa van mijn kinderen?’ stelde mijn nichtje voor. Dat maakt me enerzijds heel blij, anderzijds voel je ook dat gemis. Als mensen mij vragen of ik kinderen heb, zeg ik altijd: ‘Ja elf. Maar die leven allemaal in mijn hart.’ Dan zie je ze schrikken. ‘Het geeft niet’, zeg ik dan. Ik ben heel trots op mijn kinderen, ze hebben mij iets prachtigs gebracht. Ik heb zoveel mensen mogen helpen en zoveel mooie mensen ontmoet. Ik laat nu op een andere manier een vruchtbare wereld achter.”

Tekst: Hester Zitvast
Foto: Robert Elsing
Visagie: Wilma Scholte

Meer Vriendin? Volg ons op Facebook en Instagram. Je kunt je ook aanmelden voor onze wekelijkse Vriendin nieuwsbrief.