Petra: ‘Ik ben bijna veertig en ik heb nog nooit een orgasme gehad…’

30 oktober 2020

Wat als je nog nooit een orgasme hebt gehad, is dat wel ‘normaal’? Absoluut, zo blijkt uit onderzoek. Vijf tot tien procent van de vrouwen krijgt nooit of zelden een orgasme tijdens de vrijpartij. En één op de vier vrouwen slechts af en toe. Het goede nieuws: er is iets aan te doen.

Uit de mail van Petra (38) aan Vriendin: “Ah, ah, ah, oh, oe, ah’. Soms roep ik maar wat, kopieer ik het gekreun van vrouwen in pornofilms. Ik fake een orgasme, omdat ik mijn man niet wil teleurstellen en soms ook om een eind te breien aan de vrijpartij. Mijn man is zo’n schat, die zou niet willen dat ik geen plezier beleef aan onze vrijpartijen. Dus doe ik alsof, zodat hij tevreden in slaap kan vallen. Maar ondertussen lig ik ietwat gefrustreerd en met een onvervuld gevoel naast hem. Ik ben bijna veertig en ik heb nog nooit een orgasme gehad…” Seksuoloog en psycholoog Minke de Boer (38), bekend van o.a. tv-programma Spuiten en slikken, kan Petra meteen geruststellen. Het komt vaker voor. Volgens recent onderzoek van Rutgers komt 5 tot 10 procent van de vrouwen nooit tot een hoogtepunt en zegt één op de vier vrouwen weleens geen orgasme tijdens de vrijpartij te krijgen. Minke de Boer: “Dat klinkt overigens heftiger dan het is, want slechts een klein deel zegt hier ook problemen mee te hebben. Die andere vrouwen kunnen er dus mee leven dat het niet gebeurt of hebben andere manieren gevonden om plezierig te vrijen. Of wellicht hebben ze de moed al opgegeven onder het mom van: er is niets meer aan te doen.”

Anorgasmie

Het onvermogen om tot een orgasme te komen, noem je anorgasmie. Orgasmeproblemen kunnen veroorzaakt worden door fysiologische factoren als ziekte en medicatie, door een remming, ingegeven door achtergrond of religie, maar kunnen ook te maken hebben met een gebrek aan ‘vaardigheden’ om opwinding en een orgasme te bereiken. Seksuoloog Minke de Boer: “Helaas denken nog veel mensen dat penetratie dé manier is om een vrouw klaar te laten komen. In de praktijk werkt het in de meeste gevallen juist niet zo. 70-80% van de vrouwen komt niet klaar door penetratie alleen. De vagina is een baringskanaal, in het diepste gedeelte zitten weinig zenuwen. Vrouwen kunnen ook de hele dag een tampon in hebben, zonder dat te voelen. Het merendeel van de vrouwen heeft daarom clitorale stimulatie nodig om klaar te komen. Maar ook dan is het belangrijk dat de partner de weg kent. De clitoris is niet alleen dat ene kleine knopje, maar een veel groter, gevoelig systeem, zowel uit- als inwendig. Als dat niet goed wordt gestimuleerd, gebeurt er niets. Dus faken om hem een goed gevoel te geven of een einde aan de vrijpartij te maken, is niet handig als je je partner wil opvoeden. Het kan bij een onenightstand best een handig idee zijn, maar het is in een lange relatie minder belonend.” De Boer snapt de gedachte om te faken wel. “Een orgasme is de veer op de hoed van de ander. Je geeft hem als het ware het compliment ‘je hebt het goed gedaan’. Maar eerlijkheid duurt het langst en is het meest effectief, zeker in een lange relatie.”

Vuurwerk, knallen en gegil

Lichamelijk wordt het vrouwelijk orgasme gekenmerkt door snelle, ritmische contracties van de bekkenbodemspieren en baarmoeder, en door algemene lichamelijke veranderingen zoals toename van spierspanning, hartslag en ademhaling. Sanne (32) vraagt zich sterk af of zij ooit een orgasme heeft gehad. “Als ik vrouwen in films zie zwijmelen over het orgasme of erover lees in vrouwenbladen, is er geen herkenning. Ik vind vrijen prettig, ik vind het plezierig te kussen met mijn man en intiem te zijn. Maar dat geweldige gevoel, het vuurwerk, de knallen en het gegil, heb ik nog nooit beleefd. Of heb ik het wel gehad, maar misschien nooit doorgehad dat ik was gekomen?”

Seksuoloog Minke is stellig: “Als je twijfelt of je een orgasme hebt gehad, kun je er van uitgaan dat je niet bent klaargekomen. Als je denkt: dit is fijn, maar ik kan nog wel even door of we kunnen wat mij betreft ook stoppen, dan heb je jouw orgasme nog niet gehad. Je moet echte ontlading voelen.” Maar, geeft ze toe, het is natuurlijk wel lastiger te merken dan bij de man, die door middel van zijn ejaculatie ‘bewijst’ dat hij een orgasme heeft gehad.

Lees ook: Door deze seksstandjes krijg je als vrouw sneller een orgasme

Opvallend resultaat

Sowieso is niet-klaarkomen – even afgezien van een kleine groep – geen veelvoorkomend probleem onder mannen. Uit recent onderzoek van David Frederick, professor aan de Amerikaanse Chapman University en autoriteit op het gebied van onderzoeken naar seks, blijkt dat 95 procent van de mannen bij seks (bijna) altijd klaarkomt, terwijl slechts 65 procent van de vrouwen datzelfde bevredigende lot treft. Maar Fredericks onderzoek heeft wel een opvallend resultaat: lesbische vrouwen komen twee keer zo vaak tot een orgasme, dan vrouwen in een heteroseksuele relatie. Hoe kan dat? Seksuoloog Minke lacht: “Het zit ’m denk ik in het gedrag. Bij lesbische stellen wordt meer geëxperimenteerd, ze hebben een gevarieerder en succesvoller repertoire. Hun liefdesspel is over het algemeen meer gericht op de clitoris en minder op penetratie. Ze doen het wel, maar meer erbij. Van hun creativiteit zouden heterokoppels wat kunnen leren.”

Belemmerende gedachten

Minke werkt inmiddels ruim twaalf jaar in de seksuologie, heeft een eigen praktijk in Amsterdam en houdt seksuologisch spreekuur in het Flevoziekenhuis in Almere. De vrouwen die bij haar praktijk aankloppen met orgasmeproblemen, hebben daar meerdere redenen voor. “Er zijn tal van redenen mogelijk waarom het niet lukt. Lichamelijk, bijvoorbeeld door genitale mutilatie: besnijding, vaak bij buitenlandse vrouwen waar de clitoris uitwendig is verwijderd. Of na operaties bij vulvakanker of sommige huidaandoeningen. Ook van antidepressiva is bekend dat die een negatief effect hebben op de opwinding. En behandelingen tegen kanker kunnen dermate invloed hebben op je hormonen, dat het lastig wordt überhaupt opgewonden te raken.” Naast dergelijke invloeden van buitenaf, zijn er ook psychische oorzaken. “Slechte ervaringen, depressies, een laag zelfbeeld. Angst voor pijn of niet goed kunnen ontspannen. Ik ken vrouwen die grootgebracht zijn met het idee dat seks vies, slecht of slechts is bedoeld om kinderen te verwekken. Ingegeven door een conservatieve opvoeding, religie of eigen waardeoordelen. Zulke negatieve gedachten kunnen zo sterk zijn, dat de seksuele respons wordt onderdrukt. Ook het voelen van een irreële prestatiedruk, het te veel denken aan het genot van de ander, in plaats van aan het eigen plezier, waar vrouwen nogal eens een handje van hebben, en de controle niet willen verliezen kunnen je in de weg zitten.”

Schaamte

Joyce (33) herkent zich vooral in dat laatste. Ze is single en naar eigen zeggen ook nog nooit klaargekomen. Ze vermoedt dat het bij haar vooral een controleprobleem is. “Tijdens onenightstands kan ik me nauwelijks ontspannen, maar ook in de paar relaties die ik heb gehad, had ik moeite om mezelf letterlijk bloot te geven. Ik vraag me altijd af: doe ik het wel goed? Hijg ik niet raar? Vindt hij mijn buik te dik? Ga ik niet te veel zweten of maak ik geen rare geluiden? Daardoor ben ik er met mijn hoofd niet écht bij. Soms drink ik expres een wijntje te veel, om licht in mijn hoofd te worden, maar het helpt niet. Zelfs niet als ik masturbeer of een vibrator gebruik, want dan kijk ik naar mezelf en denk: doe toch niet zo raar, Joyce! En dan is het hele moment weg. Sowieso ben ik niet echt dol op seks, maar dat houd ik geheim voor mijn vriendinnen. Als zij praten over wilde vrijpartijen, gekke standjes en heftige orgasmen, lach ik maar wat mee. Anders schaam ik me en heb ik het gevoel dat ik er niet bij hoor. Maar dat zorgt wel dat ik me soms eenzaam voel. Blijkbaar wijk ik af van de norm.”

Seksuoloog Minke erkent dat het taboe rondom het niet kunnen klaarkomen groot is. “Sinds de seksuele revolutie in de jaren zestig en zeventig, waarbij vrouwen hebben gestreden voor hun rechten, is er meer openheid, maar ook meer prestatiedruk. Als we de verhalen moeten geloven, moet elke vrijpartij spectaculair zijn, moeten we het heel vaak doen en met een fantastisch orgasme als afsluiter. Om dan te bekennen dat het jou helemaal niet zo makkelijk afgaat, zorgt vaak voor schaamte.”

Kers op de taart

Niet iedere vrijpartij hoeft te eindigen in een orgasme. “Het was fijn, is ook goed”, aldus de seksuoloog. “Het kan heel goed hoor, een vrijpartij zonder orgasme. Er zijn genoeg mensen die daar tevreden mee zijn. Maar als het er nooit van komt, neemt het plezier op den duur wel af. Een orgasme is de kers op de taart. De beloning waardoor je de volgende keer sneller weer zin hebt en makkelijker opgewonden raakt.”

Minke gelooft ook dat iedere gezonde vrouw in principe klaar zou moeten kunnen komen, alleen weet niet iedereen hoe. “Het lichaam reageert áltijd op prikkels, het is wat er vervolgens gebeurt wat het verschil maakt. Als je vervolgens gaat nadenken, omdat je pijn verwacht of een negatieve uitkomst, wordt de opwinding geremd. Een vrijpartij verloopt meestal in fases. De eerste fase is de opwindingsfase. Die begint meestal met het verlangen, met zin in seks. Ben je in de juiste stemming en is er genoeg erotische stimulatie, dat kan een paar minuten tot meerdere uren duren, dan word je opgewonden. De man begint een erectie te krijgen, de vrouw wordt vochtig en de schaamlippen en clitoris zwellen op. Krijg je altijd een orgasme, dan word je veel sneller opgewonden: je weet immers dat er een beloning aan komt. In de zogenaamde plateaufase wordt alles net wat heftiger: de penis en clitoris worden harder, spieren spannen en de hartslag versnelt. Bij de juiste stimulatie van de clitoris volgt de solofase. Hierin moet je in jezelf keren en je overgeven aan het gevoel. Pas dan komt de ontlading en volgt het orgasme. Vrouwen die niet klaar kunnen komen, blijven vaak in de plateaufase hangen. Ze zijn bijvoorbeeld bang dat ze er raar uitzien of vreemde geluiden maken. Of denken bij voorbaat al: dit wordt niks en zijn ongeduldig. Veel vrouwen stoppen daar ook. Denken dat dit al het summum is, terwijl ze nog een klein stukje naar de top van de berg moeten. Soms is het echt een kwestie van doorzetten, om tot dat hoogtepunt te komen.”

Geduld hebben

Maar hoe doe je dat, als je zelf geen idee hebt hoe je die bergtop moet bereiken? Minke: “Geduld hebben en éérst op zelfonderzoek uitgaan. Masturbeer. Verken je lichaam, ga op zoek naar de lekkerste plekjes, ervaar hoe het is als je jezelf streelt, vindt uit wat het lekkerst is, welke fantasieën je opwinden en wat voor jou het beste werkt.”

En de therapeutentip: praat erover? “Ja, dat is een veel gehoord advies. Het helpt uiteraard als je je partner vertelt wat je fijn vindt, maar dan moet je dus wel eerst uitgeplozen hebben wat dat is. Ga niet samen oeverloos op de bank kletsen over jouw orgasmeprobleem, maar ga op onderzoek uit! Experimenteer samen. Niet met als doel om zo snel mogelijk klaar te komen, maar wel om die fase te bereiken waarin je je helemaal durft te laten gaan.” Minke weet dat veel mensen van een seksuoloog het advies verwachten om seksspeeltjes aan te schaffen. “Maar”, zo zegt ze, “een vibrator kan fijn zijn als extra prikkeling, maar ik wil waken voor de snelle seksshopoplossing ‘koop een sexy pakje en een dildo en alles komt goed’. Ik blijf erbij dat zelfonderzoek het allerbelangrijkst is. Je kunt immers pas aan een orkest deelnemen als je je eigen instrument goed bespeelt.”

Lees ook: Zó houd je de seks spannend in een lange relatie

Foto: Getty Images