Claudia is deathfluencer: ‘De dood is een groter taboe dan seks’

23 november 2022

Nadenken over de dood? dat doen we liever niet. Claudia (38) heeft er haar werk van gemaakt. Als death awareness expert en deathfluencer wil ze de dood bespreekbaar maken. “Uiteindelijk krijgen we er allemaal mee te maken.”

De mooiste begraafplaats ter wereld? Hollywood Forever Cemetery in Los Angeles, Amerika. Tenminste, als je het aan Claudia vraagt. “Het voelt bijna niet als een begraafplaats aan: het is er ruim opgezet, wordt omgeven door palmbomen en de zon schijnt er nagenoeg altijd. Er liggen ook talloze Hollywood-iconen, van zangers en kunstenaars tot aan acteurs. Zelfs Toto, het hondje uit de film The wizard of Oz, heeft zijn eigen grafmonument.”
Claudia bezoekt begraafplaatsen als death awareness expert en deathfluencer geregeld én schrijft er recensies over, waarmee ze het taboe op zulke plekken hoopt te doorbreken. “Veel mensen krijgen er een onbehaaglijk gevoel bij, vinden het eng. Maar het zijn vaak prachtige parken. In Amsterdam zit er ook zo eentje, Huis te Vraag. Die begraafplaats is weliswaar niet meer in gebruik, het is een monumentale begraafplaats geworden. De prachtige grafmonumenten zijn begroeid met klimop en er hangt een fijne sfeer – eigenlijk is het een soort geheime tuin.”
Het was niet haar specifieke meisjesdroom om deathfluencer te worden, lacht Claudia. “Dat bestond toen niet eens! Ik had sowieso nooit echt een duidelijk idee van wat ik later wilde worden. Maar als kind was ik wel gefascineerd door de wat onbekendere, mystieke kant van het leven. Hoe het lichaam in elkaar zit bijvoorbeeld, en hoe al die cellen precies weten wat ze moeten doen. Ook stelde ik mezelf geregeld vragen als: wat houden het leven en de dood in?”

Vergankelijkheid

De interesse in de dood komt mede door haar oude vader, vertelt ze. “Hij was 58 jaartoen ik werd geboren en had veel last van gezondheidsproblemen. Zo lag hij meerdere malen met hartkwalen in het ziekenhuis – zijn kwakkelende gezondheid was voor mij de eerste confrontatie met sterfelijkheid. Ook speelde mee dat hij als soldaat meevocht in de Tweede Wereldoorlog en daar tijdens mijn jeugd nog dagelijks mee bezig was. Ons huis lag bezaaid met oorlogs-boeken over de heftigste onderwerpen – je begrijpt dat daar een hoop sterfelijkheid en vergankelijkheid bij komt kijken. Niet dat erover werd gesproken, het ging bij ons thuis nooit over de dood. Maar als kind kreeg ik het natuurlijk wel indirect mee. Voor mij was dat een trigger om er veel mee bezig te zijn.”
Het is mede de dood van haar vader – hij wordt uiteindelijk 83 jaar – die Claudia ertoe aanzet om haar platform te beginnen. “Toen hij op zijn sterfbed lag, merkte ik dat de mensen in mijn omgeving het heel moeilijk vonden om erover te praten. Ze wilden het niet onder ogen zien en het ging alweer snel over koetjes en kalfjes. We mochten vooral niet te verdrietig zijn. Terwijl ik juist heel bewust bezig was met het feit dat hij stervende was en er voor hem wilde zijn. Inmiddels weet ik dat die ontkenning een overlevingsmechanisme is om ermee te dealen. Het blijft alleen gek: we leven in een ruimdenkende samenleving, maar over het stukje levenseinde en dood willen veel mensen niet nadenken, laat staan praten. Niemand weet wat er gebeurt na de dood, maar we zijn er allemaal bang voor. Het is tegenwoordig een groter taboe dan seks.”

Angst wegnemen

De moderne samenleving heeft daarmee te maken, volgens Claudia. “De medische wetenschap ontwikkelt zich razendsnel, ziektes kunnen steeds beter behandeld worden en onze levensverwachting neemt toe. Stiekem gaan we er automatisch vanuit dat we allemaal honderd worden. Overlijdt iemand toch eerder, soms zelfs op jonge leeftijd, dan voelt dat onterecht. Maar eerlijk? Het klinkt misschien cru, maar vanuit mijn optiek doet dat er niet zo veel toe. Natuurlijk wil iedereen een zo lang en gelukkig mogelijk leven leiden, maar het is een feit dat de dood elk moment zijn intrede kan doen.”
Het is daarom Claudia’s missie om mensen te inspireren bewuster bij de dood stil te staan – én de angst ervoor weg te nemen. “Ik heb veel onderzoek gedaan naar wat er allemaal over de dood gezegd wordt. Binnen religies speelt het hiernamaals bijvoorbeeld een grote rol, terwijl anderen ervan overtuigd zijn dat er helemaal niets is. Op mijn platform deel ik artikelen en interviews, maar bied ik ook cursussen aan waarin mensen hun eigen relatie met sterfelijkheid kunnen onderzoeken. Daarnaast sta ik stil bij praktische zaken: wil iemand begraven of gecremeerd worden en hoe leg je dat vast? Het hoeft heus geen boekwerk te zijn, al is het maar een documentje dat je op je laptop zet.” Lachend: “Je kunt het een beetje vergelijken met een bevalplan. Maar als je zulke dingen vastlegt, geeft dat rust en neemt de angst voor het onbekende ook af.”
Al gaat iedereen er op een eigen manier mee om, weet Claudia uit ervaring. “Mijn moeder werd een paar jaar geleden ongeneeslijk ziek. Ik was op dat moment al death awareness expert en wilde haar ondersteunen, maar ze moest er niks van weten. Een paar dagen voor haar overlijden vroeg ze me: ‘Claudia, ik ga toch niet dood?’ Ze kon en wilde de confrontatie met haar naderende einde écht niet aangaan. In eerste instantie probeerde ik het voor haar te rationaliseren, we gaan immers allemaal dood. Maar de ratio was bij haar al verdwenen, ze had letterlijke doodsangst, het had geen nut om een death awareness peptalk mee te geven. Ik kon dus niet veel meer doen dan haar hand vasthouden en haar proberen gerust te stellen. Voor mij was het ook een leermoment: de dood is heel persoonlijk en iedereen gaat er op z’n eigen manier mee om.”

Een potje huilen

Dat Claudia rationeel naar de dood kijkt, betekent niet dat ze nooit verdriet heeft om een overledene. “De dood van je ouders is een van de heftigste soorten van verlies, ongeacht hoe de relatie onderling was. Zelf had ik geen heel goede band met mijn moeder. We hebben elkaar nooit echt begrepen, waardoor er altijd een zekere afstand tussen ons was. Maar ik wilde haar wel zo goed mogelijk bijstaan tijdens haar ziekte en ging door alle emoties heen– ontkenning, verdriet, ongeloof – toen ze er niet meer was.”
Het laatste halfjaar was voor Claudia een emotionele rollercoaster. “Mijn kat Samadhi bleek ernstig ziek en ik was ervan overtuigd dat hij zou komen te overlijden. Toen heb ik wel een potje zitten huilen. Inmiddels is hij geopereerd en gaat het, tegen alle verwachtingen in, goed met hem. Daar ben ik zó blij om. Natuurlijk ben ik me er ervan bewust dat hij geen jaren meer heeft, maar toch denk ik liever niet aan het moment dat hij er niet meer is. Dus ja, zelfs als deathfluencer vind ik het soms lastig dealen met de dood.”
Stilstaan bij de dood betekent ook stilstaan bij het leven, vindt Claudia. En juist dát wil ze anderen ook meegeven. “Mensen blikken op hun sterfbed vaak terug op de dingen waar ze spijt van hebben – carrièrekeuzes, familieruzies, reizen die ze niet hebben gemaakt. Dat zijn echter dingen waar je óók op kunt reflecteren als je nog kerngezond bent. Wat heet: je bent dan nog in de gelegenheid er daadwerkelijk iets mee te doen! Door met die blik te kijken, waardeer je het leven nog meer en kun je er alles uithalen.”
Zelf doet Claudia dat ook. “Ik probeer niks voor me uit te schuiven, of te denken: dat komt wel in de toekomst. Het scheelt dat ik sowieso impulsief van aard ben. Zo bedacht ik een paar jaar geleden dat ik naar de VS wilde reizen, maar in plaats van ervoor te sparen, zette ik alles on hold en ging ik gewoon. Mijn motto: wil je iets graag en ligt het binnen je mogelijkheden? Doe het gewoon.”

Van ’t leven houden

Haar vrienden kijken trouwens niet vreemd op van haar werkzaamheden. “Die kennen me natuurlijk al langer en ze vinden het hartstikke interessant dat ik dit doe. Soms gaan ze zelfs mee naar begraafplaatsen. Maar het betekent niet dat elk gesprek over de dood gaat, hoor! Er zijn veel meer dingen waarover we praten.”
Toch is het een onderwerp dat leeft, weet Claudia sinds ze deathfluencer is. “Ik krijg zo veel positieve reacties op mijn platforms. Mensen zijn echt op zoek naar manieren om met de dood om te gaan, het bespreekbaar te maken. Soms krijg ik mails met daarin hele lappen teksten over het verlies van een dierbare. Het wordt soms zo veel dat ik niet overal op in kan gaan. Maar het is dus zeker iets waar mensen zich mee bezighouden. Nu moeten ze er alleen nog voor zorgen dat ze er ook met elkáár over gaan praten.
Op de vraag of ze zelf nieuwsgierig is naar de dood, antwoordt ze: “Enorm! Maar eerlijk gezegd sta ik niet te springen om nu al te sterven. Mensen kijken weleens gek op als ik dat zeg, omdat ik zo veel met de dood bezig ben, maar ik hou enorm van het leven! Ik wil nog beter worden in mijn werk, meer begraafplaatsen bezoeken, reizen en andere leuke dingen doen. Wel denk ik dat de dood iets heel moois kan zijn. Kijk alleen al naar mensen die een bijna-doodervaring hebben gehad: de meesten kijken daar positief op terug en zijn niet meer bang om te sterven. Dat wil ik ook. Ik hoop vooral dat ik geen verzet of angst voel en me er volledig in liefde aan kan overgeven als mijn eigen dood zich aandient.”
Hoe haar afscheid eruitziet, weet ze ook al. “Van muziek tot aan grafkist, ik heb het allemaal al uitgezocht. Ik wil begraven worden in Driehuis, op een begraafplaats met een prachtig heuvellandschap. Én ik wil een grafsteen in de vorm van een grote, zwarte, zittende Egyptische kat. Net zoals Samadhi. Dan heb ik hem altijd dicht bij me.”

Claudia’s boek Als de dood ligt nu in de winkel. Je kunt haar ook volgen op Instagram: @claudiacrobatia

Tekst: Mirthe Diemel
Foto: Yasmijn Tan
Visagie: Wilma Scholte

Meer persoonlijke verhalen lezen? Neem nu een digitaal abonnement op Vriendin.