Hanneke: ‘Ik zette mijn schoonmoeder de deur uit’

4 december 2023

Drie jaar geleden nam Hanneke (42) een drastisch besluit. Ze zette haar schoonmoeder de deur uit en hoewel ze het verdrietig vindt voor haar man, heeft ze er geen seconde spijt van. ‘Ik heb in mijn hele huwelijk geen goed woord van die vrouw gehad. Mijn incasseringsvermogen had z’n grens bereikt.’

Hanneke: “Remco (47) en ik leerden elkaar kennen toen ik nog maar net 20 was. Ik was tot over mijn oren verliefd op de man waarvan ik eigenlijk al direct wist: met hem wil ik oud worden. Alles klopte tussen ons, het was tussen ons als een sprookje, ‘te mooi om waar te zijn’, heb ik de eerste maanden wel eens tegen Remco gezegd. We waren zo gelukkig samen, er moest ergens wel een kink in de kabel komen, dacht ik – geen idee waarom eigenlijk. Maar het gebeurde wel.
Toen we een klein half jaar samen waren, nam Remco mij voor het eerst mee naar zijn ouders. Hij had mij al voor zijn moeder gewaarschuwd. ‘Ze is nogal een type’, zei hij dan. Ik had al wel gemerkt dat Remco niet echt een warme band met zijn ouders had. Bij mijn ouders was hij vanaf het begin kind aan huis, zij namen hem direct in ons gezin op. Dat ik Remco’s ouders pas na zo lange tijd voor het eerst ontmoette, kwam mede doordat ze helemaal aan de andere kant van het land wonen, nam ik aan. Binnen een uur na binnenkomst, begreep ik dat het een heel andere reden had dat ik mijn schoonouders nog niet ontmoet had. Mijn schoonvader was een afstandelijke, stille man met wie ik geen gesprek van de grond kreeg. En mijn schoonmoeder was dominant, afkeurend en onvriendelijk; ik wist niet hoe snel ik er weer weg moest komen. Ze was heel negatief over Remco. Ze kraakte hem voortdurend af en deed bijna vals lachend uit de doeken wat een afschuwelijke puber hij was geweest. Ik werd er heel ongemakkelijk van. Remco deed net alsof hij het niet hoorde, hij zat met zijn vader naar een wielerwedstrijd op tv te kijken.”

Minpunten

“Ook tegen mij was ze niet echt vriendelijk. Ik voelde achterdocht. Ze vroeg me het hemd van het lijf, maar dan vooral om daarna snel haar eigen verhaal te doen. Welke studie ik deed, wilde ze weten. Ik had nog niet gezegd dat ik een hbo-opleiding volgde, of ze tetterde er doorheen dat haar beide dochters een universitaire opleiding deden. Dat Remco en ik volop wilden gaan reizen voordat we aan kinderen zouden beginnen, vond ze ‘bijzonder’. Bijzonder is een woord dat mijn schoonmoeder graag gebruikt als ze iets helemaal niks vindt. ‘Tegenwoordig kiezen jonge mensen heel makkelijk voor zichzelf, alles moet maar leuk zijn’, zei ze. Ik vond het maar een rare opmerking. Waarom kon ze niet gewoon enthousiast zijn? Ze zette die avond een heerlijke maaltijd op tafel, waarover ik haar complimenteerde. ‘Ik kan zelf nog geen ei bakken’, grapte ik. Wat ze daarop precies antwoordde, weet ik niet meer, maar het kwam erop neer dat ze dat een behoorlijk minpunt aan mij vond. Haar zoon moest zijn keuze maar eens heroverwegen. Haar toon was in niets grappig, integendeel. Ze maakte dat ik me klein en weinig waard voelde. ‘Is ze altijd zo?’ vroeg ik Remco, toen we terugreden. Hij knikte. ‘Mijn moeder heeft nooit liefde gekregen van haar ouders en kan het daardoor ook niet geven’, zei hij. Ik nam me voor bezoeken aan mijn schoonouders tot het minimale te beperken.”

Lieve vrede

“In de jaren die volgden, ontkwamen we natuurlijk niet aan contact met de ouders van Remco. Een keer of drie per jaar reden wij hun kant op en zo’n vier keer per jaar stonden ze bij ons op de stoep – als we jarig waren, met Pasen en met Kerst. Er gebeurde dan altijd wel iets waardoor de sfeer onaangenaam werd. Ik wilde voor Remco de lieve vrede bewaren en daardoor incasseerde ik veel van mijn schoonmoeders steken onder water. Bij mijn eigen moeder kon ik altijd heerlijk al mijn frustraties over haar kwijt. Als Remco en ik weer eens een mooie reis hadden gemaakt, werd daar nooit naar gevraagd. Wanneer we eruit onszelf over begonnen, kapte ze rustig het gesprek af door over de uitgezaaide kanker van een vage kennis te beginnen. Dát was pas belangrijk. Mijn schoonvader zat vrijwel altijd tv te kijken, alsof wij er niet waren. Zelfs bij ons zette hij zonder het te vragen de televisie aan. Na een bezoek aan of van Remco’s ouders, moesten we allebei altijd weer bijkomen.
Zeven jaar geleden werd onze dochter Sophie geboren. Mijn schoonouders hadden op dat moment al drie kleinkinderen van Remco’s twee zussen, waar het voortdurend over ging. Naar Sophie kwamen ze pas kijken toen ze drie weken oud was. Eerder schikte het niet. ‘Geef je geen borstvoeding?’ vroeg ze afkeurend, toen ik een flesje warm maakte. Ik wilde uitleggen waarom niet, maar daar kreeg ik niet eens de kans voor. Zij had alle drie haar kinderen zelf gevoed. En ook haar dochters gaven borstvoeding; dat is het beste voor het kind, benadrukte ze. ‘Nu is het zeker wel afgelopen met reizen hè?’ vroeg ze vervolgens op vileine toon. Remco zei trots dat we van plan waren twee maanden met Sophie door Europa te trekken. Ik zag haar ogen groot worden. ‘Met een baby? Past ze eigenlijk wel in jullie leven?’ Ik wist niet wat ik moest antwoorden. Remco gelukkig wel. ‘Ja mam. Ze past in ons leven, we zijn – zoals je ziet – dolgelukkig met haar. Hou toch eens op met je oordelen altijd.’ Het was voor het eerst dat ik Remco zijn moeder een weerwoord hoorde geven.”

Vaker ruzie

“Het zal de komst van Sophie geweest zijn die bij hem voor een verandering heeft gezorgd, denk ik. Remco liet zich niet langer alles zeggen, het vaderschap had hem veranderd. Daardoor werden de ontmoetingen met zijn ouders alleen nóg ongemakkelijker. Steeds vaker ontstond er een ruzie en werden er oude koeien uit de sloot gehaald, zowel over mij als over Remco. Bij Remco begon ze rustig over zaken die hij in haar ogen als puber fout had gedaan. Maar ze pakte ook mij op dingen uit het verleden: zo bleef ze mij verwijten dat ik er niet was op hun 35-jarig huwelijksfeest omdat mijn beste vriendin in New York toen net op bezoek was. Dat was van mij niet handig gepland, dat geef ik direct toe. Voor eenieder ander had ik het ook omgezet, maar niet voor de vrouw die mij nog nooit een teken van liefde had gegeven. Remco stond volledig achter die keuze. Ik moest lekker iets met mijn vriendin gaan doen, hij zou deze klus klaren. Nou, dát hebben we geweten. Woedend hing ze aan de telefoon toen ze begreep dat ik er niet bij zou zijn.
Mijn schoonmoeder zal voor buitenstaanders overkomen als een wat bekakte, maar vriendelijke dame. Ik weet dat er onder die mooie kleren en die keurig gekapte haren een onsympathiek persoon schuilgaat. Op álles van ons heeft ze commentaar. Niets wat we doen is goed, ook in de opvoeding van Sophie niet. Dat we het bij één kind willen houden, vindt ze egoïstisch en dat laat ze blijken ook. Ze heeft talloze keren in ons bijzijn aan Sophie gevraagd of ze geen broertje of zusje zou willen. ‘Mam, hou eens op!’ riep Remco dan. Ze deed dan net of ze hem niet hoorde.”

Grimmige sfeer

“Ik kon het de laatste jaren niet meer opbrengen vriendelijk tegen haar te doen. Als ze binnenkwam, werd de sfeer direct grimmig. Als er weer eens ruzie was, koos mijn schoonvader partij voor zijn vrouw. Vaak zorgden Remco en zijn vader er wel voor dat er een punt achter een discussie werd gezet, waardoor we elkaar een paar maanden later toch weer zagen. De weerstand werd van mijn kant steeds groter. Tot ik er drie jaar geleden helemaal klaar mee was. Het gebeurde op de verjaardag van Sophie. Ze werd vier en had die week net haar eerste dagen op de kleuterschool achter de rug. Remco en ik hadden voor een Vrije School gekozen, dat vonden we het best bij onze dochter passen. Uiteraard had ze daar weer van alles op aan te merken. Het woord ‘vrije’ stond voor haar gelijk aan een soort roosterloos aanrommelen, kinderen die alles mochten en niets hoefden; ze had duidelijk geen idee waar ze het over had, maar we kregen de mogelijkheid niet om dat haar te vertellen. Ze luisterde niet en ratelde maar door over de kinderen van haar dochters die wél naar een normale school gingen. ‘Een excellente school zelfs’, benadrukte ze. Er knapte iets bij mij. Waarom deed ik nog mijn best voor deze vrouw? Waarom liet ik al die negatieve energie toe in mijn leven? Om Remco? Die trok haar ook niet! Om Sophie? Die had totaal geen band met haar oma. Ik heb de rit die dag uitgezeten en gewacht tot ze aanstalten maakten om te vertrekken. Trillend van woede heb ik ze buiten gezegd dat het wat mij betreft de laatste keer was dat ze op bezoek waren geweest. ‘Als jullie je zoon en kleindochter willen zien, vragen jullie maar of ze jullie kant opkomen. Ik wil de ruzies en al het gedoe niet langer in ons huis hebben.’ Remco stond naast me en keek me verbaasd aan. ‘Sorry Rem, ik trek het niet langer’, heb ik toen gezegd, waarna ik weer naar binnen ben gegaan. Daar heb ik even flink staan brullen, al mijn frustratie kwam eruit. Mijn moeder ving me op, die had wel door wat er aan de hand was. Niet veel later voelde ik Remco’s armen om me heen. Hij zei dat het goed was zo, dat hij mij begreep. Ik hoefde me niet schuldig te voelen benadrukte hij. Daar was ik zó opgelucht over.”

Drie jaar rust

“We zijn nu ruim drie jaar verder en ik heb mijn schoonouders nooit meer gezien. Het heeft me zo veel rust gegeven. Ik vind het voor Remco weleens lastig, maar hij verzekert mij dat het oké is. Hij rijdt met Sophie naar ze toe als ze jarig zijn en hij ziet ze op verjaardagen bij zijn zussen; daar ga ik ook niet meer naartoe – mijn schoonzussen zie ik wel op andere momenten. Ik heb me in al die jaren nooit geaccepteerd of geliefd gevoeld en dat heeft z’n tol geëist. Ik begrijp dat Remco, in zijn loyaliteit als kind, zijn ouders niet helemaal kan laten vallen, en dat vraag ik ook niet van hem. Maar voor mij als ‘koude kant’ ligt die zaak toch anders. Ik had het veel liever anders gezien, ik weet van vriendinnen hoe leuk schoonfamilie ook kan zijn. Maar ik heb het, vooral met mijn schoonmoeder, gewoon niet getroffen.”

Tekst: hester zitvast. Om privacyredenen zijn alle namen veranderd, De echte namen zijn bekend bij de redactie.​​​​​​
Foto: Getty Images

Meer Vriendin? Volg ons op Facebook en Instagram. Je kunt je ook aanmelden voor onze wekelijkse Vriendin nieuwsbrief.