Helle raakte ongepland zwanger op haar zeventiende

5 november 2019

Helle (35) was zeventien toen ze ongepland zwanger raakte. Samen met dochter Lisa (17) en moeder Marjan (64) blikt ze terug op een pittige tijd. “‘Je bent zwanger!’ zei mijn moeder, maar ik zat volledig in de ontkenningsfase.”

Helle (35) was zeventien toen ze ongepland zwanger raakte. Samen met dochter Lisa (17) en moeder Marjan (64) blikt ze terug op een pittige tijd. “‘Je bent zwanger!’ zei mijn moeder, maar ik zat volledig in de ontkenningsfase.”

Ongepland zwanger

Helle: “Ik ontmoette Koen op mijn zestiende via mijn zus, zij waren bevriend, en we werden verliefd. Binnen een jaar bleek ik zwanger. Dat had ik trouwens de eerste 22 weken niet door. Totdat mijn moeder er een opmerking over maakte. Ik volgde een kappersopleiding en was in een kapsalon aan het werk waar mijn moeder als klant kwam.”

Marjan: “Ik zag van de zijkant hoe Helle iemand knipte en ineens viel mijn oog op haar buik; ik zag een bolling die je alleen ziet bij zwangerschappen. Ik nam haar apart en zei: ‘Helle, je bent zwanger!’ Ze ontkende in alle toonaarden. Het was een ‘wintervetje’, zei ze. Ze had de laatste tijd veel gesnaaid, het zou er wel weer afgaan in de zomer. Nou, dat gebeurde inderdaad, toen het ‘wintervetje’ op 8 mei werd geboren!”

Kop in ’t zand

Helle: “Ik zat volledig in de ontkenningsfase, dat past wel een beetje bij mijn karakter. Als er iets gebeurt waarmee ik me geen raad weet, doe ik alsof er niets aan de hand is. Ik stak mijn kop in het zand dus. Wat je niet ziet, bestaat niet, zo werkt dat voor mij echt. Kort voor mijn moeder me erop aansprak, had een groep meiden tijdens het uitgaan ook al aan mij gevraagd of ze me mochten feliciteren. Het punt waarop ik er echt niet meer onderuit kon, kwam dus wel steeds dichterbij. Mijn moeder haalde een zwangerschapstest en die loog er niet om: de dikke strepen knalden van het schermpje. Ik had geen idee hoever ik al was.”

Marjan: “Ik hoorde Helle boven huilen: zwanger dus, dacht ik. ‘Is het van Koen?’ vroeg ik meteen. Haar relatie met hem was inmiddels voorbij, maar ze wist zeker dat het van hem was, bezwoer ze me. Ik heb haar gerustgesteld en gezegd dat alles wel goed zou komen. We zijn samen naar de huisarts gegaan. ‘Ze is wel ver’, wist hij te vertellen. Koen nam meteen zijn verantwoordelijkheid, hij zou Helle steunen in welke beslissing ze ook zou nemen. Zo stond ik er ook in. Ik waarschuwde haar wel dat een kind haar hele leven op z’n kop zou zetten. Als ik in haar schoenen had gestaan, had ik de zwangerschap laten afbreken.”

In shock

Helle: “Ik ben samen met mijn moeder en Koen naar een abortuskliniek gegaan. Een lastige beslissing, maar ik dacht dat een abortus het verstandigst zou zijn. Op de echo zagen we dat ik al 23 weken zwanger was en bij die termijn is een abortus niet meer mogelijk. Mijn moeder reageerde er heel rustig op. Ik was in shock, maar Koen pakte het heel positief op, wat mij vertrouwen gaf.”

Marjan: “Tja, wat moet je anders? Ik zette een knop om. ‘Helle, we krijgen er een kindje bij’, heb ik gezegd. Het was hartstikke welkom, maar natuurlijk dacht ik ook: als het Helle allemaal niet lukt, heb ík er op m’n 45ste een zorg bij. Koen was zielsgelukkig met Helles beslissing. Hij woonde al een tijdje op een klein kamertje, hij heeft op jonge leeftijd zijn beide ouders verloren. ‘Zeg je flat maar op en kom maar bij mij wonen’, zei ik tegen Koen.”

Anita’s dochter raakte zwanger op haar negentiende

Helle: “Twee dagen na de echo in de abortuskliniek, leek mijn buik te ontploffen, zo groeide hij, dat was zo gek. Ineens was ik écht zwanger, het was niet meer te missen. Koen en ik zijn er vol voor gegaan en bliezen onze relatie nieuw leven in. Het was een bizarre tijd als ik eraan terugdenk. Mijn ouders zijn gescheiden; zo relaxed als mijn moeder reageerde, zo boos was mijn vader. Ik weet nog dat hij mij een keer vroeg mijn buik in te houden, omdat hij de aanblik niet aankon. Ik was toen zeven maanden zwanger! Dat heeft onze relatie geen goed gedaan. De band met mijn moeder is er in die tijd alleen maar hechter op geworden. We hebben samen de babykamer ingericht. Wij zijn echt klussers met z’n tweeën; Koen is niet zo handig. Gelukkig konden we van kennissen allemaal babyspullen overnemen.”

Zó van mij

Helle: “Ik zag enorm op tegen de bevalling. Lisa bleef tot 42 weken zitten en was ook nog eens een grote baby, vermoedden de artsen. Omdat ik zo bang en nog zo jong was, besloten ze een keizersnee uit te voeren. Toen ik bijkwam uit de narcose had ik ontzettend veel pijn, maar die pijn ebde weg toen Lisa in mijn armen werd gelegd. Ze was zo mooi en zó van mij… Al snel kwamen veel mensen op visite en Lisa ging van hand tot hand. Iedereen zat aan haar, dat trok ik heel slecht. Hadden ze hun handen wel gewassen? En een kusje geven vond ik prima, maar niet op haar hoofd – alleen op haar voetjes. Ik stond versteld van mijn beschermingsdrang; ik had gewoon een moederinstinct!”

Marjan: “Ik weet nog hoe ik in het ziekenhuis kwam en Koen Lisa in bad zag doen. Ik keek toe vanachter het glas en moest ineens zo verschrikkelijk huilen. Alle emoties van de afgelopen tijd kwamen er in één keer uit. Ik had me al die tijd sterk gehouden. Lisa heeft anderhalf jaar samen met Koen en Helle bij mij thuis gewoond. Ze was zo zoet en zo geliefd. Ik heb er enorm van genoten en we hebben door die tijd ook een bijzondere band opgebouwd.”

Helle: “Na Lisa’s geboorte heb ik mijn kappersopleiding afgemaakt. Na anderhalf jaar konden Koen en ik een huis huren. Hoe fijn we het ook bij mijn moeder hadden, het was ook lekker om een plek voor onszelf te hebben.”

Marjan: “Ik ging in de eerste periode na Lisa’s geboorte geregeld een weekendje naar mijn vriend, zodat Koen en Helle het huis voor zichzelf hadden. Maar een eigen huis is natuurlijk veel beter. Toen Koen en Helle eigen woonruimte kregen, ging mijn oudste dochter ook net het huis uit. En aan mijn relatie kwam een einde. Ineens was ik moederziel alleen, dat hakte er wel in. Ik ben echt even ingestort.”

Enorm schuldgevoel

Helle: “Koen en ik woonden nog niet zo lang samen of onze relatie ging weer bergafwaarts. Het werkte niet tussen ons en uiteindelijk besloten we uit elkaar te gaan. Lisa was toen twee jaar. Ik was zoekende en onrustig, Koen was juist ontzettend stabiel. Ik besloot terug te gaan naar mijn moeder en Koen kreeg de voogdij over Lisa. Ze ging ook fulltime bij hem wonen, ik zag haar als ze bij mijn moeder was. Het jong moeder worden brak me op en mijn vluchtgedrag stak weer de kop op. Ik wist niet wat ik met de situatie aan moest, kreeg ook nog eens financiële problemen en ben voor een paar maanden naar Spanje gegaan. Ik kampte met een enorm schuldgevoel naar Lisa toe. Welke moeder laat haar kind nou in de steek? De situatie had me geestelijk echt een flinke klap gegeven.”

Marjan: “Ik ben ervan overtuigd dat Helle een postnatale depressie had. Dat we dat niet eerder hebben gezien en dat ze daarvoor niet is behandeld, geeft me nog steeds een rotgevoel. Ik zat erbovenop, hoe heb ik het kunnen missen? Dat Koen de voogdij kreeg over Lisa, voelde dubbel. Dat hij de verantwoording nam over haar voelde goed, dat gaf rust. Maar ik had er ook verdriet van dat het zo moest gaan. Helles vlucht naar Spanje heeft me veel pijn gedaan. Lisa voelde dat ook. Toch heb ik Helle de ruimte gegeven. Dat was op dat moment echt nodig.”

Helle: “Het is een zware periode geweest, voor ons allemaal. Blijkbaar had ik vrijheid nodig om mezelf weer te vinden. Ik ben acht maanden in Spanje geweest en in totaal drie, vier jaar de weg kwijt geweest. Ik wist dat Lisa bij Koen in goede handen was. Niet lang na onze breuk ontmoette hij zijn huidige vrouw, Sonja, die ik ook nog van vroeger ken. Zij heeft vanaf het begin voor Lisa gezorgd alsof ze haar eigen dochter was. Sonja is echt een topper, ik had geen betere stiefmoeder voor Lisa kunnen wensen. Ik ben met mezelf aan de slag gegaan en heb mijn leven weer op orde gekregen. Dat heeft wel wat jaren geduurd. In het begin van die moeilijke periode zag ik Lisa niet zo veel. Daar heb ik veel spijt van. Inmiddels is het contact helemaal hersteld. Onze band is nu geweldig, we zien elkaar wekelijks en Lisa slaapt dan ook bij me. Omdat we qua leeftijd niet zo heel veel schelen, zijn we niet alleen moeder en dochter, maar ook vriendinnen. We vertellen elkaar veel.”

Uit schaamte verzwegen

Marjan: “Ik ben Lisa altijd blijven zien, ze sliep elke week bij me. Toen ze een jaar of vier was, liet ze geregeld aan me merken dat ze haar moeder zo miste. Het heeft mij veel verdriet gedaan dat Helle zo met zichzelf in de knoop zat en Lisa daardoor op een tweede plek kwam. Dat Helle zo’n zware tijd heeft gehad en zelfs een poosje in Spanje heeft gewoond, weet Lisa pas sinds kort. Dat viel haar zwaar.”

Helle: “Dat snap ik wel. Het is heftig om te horen dat je moeder er een tijd niet voor je is geweest. Ik heb het haar nooit eerder verteld uit schaamte. Zo jong moeder worden heeft een enorme impact op je leven. Het is mijn grootste angst dat de geschiedenis zich herhaalt. Toch denk ik dat het niet zal gebeuren. Lisa is heel pienter. Ze heeft wel een vriendje, maar doet er alles aan om een zwangerschap te voorkomen. Mijn leven was totaal anders gelopen als ik niet op mijn zeventiende zwanger was geworden. Maar als ik het opnieuw zou moeten doen, had ik het – met de kennis van nu – toch weer zo gedaan. Ik weet namelijk hoeveel ik van Lisa hou en dat had ik voor geen goud willen missen. Ik ben zó verschrikkelijk blij met haar!”

Stapelgek op Lisa

Marjan: “Ik ben trots op zowel Helle als Lisa. Ik heb al die jaren geprobeerd een stabiele factor in hun leven te zijn en dat heeftz’n vruchten afgeworpen. We hebben de nodige hobbels moeten nemen, maar het voelt nu heel goed.”

Helle: “Zonder mijn moeders hulp, had ik het nooit gered. Ik ben haar heel erg dankbaar. Het contact met Koen en Sonja is hartstikke goed. Alles gaat in goede harmonie, we hebben zelfs een appgroep met elkaar. Ik noem ons weleens gekscherend The Brady Bunch. Toen Lisa haar eindexamen vorig jaar haalde, kwamen wij niet met vier, vijf mensen op de diploma-uitreiking, maar met een stuk of vijftien. Allemaal mensen die stapelgek zijn op Lisa.”

Lisa

Lisa: “Het was best heftig om te horen wat mijn moeder allemaal heeft meegemaakt en dat ze een tijdje in Spanje heeft gewoond. Nog steeds kan ik daar geëmotioneerd van raken. Een kennis van mij is ook tienermoeder; als ik haar zie lopen, zie ik vooral een kind met een kind. Ik moet er niet aan denken. Ik doe een studie hotelmanagement en wil eerst carrière maken en van het leven genieten voordat ik aan kinderen begin.

Ik heb een supergoede band met mijn moeder; ik vertel haar alles. En ook met mijn oma ben ik heel close. Ze is regelmatig aangezien als mijn moeder, vertelt ze weleens. Toen ik vier was, gingen we een keer samen rolschaatsen in het Vondelpark. Ik schijn heel hard ‘Omaatje, omaatje!’ naar haar te hebben geroepen, waarop het hele terras verbaasd opkeek. Iedereen dacht dat ze mijn moeder was. Omdat ze zo jong zijn, doe ik dingen met ze die mijn vriendinnen niet zo snel met hun moeder en oma doen. Als ik 18 word, neemt mijn oma mij bijvoorbeeld mee naar een festival. Wie kan dat nou zeggen? Ik ben blij dat ik nooit een heftige scheiding mee heb hoeven maken; mijn ouders gaan supergoed met elkaar om. Mijn vader en Sonja hebben samen nog twee dochters gekregen, ik ben gek op mijn zusjes. We vormen één grote familie met elkaar.”

Op de foto: Helle, Marjan, Lisa (v.l.n.r.)

Menthe (22) wist negen maanden lang niet dat ze zwanger was