Iris heeft een notenallergie: ‘Ik voel me soms best wel bezwaard’

Tekst: Redactie Vriendin

8 september 2022

Komt ze in aanraking met noten, pinda’s, peulvruchten of schelpdieren? Dan kan dat voor Iris (41) fataal aflopen. ‘’Na twee happen van mijn salade merkte ik het al. Noten.’’

Iris: ‘Ik kan me nog herinneren dat ik vroeger samen met mijn kinderen een kerststal aan het knutselen was. De kribbe maakten we van een walnoot. Leuk, dacht ik nog. Tot ik snel even in mijn oog wreef en drie dagen lang met een tennisbal op mijn gezicht liep. Superstom, maar zoiets gebeurt in een flits.

Beker melk

Eet ik pinda’s, noten, peulvruchten of schelpdieren, dan word ik levensbedreigend ziek. Voor situaties waarin het soms toch misgaat, heb ik altijd een injector met adrenaline bij me. Dit en andere medicatie moet ik dan zo snel mogelijk toedienen voordat ik richting het ziekenhuis moet waar ze me vervolgens verder behandelen. Tegenwoordig is iedereen vrij goed bekend met voedselallergieën, maar toen ik jong was zat ik voortdurend met volwassenen in een discussie verwikkeld. ‘Kom op, je mag toch wel een beker melk? Dat is gezond.’ Nee, dus. Ik werd er op die leeftijd ontzettend ziek van. Als kind sta je in zo’n discussie sowieso al met 0-10 achter. Op welke leeftijd mijn allergieën werden ontdekt? Toen ik negen maanden was had ik al heel veel last van mijn darmen en van eczeem. Nadat ik mijn eerste hapje yoghurt kreeg, zat mijn lichaam binnen no time onder de galbulten. Mijn ouders brachten me naar het ziekenhuis, waar ik allerlei testen onderging. Qua eten en drinken werden er voorzichtig dingen geïntroduceerd om te kijken hoe ik erop reageerde. Ik was allergisch voor van alles, maar omdat je immuunsysteem als kind telkens verandert, heb ik me op mijn 27e nog een keer laten testen. Toen kwam ik erachter dat ik iets meer mocht eten dan ik dacht, zoals bijvoorbeeld chocolade. Maar mijn heftige allergie voor pinda’s, noten, peulvruchten en schelpdieren is gebleven en gaat ook niet meer weg.

Pesten

Had ik een kinderfeestje, dan zette mijn moeder me bij de voordeur af en bracht mijn bakje met eten via de achterdeur. Zo viel het minder op. Ook had ik altijd mijn eigen trommeltje met wat lekkers. Was er een kindje uit de klas jarig, dan mocht ik daar iets uit kiezen. Hoewel ik in groep 7 en 8 best wel gepest ben, heeft mijn voedselallergie daar nooit een grote rol in gespeeld. Dat kinderen mij niet leuk vonden, had denk ik vooral te maken met het feit dat ik volwassener was in mijn doen en laten en andere dingen leuk vond. Ik lag natuurlijk vaak in het ziekenhuis en was enig kind.

‘Daar worstel ik mee’

Hoe ik er nu mee omga? Ik probeer eigenlijk alles te doen wat iedereen doet in het leven. Maar toch moet ik altijd opletten met bepaalde keuzes die ik maak. Binnenkort heb ik bijvoorbeeld een familiereünie waar ook mensen tussen zitten die ik weinig spreek of zie. Dan bedenk ik me vooraf dus al: oh, ik moet even dat restaurant bellen om te vragen of er ook iets op de kaart staat voor mij. Om die reden vind ik mijn voedselallergie sociaal gezien soms wel lastig. Ik voel me dan best wel bezwaard. Laatst hadden we bijvoorbeeld ook een barbecue van het werk, en daar hoort vaak pindasaus bij. Dat is voor mij heel eng, je kunt het vergelijken met een pot rattengif dat op tafel staat. Iedereen eet ervan en raakt tijdens het opscheppen onbewust van alles aan. Dan krijg je al snel kruisbesmetting. Daarom heb ik als stelregel: wordt er pindasaus geserveerd, dan eet ik niet mee óf ik neem mijn eigen maaltijd mee. Maar daarmee plaats je jezelf wel heel erg buiten de groep. Soms vinden mensen het erg overdreven, maar goed, ik heb geen zin om naar de eerste hulp te moeten en een dag in het ziekenhuis te liggen. Maar aan de andere kant: in hoeverre mag ik door mijn allergie bepalen wat een ander wel of niet eet tijdens een barbecue? Daar worstel ik soms mee.

‘Niet meer voor me willen koken’

Bij mensen thuis eten vind ik ook spannend, vooral als ik ze nog niet zo goed ken. Vriendinnen weten precies wat ze me wel en niet moeten voorzetten, maar ken ik iemand minder goed, dan zeg ik het er altijd even bij. Met restaurants heb ik minder moeite, omdat daar niet met het mes van de pindakaas in de jam wordt geroerd. Toch ging het voor corona nog een keer mis. Ik zat ergens te lunchen met mijn pleegzoon en zoon en bestelde een salade met pestodressing. Ik vroeg nog of er in de pesto noten zaten verwerkt. ‘Nee’, zei de ober. ‘Deze maken we helemaal zelf.’ Na twee happen merkte ik het al. Noten. Ik wist nog net op tijd mijn injector en andere medicatie te gebruiken, voordat mijn man op de stoep stond om me naar het ziekenhuis te brengen. Godzijdank zat hij maar een half uurtje van mij vandaan. Dat zijn hele vervelende situaties, helemaal omdat ik twee kinderen bij me had waar ik de verantwoordelijkheid over heb. Na zo’n aanval ben ik bijna twee weken helemaal uit balans. Tegenwoordig is de wetgeving strenger en kan een restaurant een boete krijgen als het misgaat. Toch maakt het dit niet makkelijker, omdat er ook restaurants tussen zitten die helemaal niet meer voor me willen koken.

Niet zielig

Nu ik dit zo vertel, kom ik erachter dat ik er eigenlijk iedere dag wel mee bezig ben. Ik werk als leerkracht in het basisonderwijs, en ‘mijn’ kinderen weten dat ze geen pindakaas mee naar school mogen nemen. Ouders reageren daar heel begripvol op, maar nog steeds scan ik iedere dag de broodtrommeltjes. Want wat als ze van opa en oma vandaan komen? Dat soort dingen zitten compleet in mijn systeem. En ook in dat van mijn omgeving. Is mijn man uit eten geweest en heeft hij pindasaus gegeten, dan houdt-ie bij thuiskomt automatisch afstand. En hoewel mijn kinderen gek zijn op pindakaas, eten ze het thuis nooit. Dat vind ik soms wel lastig, dat mijn voedselallergie ook invloed heeft op mijn omgeving. Maar ik voel me er absoluut niet zielig over, ik ben het gewend, het hoort bij mij.

Magnums

Leven met een voedselallergie wordt ook steeds makkelijker. Op bijna alle producten staat allergie-informatie en mensen snappen het ook steeds beter. Of ik wel durf te reizen? Jawel, maar wel naar landen waar ik de taal spreek. Ik hou erg van kamperen, dus tijdens vakanties maken we in onze caravan gewoon ons eigen eten. Ik denk niet dat dat heel anders was geweest als ik niet allergisch was. Wel zou ik graag een keer naar Afrika willen, maar toch durf ik het niet. Stel dat er ergens in een uithoek ineens wat gebeurt? Ik ben in het buitenland vaak wel iets voorzichtiger dan in Nederland. Hier weet ik hoe alles werkt en ben ik overal binnen 45 minuten in het ziekenhuis. En hoewel ik bijna altijd goed oplet, eet ik ook weleens iets wat ik eigenlijk niet zou mogen eten. Een magnum bijvoorbeeld, die kan ik soms echt niet weerstaan. Daar kunnen sporen van noten in zitten, maar wel dusdanig weinig dat ik er alleen een dikke keel en dikke lip van krijg. Dat heb ik er dan wel voor over. Vertel ik dit trouwens aan een arts, dan kijkt-ie me echt aan van: die is gek. Haha. Ik doe het heel af en toe.

Grenzen opzoeken

Patat halen bij een snackbar doe ik ook weleens. Eigenlijk kan het niet, maar toch gaat het nog altijd goed. Toevallig zei ik laatst nog tegen mijn man: ‘Ik denk niet dat het nog lang gaat duren voordat ik weer een reactie krijg’. Ik begin een beetje laks te worden, wat vaak gebeurt als ik al tijden geen reactie meer heb gehad. Maar eet ik dan weer iets verkeerds, dan durf ik daarna ook heel lang niks meer. Soms is het grenzen opzoeken, ik ben namelijk wel iemand die er heel erg van geniet om niet over dingen na te hoeven denken. Dat blijft soms een beetje zoeken. Het hebben van een heftige voedselallergie is niet heel dramatisch, het is vooral irritant. Of er een medicijn in de maak is? Ik weet dat er veel onderzoeken gaande zijn en dat er stappen zijn gezet, maar daar is nog niks concreets uit gekomen. Voor jonge kinderen zijn er al wel methodes om een allergie een soort van te laten uitdoven. Maar ik leef hier al zo lang mee, ik ben eraan gewend. Het is niet dat ik iedere dag de krant opensla om te checken of er al iets op gevonden is.’

Tekst: Elke Agten
Foto: privébeeld

Meer persoonlijke verhalen lezen? Neem nu een digitaal abonnement op Vriendin.