Jasperina is stiefmoeder van Anne en Eva: ‘Er is geen verschil, dit is mijn gezin’
5 juni 2024
Jasperina (52) kreeg toen ze verliefd werd op Martin er twee kinderen bij. Als steuntje in de rug voor stiefmoeders, schreef ze er een boek over. “De nadruk ligt vaak op problemen en gedoe. Waar waren de liefdevolle verhalen en positieve rolmodellen?”
Jasperina: “Ik had Martin al achttien jaar niet gezien. We zaten destijds op dezelfde school en werkten als tieners samen bij V&D. We waren onafscheidelijk, als vrienden. Urenlang belden we altijd met elkaar, tot het om een stomme ruzie tussen ons stukliep. Ik heb geen idee meer waar het over ging, maar Martin verdween uit mijn leven. Pas toen er achttien jaar later een reünie werd georganiseerd op de school waar we samen op zaten, kwam hij weer ter sprake. Ik besloot hem eens een berichtje te sturen en hoorde zo dat hij vader was geworden van twee prachtige dochters, Anne en Eva, en dat hij en de moeder van zijn dochters uit elkaar waren. We besloten, zonder verdere intenties, weer een keer af te spreken. Ik had op dat moment een relatie, het was niet mijn bedoeling dat de hereniging met Martin romantisch zou worden. We pikten vanaf de eerste seconde de draad op, we hadden zo veel in te halen. We bleven maar kletsen, tot we tegen sluitingstijd het café uit werden gezet. We zagen elkaar vanaf dat moment weer vaker, en op Koninginnedag – mijn relatie was inmiddels uit – zei Martin dat hij van me hield. Ik moest toegeven dat ik ook tot over mijn oren verliefd aan het worden was. Dat hij twee kinderen had, een peuter en een kleuter, heb ik nooit als probleem gezien. Misschien was dit wel de vorm die voor mij het moederschap zou invullen…”
Rustig aan
“Het ging in onze gesprekken veel over Anne en Eva, de liefdes van zijn leven. Martin en zijn ex hadden co-ouderschap over de meiden. We deden het rustig aan, spraken met elkaar af als zij bij hun moeder waren. Na drie maanden heb ik Eva voor het eerst op een festival ontmoet, een kleine krullenbol van twee. We hebben toen niet benoemd wie ik was. Na een tijdje bleef ik weleens eten, slapen deed ik thuis. Totdat Anne, toen vijf jaar oud, vroeg waarom ik nooit kwam logeren. Toen ben ik blijven slapen.
Ineens had ik er twee meiden bij. Dat was leuk, maar ook wel spannend, het maakte me onzeker. Als ze bij Martin waren en ik zag hoe blij hij was en hoe blij zij waren hem te zien, kreeg ik weleens een knoop in mijn maag. Het is bizar hoe een kleuter en een peuter je zo van slag kunnen maken. Ik wilde het vooral heel goed doen. Het was zo’n grote verantwoordelijkheid. En hoewel Martin en ik erg verliefd waren, moest iedereen ook wennen aan de nieuwe situatie. Waar deed ik goed aan? Toen ze nog heel klein waren, kon het gemis van de andere ouder ze weleens overvallen. Vooral Anne had daar last van. In het begin wilde ik niet alleen met ze zijn. Wat als er iets zou gebeuren en ik zou daar niet goed op reageren? Je bent geneigd te denken dat je je als stiefmoeder beter wat op de achtergrond kunt houden, maar hoe doe je dat als de kinderen nog zo klein zijn? Ik kon het gelukkig wel altijd met Martin bespreken.
Martin is een geboren vader. Ik voelde me een moeder in theorie, maar ik had toch een stukje praktijk gemist. Ik weet nog dat Eva een keer dwars was. ‘Als je nu niet luistert, gaan we naar huis’, zei ik. Daar zei Martin wat van. ‘Als je dreigt, moet je het ook kunnen uitvoeren.’ Zo had ik het nog nooit bekeken. Wat hielp is dat de moeder van Anne en Eva mij vanaf de allereerste dag heeft genomen zoals ik ben. Het voelde gewoon goed, heeft ze me later verteld, ze vertrouwde me. Op het schoolplein stonden we vaak gezellig te kletsen en later schoven we net zo makkelijk samen aan bij de tienminutengesprekken op school. Het gaf me de wind in de rug.”
Nieuwe verhalen
“Ik denk dat stiefvaders een stuk minder streng worden beoordeeld dan stiefmoeders. Stiefvaders doen het sneller goed, stiefmoeders moeten door veel meer hoepels springen.
In het boek dat ik nu heb geschreven – over mijn ervaringen als stiefmoeder – vertel ik over het onderzoek dat filosoof Johannes Mol tien jaar lang deed naar stiefgezinnen. Volgens hem ligt de hoge lat voor stiefmoeders in het verlengde van de gigantische maatschappelijke verwachting die we van moeders hebben. We verwachten dus veel van stiefmoeders, maar tegelijk staan ze er vaak alleen voor. Als stiefmoeder heb je niet een wereld aan informatie, houvast en rituelen voorhanden die je als moeder wel hebt. Toen ik ging stiefmoederen, ontdekte ik dat er maar weinig aandacht voor het onderwerp is en als er al over wordt geschreven ligt de nadruk vaak op problemen en gedoe. Dat stond ver af van het geluk dat ik voelde. Waar waren de liefdevolle verhalen en positieve rolmodellen? Het is de belangrijkste reden waarom ik mijn boek heb geschreven, omdat je als stiefmoeder niet alleen wilt horen wat er mis kan gaan, je wilt ook horen hoe het wel goed kan gaan en dát het goed kan gaan. En dat het de moeite meer dan waard is. We hebben nieuwe verhalen nodig. Het onderwerp kan wel wat liefde en luchtigheid gebruiken.”
Nieuwe liefde
“Toen Anne zeven en Eva drie was, werd ik zwanger. Martin en ik zijn toen pas gaan samenwonen. Door Jobs geboorte, nu vijftien jaar geleden, werd ik ook moeder in de praktijk. Voor ons is hij echt een bruggenbouwer geweest. Een draad waarmee de lappendeken van ons gezin aan elkaar werd genaaid. Job was een nieuwe liefde waar we ons allemaal aan over konden geven. Het was met zijn komst ook afgelopen met het vrije leven zoals ik dat kende. Nu hadden Martin en ik echt altijd tenminste één kind om ons heen. En we waren dus in een Vinexwijk gaan wonen, iets wat ik nooit wilde. Ik keek op een zondag uit het raam en dacht: damn! Ik ben gelukkig!
Er is mij vaak gevraagd of ik verschil voel. Er is geen verschil, dit is mijn gezin. Kinderen leg je niet langs de meetlat der liefde. Ik geef ze alle drie een basisveiligheid. Na een tijdje ben ik naar Anne en Eva gaan verwijzen als ‘mijn dochters’. Dat vond ik best lastig, want het is niet helemaal eerlijk – wel gewoon makkelijker. Als er een dieper gesprek met iemand op gang kwam, vertelde ik vaak wel dat ze eigenlijk mijn stiefdochters zijn.”
Kortsluiting
“Eva lag ooit een week in het ziekenhuis. Ik was er, samen met haar moeder. Dat kon het verplegend personeel niet meteen plaatsen. Twee moeders? Hoe zat dat? Ze gingen er nog eerder vanuit dat wij een relatie hadden, dan dat ze uitgingen van de mogelijkheid van een moeder en stiefmoeder die samen optrokken. Toen we kennismaakten op de middelbare school en daar met z’n drieën zaten, kreeg de mentor kortsluiting. ‘Wie ben jij dan?’ Voor mij was geen plek op het intakeformulier. Anne en Eva hebben naast Job aan hun moeders kant ook nog een halfzusje en een stiefzus, om het nog ingewikkelder te maken. Dat het zo goed gaat tussen onze beide gezinnen, zie ik echt als een cadeau.
Sinds kort woont Anne op zichzelf, maar ik bemoeder haar nog steeds. Als ik zie dat ze moe is, kan ik het niet laten te zeggen dat ze op tijd naar bed moet. Het is voor de kinderen ook wat hoor, opgroeien in twee gezinnen. ‘Wanneer zie ik je weer?’, zei ik pas nog tegen Anne. Maar ze heeft natuurlijk ook nog het andere gezin waar ze langs moet. Zij moeten zich ook maar tot alles en iedereen zien te verhouden.
Ik heb Anne en Eva bij de liefde erbij gekregen. We zijn een mooi gezin, vind ik zelf. Niet perfect, wel gelukkig. En om te komen waar wij nu zijn, heb je tijd nodig. Maar in die tijd kun je het heel leuk hebben met elkaar.”
‘Ik heb haar altijd gezien als moeder’
Eva (18, student media en vormgeving): “Van die eerste ontmoeting op dat festival, kan ik me niets meer herinneren. Ik was nog zo klein. Voor mij is Pina – zo noem ik haar, ik noem haar nooit stiefmoeder – er altijd geweest. Ik heb haar ook altijd gezien als moeder. Ik heb het altijd fijn gehad, bij allemaal, maar soms miste ik in het ene huis wel de andere ouder. En ik miste Pina ook als ik bij mijn moeder was. Het was ook weleens lastig om telkens van gezin te switchen; bij mijn moeder en stiefvader gelden andere regels dan bij mijn vader en Pina. Bij hen is schelden echt een no go bijvoorbeeld. Mijn moeder moedigt het niet aan, maar ze vindt het geen probleem.
Ik vind het goed dat er, mede door Pina’s boek, meer aandacht voor het stiefouderschap komt. We leven immers in een samenleving waar gezinnen steeds vaker afwijken van de norm.’
‘Ik heb nooit het gevoel gehad dat ze meer van Job houdt dan van ons’
Anne (21, student gezondheidswetenschappen): “Ik weet nog dat Pina vertelde dat ze zwanger was. Ik zat in de keuken op de grond naar het eten in de oven te kijken. Ik vond het meteen leuk. Het was voor mij geen enkel punt. Ik heb nooit het gevoel gehad dat ze van Job meer houdt dan van ons. Het lijkt andere mensen meer bezig te houden. Als mensen vragen of er een verschil is, willen ze iets negatief horen, lijkt wel. Maar voor mij is het ‘gewoon’ mijn gezin. Het gebeurde regelmatig dat Pina voor mijn moeder werd aangezien. Toen we nog klein waren was ze weleens bang dat we zouden zeggen: ‘Ze is mijn moeder niet!’ Maar dat deden we nooit, waarom zou ik?”
4 tips van Anne en Eva
• “Praat niet alleen over de kinderen maar praat ook met ze en luister naar ze. Wat verwachten ze, wat willen zij?”
•“Je hoeft niet onzeker te zijn, wees gewoon jezelf. De kinderen zullen je (goede) intenties zien.”
•“Fouten maken is niet erg, het is allemaal nog nieuw.”
•“Onthoud: de liefde voor de een gaat niet af van de liefde voor de ander.”
4 tips van Jasperina
• “Neem de tijd en geef het tijd. Met kleine stapjes kom je ook vooruit.”
• “Maak je eigen verhaal met de kinderen, geef ze jouw aandacht en tijd”
• “Maak onderscheid: waar heb je wel en waar heb je geen invloed op?”
• “Maak plezier samen!”
Boek
Jasperina Roozendaal schreef Tot over je oren – een vrolijke kijk op stiefmoederen (uitgeverij Pressburg). Het boek bevat een minihandleiding voor omstanders, een sprookje om voor te lezen, recepten voor een samengesteld gezin en een paper doll family. Maar bovenal is het een steuntje in de rug voor iedereen die stiefmoeder is. Voor meer informatie, klik op onderstaande button.
Tot over je oren
Tekst: Hester Zitvast
Foto: Yasmijn Tan
Visagie: Wilma Scholte
Meer Vriendin? Volg ons op Facebook en Instagram. Je kunt je ook aanmelden voor onze wekelijkse Vriendin nieuwsbrief.
