Jet is geboren met mannelijke chromosomen én een vagina

5 november 2021

​Ze had een jongetje moeten worden, maar was ongevoelig voor het mannelijke hormoon androgeen. Daarom ontwikkelde ze tijdens de zwangerschap alsnog vrouwelijke geslachtskenmerken. Daarmee is Jet (23) officieel intersekse. Maar, zegt ze, ‘ik ben vooral gewoon mezelf.’

Jet: “Het liefst zou ik me overal meteen voorstellen met: ‘Hallo ik ben Jet, ik heb XY-chromosomen en een vagina’, maar dat kan natuurlijk niet. Als ik nieuwe mensen ontmoet, probeer ik daarom bewust het gesprek een beetje in een richting te sturen waardoor ik het kan vertellen. Ik vind het belangrijk dat zo veel mogelijk mensen het weten. Niet alleen omdat ik graag open en eerlijk ben over mezelf, maar vooral omdat ik hoop dat er in de samenleving meer begrip komt voor mensen die niet honderd procent man of vrouw zijn, maar iets neutralers. Ik hoop dat kinderen daardoor straks niet meer leren dat de manier waarop ze zijn geboren iets is om je voor te schamen. Zo werd het mij namelijk destijds wel verteld.”

Geen kinderen

“Een paar dagen na mijn geboorte zagen mijn ouders een bobbel in mijn lies. Ze dachten dat ik misschien een liesbreukje had, maar in het ziekenhuis bleek dat het gonaden waren. Dit zijn geslachtsklieren, in mijn geval onontwikkelde teelballen. Bij verder onderzoek bleek dat ik een vorm van partieel androgeenongevoeligheidssyndroom (AOS) had. Ik heb XY-chromosomen, wat betekent dat ik eigenlijk een jongetje had moeten worden. Maar doordat ik ongevoelig ben voor het mannelijke hormoon androgeen, ontwikkelden zich in de achtste week van de zwangerschap alsnog vrouwelijke geslachtskenmerken. Ik heb dus een vagina die er van de buitenkant net zo uitziet als die van andere meisjes, maar geen baarmoeder en geen eierstokken.
Zelf weet ik dit vanaf mijn tiende, toen mijn moeder me geëmotioneerd vertelde dat ik geen kinderen kon krijgen. Daar schrok ik natuurlijk wel van, want ik droomde ervan om later moeder te worden. Aan de andere kant zag ik toen al in dat er meerdere manieren waren om die wens uit te laten komen. Ik heb nog een tekening van toen ik zes was, waarop ik mezelf tekende met eigen kinderen én adoptiekindjes. Geen idee hoe ik daarbij kwam, wie weet voelde ik onbewust al aan dat het bij mij niet vanzelf zou gaan.”

Heel onzeker

“De reden dat mijn moeder het me vertelde, was dat ik hormonen moest gaan slikken voordat ik in de puberteit terechtkwam. Mijn tekort aan vrouwelijke hormonen moest worden aangevuld, zodat ik bijvoorbeeld borsten kreeg en de eventuele ‘vermannelijking’ zou worden tegengegaan.
In het ziekenhuis vertelde de dokter dat ik het maar beter tegen niemand kon zeggen. Daar snapte ik helemaal niets van. Waarom niet? De volgende ochtend vertelde ik het meteen aan mijn beste vriendinnetje. Omdat zij heel relaxed reageerde, wilde ik het ook graag in de klas vertellen. Maar toen ik op een dag, tijdens de les over seksuele voorlichting, mijn vinger opstak, hield de meester me tegen. Hij haalde me uit de klas en zei dat hij mijn moeder ging bellen.
Gelukkig hebben mijn ouders me altijd volledig vrijgelaten om zelf te beslissen hoe ik ermee om wilde gaan. Ik neem het dus vooral de doktoren kwalijk dat zij me het gevoel gaven dat ik me ergens voor moest schamen. Dat heeft me heel onzeker gemaakt. En helaas heb ik van veel lotgenoten gehoord dat zij hetzelfde advies hebben gekregen. Dat vind ik heel erg, want het wekt de indruk dat je niet oké bent zoals je bent geboren.”

Vervelende bijwerkingen

“Misschien dat ik daarom wel bewust het tegenovergestelde deed van wat me werd gevraagd: een dikke middelvinger naar iedereen die me niet accepteerde. Aan de andere kant probeerde ik daarmee misschien ook mijn onzekerheid te verbergen. Als ik er normaal over deed, zou niemand me kunnen pesten. Gelukkig is dat ook niet gebeurd. Op een paar zogenaamde vriendinnen na dan, die in de tweede klas van de middelbare school achter mijn rug om tegen mensen zeiden dat ik een manwijf was. Daardoor ontstonden roddels; sommige kinderen dachten bijvoorbeeld dat ik transgender was. Toen ik dat hoorde, heb ik meteen alle misverstanden uit de wereld geholpen en uitgelegd hoe het precies zat. Daarna zijn er nooit meer problemen geweest.
Hoewel ik door mijn omgeving dus volledig werd geaccepteerd, zat ik in mijn puberteit niet bepaald lekker in mijn vel. Dat kwam grotendeels door de bijwerkingen van de hormonen die ik moest slikken. Ik voelde me erg somber, kwam veel aan in gewicht en wist niet goed wat ik met mezelf aan moest. De sociale normen die de wereld onderverdelen in mannen en vrouwen, hielpen ook niet bepaald mee. Ik heb me nooit echt een meisje-meisje gevoeld: als kind speelde ik bijvoorbeeld liever met lego dan met poppen, ik klom graag in bomen en droeg geen jurkjes. Toch voelde ik me ook geen jongetje.”

De eerste keer seks

“Rond mijn vijftiende had ik opnieuw een nare ervaring in het ziekenhuis. Mijn vertrouwde arts ging met pensioen, dus ik kreeg een nieuwe. Bij onze eerste afspraak stond hij al meteen met een team studenten voor mijn neus en vroeg of hij even mocht kijken. Ik durfde geen ‘nee’ te zeggen, maar na afloop zat ik huilend in de auto. Ik voelde me zo vernederd!
Bij die echo bleek dat mijn vagina niet meer was dan een kuiltje van ongeveer drue centimeter diep. ‘Wil je later seks hebben?’, vroeg de arts. ‘Ja’, antwoordde ik, want seks leek me iets normaals in een relatie. Daarop kreeg ik een stel pelottes: een soort holle, plastic dildo’s die ik vrijwel dagelijks twintig minuten tegen mijn vagina-ingang moest duwen. Ik heb het zo’n twee jaar lang gedaan, maar het was iedere keer weer een hel. Iets wat heel intiem hoort te zijn, namelijk het ontdekken van je lichaam, werd op deze manier een heel nare ervaring.
Achteraf ben ik best boos dat de arts niet een ander gesprek met mij is aangegaan. Hij had bijvoorbeeld kunnen uitleggen dat er verschillende manieren zijn om seks te hebben en dat dat ook kan zonder dat er per se een piemel in je vagina moet. Wie weet had ik dan een andere keuze gemaakt. Hoe dan ook, het heeft wel gewerkt: tegen de tijd dat ik een vriendje kreeg en voor de eerste keer seks had, had ik een vagina van normale diepte.”

Toekomstige partner

”Tot nu toe heb ik drie vriendjes gehad, die allemaal al voor we verkering kregen wisten hoe ik geboren ben. Ik wilde dat zij zelf vooraf de keuze konden maken of ze dan een relatie met mij wilden. ‘Ik ben verliefd op jou, niet op je chromosoom’, zei mijn eerste vriendje. Dat was heel fijn. Helaas heb ik ook een andere ervaring, namelijk een jongen die zei dat hij er geen problemen mee had, maar die achteraf toch wel bleek te hebben. Ik heb er respect voor als iemand liever een relatie wil met iemand die wel via de normale weg kinderen kan krijgen, maar dat had ik graag van tevoren geweten. Dan hadden we beiden geen anderhalf jaar verspild.
Ik hoop dat mijn toekomstige partner genoeg van mij houdt om mij te accepteren zoals ik ben. Overigens hoeft dat niet per se een man te zijn. Ik denk dat ik me vroeger onbewust heb willen aanpassen aan de sociale norm: ik heb een vagina dus ik ben een meisje, dus ik val op jongens. Nu denk ik dat ik ook verliefd zou kunnen worden op een vrouw, alleen is dat me tot nu toe nog niet overkomen.”

Voetballen en rokjes

“Hoe ouder ik word, hoe meer ik het hele concept van gender in twijfel trek. Wat bepaalt nu eigenlijk of ik een man of een vrouw ben? Ik voel me het meest vrouw, maar ik heb wel XY-chromosomen en dus ook iets mannelijks in me. Maar wat is eigenlijk typisch mannelijk en wat typisch vrouwelijk? Ik hou van skaten en voetballen en vind het leuk om me stoer te kleden, maar ik draag ook weleens een rokje. Dat heeft niets met gender te maken; ik ben gewoon mezelf.
Ik vind het vreselijk triest dat er nog steeds mensen worden gepest, bedreigd en zelfs mishandeld omdat ze gewoon zijn wie ze zijn. Zoals de veertienjarige Frédérique, die door leeftijdsgenoten in elkaar werd geslagen omdat ze weigerde te antwoorden op de vraag of ze een jongen of meisje is. Dat soort gebeurtenissen motiveren mij alleen maar meer om open te zijn.
In mijn meest onzekere periode had ik ook graag mensen willen kennen met wie ik mezelf kon vergelijken. Nu zijn er bijvoorbeeld allerlei beroemdheden die ervoor uitkomen dat ze non-binair zijn en graag met ‘hen’ willen worden aangesproken in plaats van hij of zij. Ook is het mogelijk om een X in je paspoort te zetten. Zelf heb ik die behoefte niet, maar ik ben blij voor degenen voor wie dit wel belangrijk is.
Zelf kan ik me het meest verplaatsen in Caster Semenya, een hardloopster die niet als vrouw mee mocht doen aan de Olympische Spelen omdat haar testosteronniveau te hoog zou zijn. Ze zou eerst hormoonremmers moeten slikken en dat weigerde ze, omdat ze zichzelf goed vindt zoals ze is. Zelf ben ik om die reden ook ooit een tijdje gestopt met medicatie, gewoon om te kijken wat er gebeurde. Daar is namelijk weinig over bekend. Aan mijn waarden veranderde niets, wat betekent dat ik die hormonen niet nodig heb om vrouw te blijven. Wel kreeg ik helaas last van heftige opvliegers en broze botten: ik brak tegelijkertijd allebei mijn polsen. Ik heb mezelf er nu dus maar bij neergelegd dat ik geen andere keuze heb en gelukkig heb ik nu een variant gevonden waarbij ik geen last heb van bijwerkingen, maar ik hoop dat er ooit een oplossing komt om mezelf te kunnen zijn zonder medicatie.”

Jongeren begeleiden

“Op dit moment zit ik goed in mijn vel, al besef ik wel dat er misschien ooit weer een lastige periode aankomt. Ik heb namelijk nog steeds een kinderwens en het blijft pijnlijk dat ik niet zelf een baby zal kunnen baren. Al heb ik een stille hoop dat dat ooit toch mogelijk zal zijn: er worden al tests gedaan met baarmoedertransplantaties en stamcellen. Hoe dan ook zijn er genoeg andere opties om een kind te krijgen, zoals een draagmoeder en adoptie.
Gelukkig krijg ik vooral positieve reacties als ik open ben. Ik vind het niet erg als mensen vragen stellen, ook al moet ik daarvoor intieme details over mezelf delen. Ik vind het belangrijk dat het gesprek wordt opengebroken, met het oog op de volgende generatie. Het is mijn droom dat kinderen die in de toekomst dezelfde diagnose als ik krijgen, niet onzeker worden gemaakt, maar juist zelfvertrouwen meekrijgen. Als dat niet vanuit de artsen komt, dan verspreid ik die boodschap zelf wel.
Het lijkt me geweldig om in de toekomst andere jongeren te begeleiden, maar eerst ga ik een poosje met mijn backpack door Europa en Australië trekken. Ik wil de wereld ontdekken, andere culturen leren kennen en zo veel mogelijk mensen kennis laten maken met dat alles ook anders kan dan het bekende plaatje.” 

Meer over DSD

Androgeenongevoeligheidssyndroom (AOS) valt onder de verzamelnaam DSD (disorder/differences in seks development). Er zijn veel verschillende variaties mogelijk, waardoor geen enkele persoon die intersekse is hetzelfde is. Kijk voor meer informatie op dsdnederland.nl.

Tekst: Marion van Es.
Foto: Amaury Miller.
Visagie: Wilma Scholte.