Joanke woont en werkt met haar gezin op een schip

3 oktober 2024

Ze was van plan om in de apotheek te gaan werken, maar werd verliefd op een schipper. Samen met Wouter (31) en hun zoons woont en werkt Joanke (27) nu op een schip. “Ik zie het als een voorrecht dat we altijd samen zijn.”

Joanke: “Ik ben geboren en getogen op de Veluwe en kom uit hetzelfde dorp als mijn man. Zijn zusje zat bij mij in de klas op de basisschool én middelbare school en ik kwam geregeld bij hem thuis over de vloer. Hij was ruim vier jaar ouder dan ik, dus ik sprak hem als kind nooit. Dat veranderde toen ik ouder werd. Zijn zusje gaf hem mijn telefoonnummer, op een dag kreeg ik een appje van hem en na een paar keer samen uitgaan kregen we een relatie. Hij was toen al schipper.Wouter vaart al vanaf zijn zestiende. Ik was zeventien, volgde een opleiding om apothekersassistente te worden en had nooit nagedacht over wonen en werken op een schip. Toen we een serieuze relatie kregen, moest ik dat wel gaan doen. Hij stelde voor dat ik met hem meevoer in de vakanties, zodat ik kon ervaren of het leven op het water iets voor me was. Ik wist niets van het schippersleven dus er ging in die vakanties een wereld voor me open. Wouter werkte als matroos en stuurman in dienst. Het avontuurlijke leven op het water beviel me supergoed dus ik zei vrij snel dat ik een leven met hem wel zag zitten.
Toen we verkering hadden zag ik Wouter vaak twee weken niet. Als hij in de buurt van Nederland was reed hij in het weekend naar huis, maar wanneer hij ver weg lag lukte dit niet altijd. Toch heeft hij veel kilometers gemaakt samen te kunnen zijn. In 2015 heeft hij zijn eerste eigen schip van 62 meter gekocht. Toen we steeds meer zin hadden in een leven samen, hebben we trouwplannen gemaakt. In 2016 zijn we getrouwd en ben ik aan boord gegaan. Op een schip langer dan 55 meter mag je niet alleen varen, dus werd ik naast zijn vrouw ook zijn officiële collega. Ik heb een matrozenopleidingen gevolgd en ben inmiddels door mijn vaarervaring ook stuurvrouw.”

Compleet huis

“Mijn vrienden en familie hadden geen idee wat het leven op een schip inhield. Mijn ouders stonden wel achter mijn keuze om te gaan varen omdat dat ze zagen hoe leuk ik het vond. Ons gezin bestaat inmiddels uit vier personen, we hebben twee zoontjes. Lucas is drie en Boaz is twee. Bij beiden zwangerschappen hebben we gevaren tot 38 weken en ben ik in het ziekenhuis bevallen. Onze kinderen weten niet beter dan dat ze varen. Op ons schip hebben we een compleet huis: een woonkamer, keuken, badkamer en drie slaapkamers. Op het achterdek hebben we onze ‘tuin’ met hierop een zwembad voor de jongens, een glijbaan, schommel en kunstgras. Hier kunnen ze op warme dagen heerlijk buiten spelen.Twee jaar geleden hebben we een nieuw schip gekocht, de Tenax is 84 meter en hierop kunnen we twaalfhonderd ton laden. We vervoeren ladingen van A naar B, zoals veevoer, constructies, rollen staal of kunstmest. We zijn eigen baas dus bepalen onze eigen reizen. In de scheepvaart neem je hiervoor contact op met tussenpersonen, de bevrachters. Je geeft dan aan dat je schip leeg is en vraagt of er werk is. Je onderhandelt over de prijs en daarna kun je laden en aan je reis beginnen. We laden vaak in grote havens zoals Antwerpen, Rotterdam en Amsterdam. Vanuit daar varen we meestal naar Duitsland om te lossen en opnieuw te laden.

Naast het vervoeren van ladingen zijn we ook veel tijd kwijt met het onderhoud van ons schip. Vooral in de zomermaanden hebben we daar een dagtaak aan. Het schip is helemaal van staal en als je dat niet goed onderhoudt, krijg je roest. Ik ben urenlang aan het schuren en schilderen. Ook zijn we altijd bezig met de veiligheid van het schip: met een lading van twaalfhonderd ton aan boord is het belangrijk dat je veilig vaart en dat je schip recht in het water ligt.”

Rolverdeling

‘We hebben een totaal ander leven dan de mensen aan de wal. We merkten dat veel mensen geen idee hadden hoe ons leven op het schip eruitziet. Daarom deel ik nu op Instagram hoe wij onze dagen doorbrengen. Voordat we kinderen kregen was onze rolverdeling redelijk gelijk aan boord en deden we alles samen. Nu zit Wouter iets vaker aan het roer en verzorg ik de kinderen en doe ik het huishouden. Over het algemeen vaar ik altijd de sluizen in en pakt Wouter buiten de touwen. Ik kan beter sluizen invaren dan fileparkeren met onze auto!
Als we in de haven aankomen is Wouter degene die bij het lossen blijft. Ik vind het leuk om met de jongens het dichtstbijzijnde dorpje in te lopen. We zoeken dan meestal een speeltuin op of doen een boodschap. Omdat ik niet zomaar even naar de supermarkt op de hoek kan gaan voor een brood of een pak melk, zorg ik dat ik altijd flinke voorraden bij me heb. Zo heb ik altijd pakken houdbare melk in de kast liggen, en meel om brood te bakken. Als ik weet dat we aan wal gaan, laat ik een grote lading boodschappen bezorgen bij mijn schoonouders.’

Altijd samen

“We zijn dan misschien 24/7 thuis, we maken wel lange werkdagen. Vaak starten we de motor van het schip om zes uur ’s ochtends en liggen we pas om tien uur ’s avonds stil. Werk en privé lopen volledig door elkaar heen. We doen het al acht jaar op deze manier en ik zou het niet anders meer willen. Ik heb mijn kinderen elke dag om me heen, heb ze nog nooit een dag hoeven missen. En we eten iedere maaltijd samen, drie keer per dag. Ik zie mijn man vaker dan wanneer ik aan de wal zou wonen.
Ik vind het bijzonder dat Wouter en ik bij alle eerste momenten van de kinderen zijn. De eerste stapjes, de eerste woordjes. Samen maken we alles zo bewust mee van de kinderen, ik zie het als een voorrecht dat we altijd samen thuis zijn. We hebben nog nooit een oppas aan boord gehad. Of we nu werkafspraken hebben of privé ergens op visite gaan, we nemen de kinderen altijd mee.

Schipperskinderen zijn leerplichtig vanaf zes jaar. Onze oudste zoon is nu bijna vier, en die ga ik in groep één en twee zelf onderwijs geven. Ik heb van het LOVK (Landelijk Onderwijs voor Varende Kinderen) het kleuterpakket al gekregen. Vanaf het nieuwe schooljaar gaan we daarmee beginnen. We hebben er zin in en ik zie ook dat Lucas eraan toe is. Tijdens deze vorm van thuisonderwijs is het zo dat Lucas een juf krijgt die mij begeleidt om hem les te geven. In het onderwijspakket zit van alles. Van prentenboeken tot blokken, een compleet theeservies en een bal: alles wat kleuters op school hebben, hebben wij aan boord.”

Naar een internaat

“Als de jongens zes zijn, dan gaat er mogelijk veel veranderen. Er zijn in Nederland verschillende internaten voor schipperskinderen. Je brengt ze daar op maandagochtend en haalt ze dan op vrijdagmiddag weer op. Ik kon me er weinig bij voorstellen en daarom hebben we met de jongens twee internaten bezichtigd, in Dordrecht en Werkendam. Het woord internaat klinkt heel ouderwets en negatief, maar de sfeer was op beide plekken fantastisch. Als ouder maak je zo’n besluit natuurlijk niet zomaar. Wouter en ik zijn er op dit moment nog niet over uit, maar vinden het belangrijk ons er uitgebreid in te verdiepen.

We vonden het mooi om te zien hoe ze op de internaten met schipperskinderen omgaan. De sfeer is huiselijk en er zitten tien tot twaalf kinderen in één groep. Broertjes en zusjes zitten altijd samen. De mensen die er werkten vertelden ons: thuis is altijd de beste plek voor kinderen, maar we proberen er hier de op een na beste plek voor ze van te maken. Of het internaat werkt voor je gezin, ligt denk ik ook aan je kinderen. Als we ervoor gaan, blijven we altijd in gesprek met de jongens hoe ze het vinden. En mochten ze er ongelukkig worden, dan zouden we ermee stoppen en ga ik aan wal wonen.

Gelukkig zijn ze de komende jaren sowieso nog lekker fulltime bij ons. Het voordeel aan eigen baas zijn en thuisonderwijs is dat we zo vrij zijn als een vogel. Als we zin hebben in een vakantie dan gooien we het schip ergens in een hoek en gaan we. We houden van verschillende soorten vakanties. Zo hebben we met de kinderen een reis gemaakt naar Bonaire maar zijn we ook gek op rondtrekken met een camper en kamperen.
Ik zou ons leven op het water niet kunnen missen. Het varen geeft ons zoveel vrijheid en de uitzichten en de luchten zijn adembenemend! Ik kan me niet voorstellen hoe het is om in een huis te wonen en elke dag hetzelfde te doen en te zien. Het enige dat ik soms mis is dat ik niet spontaan een bakkie koffie bij mijn moeder of een vriendin kan doen. Maar dit weegt niet op tegen de voordelen van ons varende leven. Ons leven wordt bepaald door de reizen die we maken. We weten van tevoren niet hoe onze dagen eruit gaan zien, dat maakt het één groot avontuur waar we graag nog lang mee doorgaan.”

Volg Joanke’s avonturen op het water op Instagram: @joankevanderwal

Tekst: Hannah König
Foto: privébeeld

Meer Vriendin? Volg ons op Facebook en Instagram. Je kunt je ook aanmelden voor onze wekelijkse Vriendin nieuwsbrief.