Kirsten: ‘Mijn zwager wilde 5000 euro lenen, mijn zus weet van niks’

9 december 2024

Toen Kirsten (49) werd gebeld door haar zwager, dacht ze dat er een noodgeval was. Maar hij bleek om geld verlegen te zitten. En o ja, haar zus mocht niet weten. “Hij bleek het ook al aan mijn moeder te hebben gevraagd, dat vond ik heel erg.”

Kirsten: “Er is iemand dood. Dat was het eerste wat ik dacht toen mijn zwager Reinier me op een ochtend belde. Hoewel we prima contact hebben, belde hij me nooit – ik denk dat dat in de twintig jaar dat ik hem ken letterlijk niet één keer is gebeurd. Verontrust nam ik op, maar nee, zo verzekerde hij me meteen: niets aan de hand. Of nou ja, niets… Er was wel een klein dingetje, een soort verzoek. Maar ik mocht natuurlijk ook gewoon nee zeggen. ‘Vertel’, zei ik, op dat moment natuurlijk toch wel nieuwsgierig naar wat het dan was.
En toen kwam het. Mijn zwager, het type ‘doodgoeie ziel’, had een manier ontdekt om veel geld te verdienen. Hoe het precies zat begreep ik op dat moment nog niet, maar het kwam erop neer dat hij was benaderd door een Chinees bedrijf dat handelde in cryptomunten en dat hij was uitgekozen om voor hen te handelen. Hijzelf kocht geen cryptomunten, maar een soort vouchers die hem recht gaven om op elk moment munten te kopen die dan heel veel geld waard zouden zijn.

Overrompeld

Vaag verhaal, ja. Maar Reinier was er heel enthousiast over en hoewel ik allemaal rode vlaggen hoorde – crypto, vouchers, Chinezen – zei ik er nog niet zoveel over. Ik was vooral overrompeld. Maar toen kwam het: omdat de vouchers op voorhand gekocht moesten worden, had Reinier geld nodig. Veel geld. Geld dat hij zou terugverdienen als hij de vouchers zou verzilveren en dan zou zijn investering nog veel meer waard zijn dan de euro’s die hij erin had gestopt. En toen kwam de vraag: kon hij geld van mij lenen? Sprakeloos zei ik dat ik erover moest nadenken. Of dat snel kon, zei Reinier, want de markt voor nieuwe vouchers sloot binnenkort.
Toen ik ophing, probeerde ik te verwerken wat hier net was gebeurd. Aan mijn man probeerde ik uit te leggen wat Reinier precies had gezegd maar ik kwam niet uit mijn woorden. ‘Iets met cryptovouchers’, zei ik en mijn man keek al net zo geschrokken als ik.”

Ongelooflijk betrouwbaar

“Reinier is een goede man voor mijn zus Hanneke. Ongelooflijk betrouwbaar, doet nooit iets wilds of geks. Het idee dat hij uit de band zou springen, is absurd. Al zou je me foto’s onder mijn neus duwen waar hij zoenend met een andere vrouw op staat, dan zou ik nog niet geloven dat hij een affaire had. Ik zou eerder denken dat iemand met photoshop aan de gang is gegaan. Reinier is gewoon iemand die erg goed gaat op voorspelbaarheid en regelmaat. Al zesentwintig jaar fietst hij elke werkdag met zijn broodtrommel onder zijn snelbinders naar zijn werk bij een installatiebedrijf, waar hij de planning doet. Hij heeft nooit ambitie gehad om iets anders te gaan doen en is ook nooit hogerop gekomen. Hij verdient een bescheiden maar stabiel inkomen en met het geld dat Hanneke in een winkel verdient erbij, redden ze het. Ze kunnen zich geen verre reizen of fancy auto’s veroorloven, maar die wens heeft Reinier ook niet – en mijn zus al helemaal niet. Elk jaar gaan ze met hun kinderen van vijftien en dertien naar Drenthe of Zeeland en na veertien dagen keren ze weer huiswaarts. Eens per jaar naar een pretpark en dan uit eten, verder eten ze altijd thuis en in het weekend doen ze klusjes in huis, gaan ze naar de sport van de kinderen en kijken ze ’s avonds televisie, want feestjes en etentjes met vrienden zijn aan hen niet besteed. En dat is helemaal prima, ze zijn gelukkig op hun eigen, knusse manier.
Althans, dat dacht ik. Ik heb me vaak afgevraagd of ik iets over het hoofd heb gezien. Waren er dan wel grote, dure wensen die niet ingewilligd konden worden omdat het geld er niet was? Heb ik de signalen gemist? Ik heb eerlijk gezegd ook nooit gevraagd of ze wel gelukkig waren, ik ben er gewoon vanuit gegaan op basis van wat ik zag. Mijn zus en ik hebben goed contact, maar zijn niet enorm close met elkaar. We wonen ook niet bij elkaar om de hoek. Elke twee, drie weken spreken we elkaar aan de telefoon en zien elkaar gemiddeld eens per twee maanden. We zijn op de hoogte van elkaars leven maar voeren niet heel diepe gesprekken. Desondanks zit het goed tussen ons. We hebben een prima band, delen een rustige en fijne jeugd en ik weet zeker dat ik bij mijn zus kan aankloppen als er iets is. Andersom geldt dat natuurlijk net zo goed.

Tientallen vragen

Ik wist dus niet beter dan dat alles goed ging met mijn zus en zwager, tot dat ene telefoontje. Nadat ik het een tijdje op me had laten inwerken, belde ik Reinier terug met tientallen vragen. Hoe zat dat met die vouchers? Hij probeerde het me uit te leggen. Het was eigenlijk als een optie nemen op een grote klapper, zei hij. Als hij nu een voucher kocht, kon hij die op een bepaald moment inwisselen voor de hoeveelheid crypto die die voucher waard was. Uiteraard zou hij inwisselen op het moment dat de koers hoog stond en zo zou hij een gegarandeerde klapper maken, hij kon zó duizenden euro’s verdienen. Daarvoor moest hij eerst wel voor vijfduizend euro aan vouchers kopen, dat was de minimale inleg. Of eigenlijk: twee keer vijfduizend. De eerste investering had hij zelf gedaan, voor de tweede had hij nu geld nodig. Hij had het ook aan mijn ouders gevraagd, zei hij langs zijn neus weg. Die mededeling schoot bij mij verkeerd. Mijn ouders hadden, nu ze voor hún ouders moesten mantelzorgen, wel wat anders aan hun hoofd! Gelukkig begreep ik dat ze nee hadden gezegd, maar dan nog: waarom mijn ouders lastig vallen? Ze zouden de hele opzet met die vouchers nooit begrijpen en alleen maar denken dat Reinier en Hanneke geldproblemen hadden. Toen ik mijn irritatie hierover liet merken, reageerde Reinier echter gelaten. Hij kon het toch vragen, wat was daar mis mee?

Goedgelovig

Mijn belangrijkste vraag was uiteraard: wist Hanneke hiervan? Van de vouchers maar ook dat hij me om geld vroeg? Nee, zei hij heel stellig. En ze mocht het ook niet weten. Het was namelijk een verrassing voor haar. Als hij een grote klapper maakte, kon hij haar een reis naar Zuid-Afrika cadeau geven. Met wat ze nu verdienden, was zo’n grote uitgave niet aan de orde terwijl het haar juist zo mooi leek: de wildparken zien, naar Kaapstad. Ik wist niet wat ik hoorde. Voor zover ik weet, vindt mijn zus alles buiten Nederland ver weg, en onnodig om naartoe te gaan. En nu zou ze ineens naar Zuid-Afrika willen? Het leek me ongeloofwaardig en in mijn hoofd ontstonden meteen allerlei scenario’s over de ware reden waarom hij geld nodig had: een dubbelleven, chantage, drugsverslaving? Ik vroeg in bedekte termen of er niets iets anders was wat hij me moest vertellen, maar nee, zei hij. Ik heb veel moeite gehad dat te geloven. Zo’n verhaal over cryptovouchers, daar trapt toch niemand in? Reinier is goedgelovig, maar zelfs hij zou toch snappen dat dit oplichterij was? Hij was benaderd via internet, dat alleen al. Google één keer en je leest overal dat dit een klassiek geval van oplichting is. Maar Reinier geloofde echt dat hij dé kans op een klapper had gekregen.”
Nog dezelfde dag liet ik Reinier weten dat ik hem het geld niet zou lenen en dat hij onmiddellijk uit dit hele verhaal moest stappen. Hij zou alleen maar extra geld verliezen, er wáren geen winnaars – ja, de oplichters die hierachter zaten. Daarna hoorde ik niets meer. Ik maakte me zorgen en overlegde met mijn moeder, die – zoals ik al had verwacht – veel stress had hiervan. Allebei wilden we het mijn zus wel vertellen, maar ook weer niet. Ik besloot dat ik Reinier twee dagen de tijd zou geven en als hij dan nog niet tot inkeer was gekomen, zou ik Hanneke inlichten. De kans bestond immers dat hij al hun geld erdoor zou jagen. Dit liet ik hem ook weten, maar hierop kwam opnieuw geen reactie.”

Financiële misstap

Uiteindelijk kwam het niet zover dat ik mijn ultimatum moest waarmaken, want mijn zus ontdekte het verdwenen geld en wist toen dus wat Reinier had gedaan. Ze appte mij en ik deed alsof ik nog van niets wist. Daarna belden we. Het enige wat Hanneke heeft gezegd, is dat Reinier een financiële misstap heeft begaan waarvoor hij een groot deel van hun spaargeld had gebruikt. Dat vond ze verschrikkelijk en ze vertelde het me in groot vertrouwen – of ik niet tegen Reinier wilde zeggen dat ik dit wist… Wat die misstap was, lichtte ze verder niet toe en ik vroeg er bewust niet naar. ‘En zeg het alsjeblieft niet tegen mama’, zei ze erbij, want die had al zoveel zorgen. Ik antwoordde dat als ze geldproblemen had, ze altijd op mij kon rekenen. En dat meen ik. Naar mijn zus zou ik vandaag nog die vijfduizend euro overmaken en ik hoef het niet eens terug – omdat ik weet dat zij nooit in gouden bergen zou geloven. Maar ze zei dat dat het wel zouden redden.
Ik ben blij dat we dit aan de telefoon bespraken, want ik weet oprecht niet waar ik had moeten kijken als Hanneke het in mijn gezicht had gezegd. Misschien had ik dan met mijn gezichtsuitdrukking wel verraden dat ik al wist wat er speelde en dat Reinier bij mij had aangeklopt. En achteraf denk ik ook weleens: misschien had ik het gewoon moeten zeggen. Ik vind het oprecht lastig om dit geheim voor mijn zus te hebben, maar ik wilde ook niet degene zijn die voor nóg meer problemen zou zorgen. Dat hij het geld had gebruikt voor al die vage zaken, was al erg genoeg. Waarom moest ik er nog een schepje bovenop doen? Ik weet dat mijn zus kapot zou gaan van schaamte als ze zou weten dat Reinier bij mij en, erger nog, bij onze ouders had aangeklopt. Het verzwijgen heb ik niet voor hem gedaan, maar voor haar. Om haar die extra last te besparen. Daarmee heb ik natuurlijk van alles voor haar ingevuld zonder dat ze daar zelf over kan oordelen. Is het wel een last voor haar om dit te weten? Heeft ze niet gewoon recht op de waarheid? Dat zijn vragen waar ik mee worstel. Reinier heb ik er nooit meer over gesproken en ik heb bij mijn zus ook geen enkele wens om naar Zuid-Afrika te gaan, kunnen bespeuren. Ik denk nu dat Reinier oprecht in een val is getrapt en daarna dingen is gaan verzinnen om dit voor mijn zus te verbergen. Althans, dat hoop ik. Als ooit zou blijken dat hij wel een of ander dubbelleven heeft, zal ik mezelf nooit vergeven dat ik nu heb gezwegen.”

Tekst: Mathilde van Duijn. Om privacyredenen zijn alle namen veranderd, De echte namen zijn bekend bij de redactie.​​​​​​
Foto: Getty Images

Meer Vriendin? Volg ons op Facebook en Instagram. Je kunt je ook aanmelden voor onze wekelijkse Vriendin nieuwsbrief.