Kylie: ‘Niet ik maar mijn man had een postnatale depressie’

23 oktober 2023

Na de vroeggeboorte van hun zoon Dex (nu 4) kwam Kylies man Niek terecht in een negatieve spiraal. Hij bleek een postnatale depressie te hebben. “We wisten niet dat mannen dat konden krijgen, net als veel andere mensen. Nieks bedrijfsarts lachte hem zelfs uit.”

Kylie (33): “Daar stond hij, verkleed als circusdompteur, in een stampvol café, mijn man Niek. Ik ben geen fan van carnaval, maar toch ben ik blij dat ik het twaalf jaar geleden vierde. Want toen ik Niek daar tegenkwam, sprong de vonk over. We kregen een relatie en al snel leerde ik dankzij hem veel nieuwe mensen kennen. Dat vond ik leuk en interessant. Ik maak niet snel een praatje met vreemden, maar Niek wel. Hij is heel open en sociaal. Ik bewonderde hem daarom en dat doe ik nog steeds. Al vrij snel werd het serieus tussen ons en hield ik zielsveel van hem. Wat was ik blij toen hij me ten huwelijk vroeg! Zes jaar geleden trouwden we, met alles erop en eraan. We vierden onze liefde op een mooie zomerdag.
Niek en ik hadden dezelfde droom. We wilden ontzettend graag een kind, maar realiseerden ons ook dat je ongelofelijk veel mazzel hebt als dit je gegeven is. We durfden er niet op te rekenen dat we ouders zouden worden. Alsof we toen al wisten dat het een lange weg zou worden. Toen we na drie jaar proberen eindelijk een positieve zwangerschapstest in onze handen hadden, konden we het bijna niet geloven. Nadat ook de bloedtest bij de huisarts positief was, huilde ik van geluk.
Niek en ik maakten van ieder moment van de zwangerschap iets bijzonders. Toen het geslacht bekend was, vroegen we de echoscopist om de uitslag niet aan ons te vertellen, maar op een papiertje te schrijven, dat we in een envelop deden. Blij gingen we naar een babywinkel waar we de gesloten envelop aan de kassière gaven. We vroegen haar in de envelop te kijken en een blauw truitje in te pakken als we een jongen verwachtten en een roze exemplaar als het een meisje was. Thuis maakten Niek en ik het pakje open. We kregen een zoon en wisten meteen hoe we hem wilden noemen: Dex.”

Spoedkeizersnede

“De zwangerschap verliep voorspoedig, totdat ik de baby met 29 weken en vier dagen niet meer voelde bewegen. Omdat ik het niet vertrouwde, vroeg ik een echo aan. Gelukkig luisterde ik naar mijn intuïtie. De gynaecoloog zei dat ik niet later had moeten komen. De placenta liet los, wat gevaarlijk was voor de baby, maar ook voor mij. Het was heel onwerkelijk wat er gebeurde en alles ging heel snel. Dex werd gehaald met een spoedkeizersnede. Direct na zijn geboorte werd hij overgeplaatst naar een opvangkamer waar hij werd onderzocht door verschillende kinderartsen en verpleegkundigen. Niek mocht niet bij mij blijven omdat mijn bloeddruk zakte en er allerlei alarmen afgingen. Ontredderd stond hij op de gang. In de ruimte links van hem vocht ik voor mijn leven terwijl in de kamer rechts van hem het leven van onze zoon werd gered. Het idee dat hij voorgoed alleen naar huis ging, beangstigde hem.
Dex werd per ambulance overgebracht naar een universitair ziekenhuis waar hij beter geholpen kon worden en meer overlevingskansen had. Voordat hij vertrok, werd zijn couveuse snel de operatiekamer waar ik lag ingereden zodat ik hem gedag kon zeggen. Ik weet nog dat ik mijn hand in de couveuse stak omdat ik Dex wilde aanraken. Ik voelde hem niet. De couveuse was zo groot en Dex zo klein. Wat voelden Niek en ik ons verloren.”

Tussen hoop en vrees

“Toen mijn ruggenprik na zes uur was uitgewerkt en het beter met me ging, werden Niek en ik naar Dex toegebracht. In het universitair ziekenhuis leefden we tussen hoop en vrees. Ook ik werd opgenomen. Nadat ik was hersteld, logeerden we in het Ronald McDonald-huis, zodat we dag en nacht bij ons kind konden zijn. Dex was erg kwetsbaar. Hij was een week oud toen uit een scan bleek dat hij tijdens of kort na de geboorte een hersenbloeding had gehad. Zijn artsen vermoedden dat hij door de beschadiging niet zou kunnen lopen, of alleen met hulpmiddelen. Niek en ik waren compleet uit het veld geslagen.
Dex was zes weken oud toen hij voldoende was aangesterkt om te worden overgebracht naar een ziekenhuis bij ons in de buurt, hetzelfde waar hij geboren was. Zijn kamer was zo ingericht dat Niek en ik bij hem konden logeren. Op aandringen van een aardige verpleegster, die vond dat Niek en ik echt wat leuks samen moesten doen, lieten we Dex even alleen. We aten mijn lievelingseten, sushi. Hoewel we wisten dat Dex in goede handen was, wilden we na een uur al terug.
Op Vaderdag 2019 mocht Dex eindelijk naar huis. Eindelijk konden we in alle rust als gezin bij elkaar zijn. Hier verlangden we ontzettend naar, al vonden Niek en ik het ook eng. We hadden alle reden om blij te zijn, Dex deed het boven verwachting goed. Hij sliep, dronk en groeide volgens het boekje. Toch brak niet die fijne fase aan waar Niek en ik op hadden gehoopt. Niek was erg onrustig. Hij blééf maar schoonmaken. Het steriliseren van de flesjes werd een obsessie. Ik begreep goed waar zijn schoonmaakdrift vandaan kwam, Dex was door zijn kwetsbare start vatbaarder voor ziektekiemen. Daarom moest alles steriel zijn. Zelf lette ik ook goed op, maar Niek sloeg door. Toen ik zag dat hij heel veel flacons desinfectans had besteld, het middel waarmee we in het ziekenhuis onze handen ontsmetten, wist ik dat er iets goed mis was.”

Moe en stil

“Ook de zorg voor Dex en mij werd een obsessie voor Niek. Er lag ook veel op zijn bordje. Doordat de wond van de keizersnede was opengegaan, moest ik vaak rusten. Waardoor Niek extra druk was. We hadden lieve mensen in onze buurt die ons konden helpen, maar we wilden ook graag met z’n drieën zijn omdat we dat zo hadden gemist. Daarbij kwam dat Niek vond dat hij alles alleen moest kunnen. Op een gegeven moment was hij alleen nog maar aan het rennen en vliegen. Als ik zei dat hij zijn rust moest pakken, antwoordde hij dat dit niet kon. Hij móést er voor Dex en mij zijn. Niek voelde zich extreem verantwoordelijk. Hij dacht dat alles in elkaar zou klappen als hij de teugels zou laten vieren.
Niek veranderde. Hij maakte geen praatjes meer met mensen en was gespannen en prikkelbaar. Hij bleef lief voor Dex en mij, maar over kleine dingen kon hij zich enorm opwinden. Dit was helemaal niets voor Niek. Als er iemand begripvol en relaxed was, was hij het. Zijn werk, waar hij altijd plezier in had, maakte hem niet meer blij. Als hij niet in het huishouden bezig was, was hij moe en stil. Het was alsof ik met een vreemde in huis woonde. Vaak probeerde ik met Niek te praten, maar hoe ik ook mijn best deed, dit lukte niet. Niek had er de rust niet voor. Na een paar maanden, was ik bang dat Niek in zou storten. ‘Meld je alsjeblieft ziek op je werk. Als je zo doorgaat heeft Dex ook niets aan je,’ zei ik vaak.”

Enorme druk

“Niek wilde het niet horen. Zich ziek melden was voor hem geen optie. Niek was zijn werkgever dankbaar voor de steun die hij had gekregen. Hij vond dat hij niet kon afhaken. Niek voelde een enorme druk om het goed te doen, als werknemer, kostwinner, partner en vooral als vader. Het was heel moeilijk om het steeds slechter met Niek te zien gaan. De enige manier om tot hem door te dringen was via een interventie. Ten einde raad belde ik Nieks moeder op om haar te vragen met Niek te gaan praten. Ze was opgelucht dat ik belde. Ook zij maakte zich zorgen. Mijn ouders en een goede vriendin nam ik ook in vertrouwen. Alle vier gingen ze het gesprek met Niek aan. En het had effect. Drie maanden nadat Dex naar huis was gekomen, meldde Niek zich ziek.
De psycholoog die Niek begeleidde stelde bij Niek een posttraumatische stressstoornis vast en een postnatale depressie. Dat laatste was nieuw voor ons. Niek en ik wisten helemaal niet dat mannen een postnatale depressie kunnen krijgen. Toen we ons hierin verdiepten, ontdekten we dat het regelmatig voorkomt. Een postpartum depressie wordt getriggerd door biologische, psychologische en sociale factoren. Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat mannen, net als vrouwen, na de geboorte van hun baby een verhoogde kans hebben om depressief te worden. Als je een kind krijgt, verandert er veel, ook fysiek. De meeste zorg en aandacht gaat naar de moeder omdat zij het kind heeft gedragen en haar lichaam een transformatie heeft ondergaan. Maar het is aangetoond dat de hormoonhuishouding van mannen ook verandert nadat ze vader zijn geworden, waardoor ze extra vatbaar zijn voor mentale problemen.”

Kwetsbaarder opstellen

“Gelukkig kon Nieks psycholoog hem goed begeleiden en wist ze veel van postnatale depressie bij mannen af. Maar er was ook onbegrip. Nieks bedrijfsarts moest lachen toen Niek vertelde wat hij had. Wat ik zo sterk vind aan Niek is dat hij met iedereen het gesprek aan gaat. Niek vindt het belangrijk dat mensen weten van het bestaan van postnatale depressies bij mannen en het bestaan van psychische problemen na de bevalling bij mannen. Hij vertelde erover aan zijn collega’s, familie en vrienden en hij begon erover te schrijven op zijn blog Veurwaarts. ‘Hoe kunnen mensen weten dat mannen een postnatale depressie kunnen hebben als we er niets over horen en lezen,’ zei hij vaak. Hij had gelijk. Het is vreemd dat er veel meer aandacht is voor de psyche van vrouw dan van de man na de geboorte van een kind. Van mannen wordt verwacht dat ze altijd sterk en stoer zijn en dat is jammer, want als ze mentale problemen krijgen trekken ze minder snel aan de bel. Het zou goed zijn als mannen zich kwetsbaarder durven op te stellen. Toen Niek zich begon te uiten, begon hij zich beter te worden. Het bloggen en de gesprekken die hij met andere mensen voerde, luchtten enorm op. Doordat Niek in staat was om te praten, kwam hij in contact met andere mannen met een soortgelijke ervaring. Langzaam maar zeker herstelde hij.
Toen ik een grap maakte en Niek weer hoorde lachen, wist ik dat ik mijn man terug had. We waren destijds een half jaar verder. Een mooie, blije periode brak aan toen Dex anderhalf jaar oud was. Tegen alle verwachtingen in begon hij te lopen. Het gaat nog steeds heel goed met Dex. Hij heeft een auditieve beperking en gaat naar een mytylschool (een aangepaste school voor kinderen met een lichamelijke handicap, red.), maar hij is een vrolijk kind. Niek is doorgegaan met het helpen van ouders. Samen met Monique, ook moeder van een te vroeg geboren kind, heeft hij Pril Begin opgericht, een initiatief dat ouders helpt na de geboorte van een kind met een kwetsbare start. Niek blijft het bestaan van postnatale depressies bij mannen op de kaart zetten. Pril Begin is inmiddels aangesloten bij Kansrijke Start, een programma van de overheid om ouders en hun kinderen de steun en informatie te geven die ze nodig hebben. Niek is een geweldige vader en echt een voorbeeld voor Dex. Ik hoop dat we onze zoon mee mogen geven dat het oké is om je als man kwetsbaar op te stellen en te huilen.”

Tekst: Sonja Brekelmans. Om privacyredenen zijn alle namen veranderd, De echte namen zijn bekend bij de redactie.
Foto: Getty Images​​​​​​

Meer Vriendin? Volg ons op Facebook en Instagram. Je kunt je ook aanmelden voor onze wekelijkse Vriendin nieuwsbrief.