Home
Persoonlijke verhalen
Linda wilde geen antidepressiva: ‘Wandelen hielp me af van mijn depressie’

Linda wilde geen antidepressiva: ‘Wandelen hielp me af van mijn depressie’

6 juli 2023

Linda (42) kwam tien jaar geleden in een depressie terecht. “Ik wilde maar een ding: wéglopen van alle negatieve gedachten in mijn hoofd.” En het was letterlijk dat lopen dat haar uiteindelijk hielp,

“Het gaat gelukkig goed met me, maar dat is niet altijd zo geweest. Ik wil mijn verhaal delen om anderen het gevoel te geven dat ze niet de enige zijn. En om hoop te geven dat het beter kan worden, hoe moeilijk het nu ook lijkt. Dat ik in een depressie ben beland, komt naar mijn idee door meerdere factoren. Hoewel dat gissen blijft. Ik denk allereerst dat ik er aanleg voor heb. Ook zullen een paar ervaringen in mijn jeugd hun weerslag hebben gehad. Dat heeft er mede voor gezorgd dat ik een enorme pleaser werd. Als het goed ging met de mensen om me heen, dan ging het met mij ook goed. Dacht ik. Ik wilde iedereen te vriend houden en zei nooit ergens nee tegen. Eigenlijk ging ik continu over mijn eigen grenzen heen, maar tegelijkertijd voelde ik niet waar die grenzen lagen. Mijn relatie liep niet lekker en op mijn werk zat ik op een gegeven moment huilend achter de computer.
Ik kon alles wat naar mijn idee van me verwacht werd niet goed bijbenen en had vaak een enorm verdrietig gevoel. Alles voelde zwaar en donker. Ik was negatief naar mezelf toe en had de hele tijd een stem in mijn hoofd die zei: waar ben jij nou mee bezig? Het was een cirkel waar ik niet uit kwam. Van huis uit heb ik geleerd om niet te zeiken maar door te gaan. Dat heeft me veel gebracht, maar begon nu tegen me te werken. Ik wilde niemand tot last zijn en zou het zelf wel oplossen. En dus ging ik gewoon door, terwijl dat eigenlijk niet meer ging. Ik raakte steeds verder bij mezelf vandaan en dat is voor mij wat depressie is: steeds verder bij je pure zelf vandaan raken. De gedachten in mijn hoofd en spanning in mijn lijf bleven constant aanwezig en er zijn momenten geweest waarop ik dacht: misschien is het rustiger als ik er niet meer ben.”

Reorganisatie

“Mijn geluk is geweest dat ik bij een reorganisatie mijn baan ben kwijtgeraakt. Daardoor kwam er voor mijn gevoel ruimte om met mezelf aan de slag te gaan. Ik was al eerder in therapie gegaan en heb dat weer opgepakt. Eerst bij een psycholoog en daarna een psychiater. De laatste schreef me op een gegeven moment antidepressiva voor. Het woord depressie was tijdens de behandelingen gek genoeg nooit gevallen en van het stempel dat ik opeens kreeg opgedrukt, schrok ik heel erg. Ik heb de medicatie opgehaald bij de apotheek, maar toen ik thuis de bijsluiter las en alle bijwerkingen zag, besloot ik resoluut om er niet aan te beginnen. Ik sta daar tegenwoordig anders in, maar op dat moment wilde ik het écht niet. Ik ben wel in therapie gebleven. En ik voelde dat wandelen me goed deed.
Ik deed dat al langer, vooral als ik ’s morgens vroeg wakker werd met een vol hoofd. Dan ging ik, nog voor mijn werk, een stuk wandelen door het park vlakbij mijn huis om rustig te worden. Dat ben ik blijven doen. Als ik thuiszat, werd ik gek van mezelf. Ik had behoefte aan adem en lucht in mijn hoofd en dus ging ik naar buiten. Wandelen verlichtte tijdelijk het zware gevoel dat ik had. In het begin liep ik vooral omdat ik wilde vluchten, wég van alle negatieve gedachten. Dan liep ik het park in met mijn hoofd en blik naar de grond. Door letterlijk in beweging te komen en de ene stap na de ander te zetten, kwam ik tijdens zo’n wandeling weer dichter bij mezelf, zag ik weer bloemen, blaadjes en mensen om me heen en voelde ik me veel rustiger. Het deed me beseffen dat er meer was dan het wereldje dat zich in mijn hoofd afspeelde.”

Coachingsopleiding

“Het heeft al met al een zoektocht van jaren gekost, met vallen en opstaan, tot ik me beter ben gaan voelen. Wandelen heeft me al die tijd geholpen, maar ik heb ook heel wat therapieën en cursussen gevolgd, zoals cognitieve therapie, hypnotherapie, EMDR en meer. Ik heb moeten leren voelen waar ík behoefte aan had. Om grenzen aan te geven en niet langer anderen verantwoordelijk te stellen voor mijn leven en geluksmomenten. Af en toe glijd ik nog wel eens onderuit, maar de dalen zijn minder diep en ik klim er ook sneller weer uit.
Omdat alle begeleiding, mijn eigen onderzoek en het wandelen mij zo enorm hebben geholpen, wilde ik dat delen met anderen. Ik heb daarom, toen het beter met me ging, een coachingsopleiding gevolgd en besloot sessies in de natuur te gaan geven. Al wandelend kom je veel makkelijker tot een gesprek, is mijn ervaring. Omdat ik zo vaak in kamertjes heb gezeten tegenover een therapeut, weet ik dat het praten de boel niet bevordert. Tijdens het wandelen loop je naast elkaar en hoef je de ander niet aan te kijken. Alles wat je tegenkomt in de natuur kan ook helpend zijn bij het proces. Een boomstam kan bijvoorbeeld voor een horde in je leven staan, waar je letterlijk over heen kunt stappen. Met de tissues en een flesje water in mijn rugzak ben ik met mensen op pad gegaan. Ik gaf sessies in het park bij mijn huis en aan zee. Omdat ik ontzettend hou van de rust en ruimte die de zee brengt, ben ik twee jaar geleden zelfs verhuisd naar de kust. Want naast wandelen ben ik ook dol op golfsurfen en een duik in zee nemen. Het brengt letterlijk meer adem en een gevoel van vrijheid.”

Betraand aan zee

“Coachen vind ik enorm waardevol en ontzettend leuk om te doen, maar het was lastig om er mijn geld mee te verdienen. Mezelf continu op de voorgrond plaatsen op social media en andere kanalen, zodat nieuwe cliënten mij konden vinden, kostte me uiteindelijk te veel energie. Het voelde alsof ik faalde met mijn coachingsbedrijf en daardoor raakte ik vorig voorjaar weer in een dip. Op mijn verjaardag stond ik in Spanje met betraand gezicht aan zee met m’n moeder en realiseerde me dat ik weer hard op weg was om mezelf te verliezen. Ik was heel moe en wist niet meer wat de volgende stap was.
Ook nu kwam wandelen als het antwoord. Een vriendin van mij had de pelgrimsroute van Porto naar Santiago de Compostella gelopen en haar verhalen inspireerden me om hetzelfde te doen. Dat ik weer een doel had, gaf me rust en focus. Ik heb voor het eerst in mijn leven echte wandelschoenen gekocht en ben me gaan voorbereiden.”

Terug naar de basis

“De route die ik zou gaan lopen was ongeveer 250 kilometer. Met wat training in de benen ben ik in september 2022 naar Portugal vertrokken. Na twee dagen relaxen in Porto heb ik mijn rugzak omgedaan en ben ik op pad gegaan. In twee weken ben ik langs de kust van Portugal naar Santiago in Noord-Spanje gelopen, iedere dag zo’n twintig kilometer. Het mooie is dat je tijdens het lopen echt terug naar de basis gaat. Waar ga ik heen? Heb ik genoeg eten en drinken bij me? Waar slaap ik vanavond? Dat maakt dat je totaal aanwezig bent in het nu en dan ben ik op m’n best.
Onderweg had ik de mooiste gesprekken. Medewandelaars vroegen niet: ‘Wat doe je voor werk?’ Maar: ‘Waarom loop je?’ Ik hoopte vooraf op meer helderheid, een plan voor mijn leven. Na afloop had ik nog steeds geen plan, maar wat het lopen van de camino me wel heeft gebracht, is het inzicht dat je in je leven niet de verkeerde route kunt nemen. Zolang je blijft bewegen, kom je waar je hoort te zijn. En het is juist fijn om onderweg even stil te staan om te kijken waar je vandaan komt en waar je heen wilt. Wat dit alles mij ook heeft geleerd, is dat je sterker bent dan je denkt, dat je erop kunt vertrouwen dat alles goed komt én dat je altijd van keus mag veranderen. Als je een richting hebt gekozen in bijvoorbeeld werk, mag je ook stoppen en iets heel anders gaan doen. Of juist teruggaan naar wat je deed.”

Coaching

“Eenmaal thuis heb ik besloten om stapje voor stapje m’n coachingbedrijf af te sluiten en om meer uren te gaan werken in mijn baan als activiteitenbegeleidster en sociaal werker in de ouderenzorg. Ik krijg energie van de verbinding met mensen en hun verhalen. En hierin kan ik mijn coachingskills volop gebruiken. Daarnaast ben ik teruggegaan naar muziek, want zingen doe ik al mijn hele leven. Ik treed nu regelmatig op in zorginstellingen, buurtcentra, feestjes en restaurants, iets waar ik heel blij van word. Wandelen door de duinen en over het strand doe ik zelf nog vaak. Het is voor mij een mooie manier om dichterbij mezelf te komen en te blijven.
Ik zal nooit beweren: ‘Ga wandelen en alles komt goed’. Het meest frustrerende als je depressief bent, is dat mensen zeggen: ‘Doe dit of dat en dan komt het wel goed’. Ieder mens is anders, evenals iedere depressie. Ik wil mensen wél aanmoedigen om de natuur in te gaan en te bewegen, hoe moeilijk het soms ook is als je liever alleen maar in je bed wilt blijven liggen. Door in beweging te komen, help je jezelf. Daarnaast kan de grootsheid van de natuur je helpen om uit te zoomen en je laten voelen hoe nietig je bent. De natuur laat zien dat er meer is dan de wereld in je hoofd.”

‘Wandelen zorgt voor controle over emoties, zoals somberheid en angst’

Hoogleraar klinische neuropsychologie dr. Erik Scherder is o.a. bekend van tv, zijn boek ‘Laat je hersenen niet zitten’ en de Ommetje App. Hij doet onderzoek naar de invloed van bewegen op het brein. Hoewel hij een groot voorstander is van bewegen, benadrukt hij dat wandelen niet de enige ‘oplossing’ is bij depressie: “Als ik dat zou beweren, zou ik veel mensen tekortdoen. Bewegen kan wél onderdeel zijn van een behandeling. Bij een depressie is er vaak sprake van een disbalans tussen de verschillende neurotransmitters, zoals serotonine, dopamine en acetylcholine. Dit zijn neurotransmitters – chemische stofjes – in je brein die onder meer zorgen voor het reguleren van emoties. Daarbij hoort ook het onder controle houden van emoties, zoals somberheid en angst. Medicatie kan neurotransmitters die kwetsbaar zijn geworden weer aanvullen en zo de balans herstellen. Deze stoffen komen ook vrij tijdens hardlopen en ‘brisk walking’, oftewel stevig doorlopen. Door in beweging te komen, activeer je de netwerken die een belangrijke rol spelen bij het onder controle houden van negatieve emoties, waaronder ook chronische stress valt. Het ingewikkelde is dat mensen met depressie door de disbalans in de werking van de neurotransmitters vaak niet meer tot het initiatief kunnen komen om iets te ondernemen. Het kan helpen als iemand uit je omgeving het initiatief neemt om hem of haar mee te nemen voor een wandelingetje. Een lastige stap, maar wel een die helpt. Het beloningsgevoel achteraf dat het tóch is gelukt, heeft op zichzelf ook een positief effect. En iedereen die voelt dat een depressie weer begint, wil ik aanmoedigen om het bewegen op te pakken als het kan, want dat kan helpen om erger te voorkomen”.

‘Loop het liefst wat langer, en in de natuur’

Erik Scherder: “Het meest optimale effect van wandelen op stemming bereik je volgens recent onderzoek door drie tot vijf keer per week 45 minuten achter elkaar te lopen. Bij 45 minuten haal je een maximaal effect. Maar het is niet hoe langer, hoe beter. Langer dan 45 minuten wandelen neemt het positieve effect weer af. Lukt 45 minuten achtereen niet, maar twintig minuten bijvoorbeeld wel, dan is dat zeker ook waardevol. Elke minuut is er een, maar het lichaam heeft wél even tijd nodig om de aanmaak van neurotransmitters te activeren. Wetenschappelijk onderzoek heeft aangetoond dat wandelen in de natuur een extra positief effect geeft. Dat is het verrijkte omgevingseffect. Een uitdagende, nieuwe omgeving, een onregelmatige ondergrond in het bos en de wind door je haren – de hersenen reageren er heel goed op. Studies wijzen uit dat het hersengebied dat een belangrijke rol speelt bij tobben minder actief wordt bij wandelen in de natuur.”

Vriendin’s favoriet

De bestseller Je hebt het niet, je doet het gaat over eigenaarschap. Je hebt geen ziekte, je doet je ziekte. Je hebt geen angst, je doet je angst. Je hebt geen problemen, je doet je problemen. Je kunt er niets aan doen dat het je is overkomen, maar je kunt er nu wel iets aan doen om ervan af te komen. In dit boek vind je die ene zin die al duizenden mensen heeft geholpen om niet alleen de controle terug te pakken, maar ook om die problemen op te lossen waar je al jaren mee zit. Voor meer informatie klik op onderstaande button.