Maartje verloor haar man aan zelfdoding

11 juni 2024

Als haar man Erik veertien jaar geleden uit het leven stapt, blijft Maartje (48) achter met hun drie jonge kinderen. In een afscheidsfilmpje vraagt hij haar om eindelijk voor zichzelf te kiezen en weer gelukkig te worden. Stap voor stap lukt het haar, dwars door de pijn heen. “Ik leer nu ook anderen hoe je weer verliefd kunt worden op je eigen leven.”

“Op de dag dat Erik stierf, besloot ik dat ik ervoor zou zorgen dat zijn dood niet voor niets was,” begint Maartje. “Inmiddels zijn we veertien jaar verder en kan ik zeggen dat me dat is gelukt door goed voor mezelf te zorgen en vanuit daar weer verliefd te worden op mijn leven. Was dat makkelijk? Allesbehalve.” In haar knusse kantoor met uitzicht op een van de Amsterdamse grachten is Maartje helemaal op haar plek. Aan de muur prijken felgekleurde kaarten met oneliners als ‘Laat de vorm los’, ‘Ken jezelf, ben jezelf, zorg voor jezelf, hou van jezelf’ en ‘We all fuck up all the time’. Maartje sprankelt als ze haar persoonlijke verhaal vertelt, dat begint met haar relatie met Erik toen zij 21 was en hij 23. Het was meteen dik aan, al merkte ze al snel op dat Erik vreemd kon reageren.
“Na een halfjaar samen was mijn conclusie: echte Erik is lief, zorgzaam, zacht en vrolijk. En er was ook een zieke Erik, die een vreselijk, manipulerend, gemeen, hard, onverbiddelijk, scheldend monster kon zijn. De liefde tussen ons was groots, ik had begrip voor zijn psychische ziekte en maakte het tot mijn taak om hem te helpen zo vaak mogelijk de echte Erik te zijn. Daarnaast beschermde ik de zieke Erik voor de buitenwereld en de buitenwereld voor die versie van hem.”
Erik en Maartje trouwden en kregen drie zoons: Tim (2001), Jip (2003) en Siem (2005). Hun grote trots. Maartje zorgde voor Erik, voor de kinderen en voor het inkomen. Als verloskundige werkte ze onregelmatig en reed tussen bevallingen, kraamvisites en vergaderingen naar huis om daar de boel weer in het gareel te brengen. “Ik zorgde voor alles en iedereen behalve voor mezelf. Daar was geen ruimte voor en dat had ik bovendien ook nooit geleerd. Ik bikkelde door en hield dat net vol.”

Dreiging

Vanaf 2008 wordt het leven met Eriks ziekte zwaarder, voor hen allebei. Het was intens en verdrietig en twee jaar lang zochten ze hulp, alleen en samen. Op 16 juli 2010 maakte Erik een eind aan zijn leven. Hij zag het zo: door het wegnemen van zijn ziekte uit het leven van Maartje en de kinderen, gaf hij hun de kans weer geluk te vinden. “Ik leefde al twee jaar met de dreiging van zijn dood. Daar hadden we het samen ook uitvoerig over gehad. Toen ik die middag ons bed aan het opmaken was, voelde het ineens alsof er een speer dwars door mijn hart ging. Beter dan dit kan ik het niet omschrijven. Achteraf was dat precies het moment waarop hij zijn afscheidsfilmpje voor mij opnam. Dat ontdekte ik pas uren later nadat ik met de jongens thuiskwam van discozwemmen en zij beneden hun beloofde ijsje opaten. Ik liep naar zolder om de natte spullen bij de was te leggen en zag dat de deur van de speelkamer dicht was. Erik had al vaker gezegd dat hij een stad van LEGO voor de jongens wilde achterlaten en toen ik de deur opende, zag ik dat hij die helemaal had opgebouwd. Ik was in shock. Ik kon Erik niet meer bereiken. Pas vele uren later kwam de bevestiging dat het echt zover was, toen de politie aan de deur stond. Inmiddels waren mijn vader en beste vriendin bij me.
Hij had een krat vol met afscheidsbrieven en cadeaus achtergelaten voor iedereen die hem lief was. Daarin vond ik een envelop met een SD-kaartje met een filmpje voor mij. Dat heb ik in mijn eentje op de wc bekeken. Hij vertelde me onder andere dat hij echt niet meer kon, dat ik de beste vrouw en de beste moeder was die hij kende en hij vroeg me om eindelijk eens voor mezelf te gaan zorgen, weer een mooi gezin te worden en ervoor te zorgen dat zijn dood niet voor niets zou zijn. Daar op het toilet, terwijl de tranen over mijn wangen stroomden, voelde ik direct dat ik dat ging doen, al had ik nog geen idee hoe. Op het afscheid van Erik werd vooral zijn leven gevierd. De jongens waren intens verdrietig. Achteraf hadden ze het wel over ‘papa’s feestje’. En op de deur van de zolderkamer hing al snel een briefje: denkplekje voor papa.”

Gevoel van thuiskomen

Goed voor zichzelf en voor de jongens zorgen werd nu prioriteit voor Maartje. Ze verkocht haar aandeel in de verloskundigenpraktijk en besloot zich over te geven aan haar rouwproces. “In die tijd heb ik geleerd hulp te ontvangen. Door Eriks ziekte konden er nooit mensen over de vloer komen, nu stond de deur open voor alle vrienden. Ik had door dat ik iets aan het leren was wat ik nog nooit had gedaan en dat dit proces met vallen en opstaan zou gaan. Bij alles wat ik deed kwam ik dichter bij mezelf en bij wat ik nodig had. Beetje bij beetje leerde ik hoe ik voor mezelf kon zorgen. Ik heb niets bedacht, het enige wat ik heb gedaan, is alles loslaten en vertrouwen op wat er dan ontstaat.”
Zo reed Maartje geregeld op vrijdagmiddag vanuit Brabant – waar ze toen nog woonde – naar een van haar beste vriendinnen in Amsterdam. Matjes en slaapzakken mee voor de jongens, zodat ze het hele weekend konden blijven. “Het waren heerlijke weekenden, waarin we genoten met de kinderen en gingen dansen in de stad, terwijl de buurvrouw oppaste. Op een gegeven merkte ik een intens gevoel van thuiskomen op zodra ik het bordje Amsterdam langs de weg zag staan. Daar wilde ik wel wonen en verrassend genoeg zagen de jongens dat ook zitten. Maar hoe dan? Ik had geen inkomen, geen werk en toch ben ik het gaan regelen. Door mijn huis in Brabant te verkopen, kon ik wat kopen in Amsterdam-Noord en in de zomer van 2014 verhuisden we met z’n vieren. Het huis was klein, de eerste maanden lag er beneden geen vloer en stonden er amper meubels. En wij waren gelukkiger dan ooit.”

Verliefd

Die verhuizing betekende het begin van nog meer geluk. Amsterdam bracht rust en tegelijk ook energie om weer wat meer te gaan doen. Maartje leefde van de uitkering die ze als weduwe kreeg. Al jaren liep ze rond met het plan om schapenvachtjes uit Noorwegen – waar een deel van haar familie al jaren woont – te gaan verkopen. “Dat was door alle omstandigheden nooit van de grond gekomen en nu lukte dat wel. Ik heb mezelf spelenderwijs leren ondernemen. Wat ik verdiende investeerde ik in het bedrijf. Door te ondernemen was ik vooral weer lekker bezig en dat deed me goed. Thuis liep het als een zonnetje, de jongens en ik waren zo op elkaar ingespeeld. Ik hoorde mezelf in 2015 voor het eerst tegen een vriendin zeggen dat ik verliefd was op mijn eigen leven. Niet omdat alles perfect was, wel omdat het supergoed met mij ging.”
Een andere verliefdheid kwam overigens drie jaar later, toen Maartje op een festival Jasper ontmoette. Zij was 42, hij 27. “We dansten en zoenden en een paar dagen later stuurde hij me een lief bericht om nog eens wat leuks te doen samen. Sinds die eerste date zijn we samen. Ik wist niet dat een relatie zo makkelijk en leuk kon zijn. Dat had ik nooit ervaren. De liefde tussen mij en Erik was groot. Jasper is echt mijn grote liefde. Wij matchen zo goed, dit is gewoon de bedoeling.”

Geluk delen

Het leven lachte Maartje weer toe en dat straalde ze ook uit. Dat viel ook anderen op en steeds vaker kreeg ze niet alleen de vraag hoe ze haar geluk weer had gevonden, ook of ze dat wilde delen. “Uiteindelijk ging ik overstag en ben ik gaan doorgeven wat mijn kijk op zelfzorg en geluk is. Ik besloot een pilot met vijf mensen te doen en een bestaande cursus te geven – ik had ook geleerd hoe ik dat moest doen. In de voorbereiding schreef ik spontaan een eigen training. Twee dagen lang zaten er vijf mensen aan mijn tafel naar me te luisteren. Ze gingen allemaal laaiend enthousiast naar huis omdat ze super praktische tools en inzichten hadden gekregen waarmee ze beter voor zichzelf konden zorgen en bewuster konden leven.”
Waar het Maartje om gaat is dat je jezelf echt leert kennen, zodat je jezelf geeft wat je nodig hebt en onvoorwaardelijk van jezelf houdt. Vanuit die stevige basis maak je keuzes die je helpen in het leven, elke dag weer opnieuw. Van vijf mensen aan tafel in haar eigen huis ging ze naar het dubbele aantal deelnemers, tot die tafel te klein werd en ze een kantoor huurde in het centrum van Amsterdam. Haar cursus Master in happiness ontwikkelde ze door met alles wat ze tijdens cursussen, van deelnemers en van het leven leerde.
Inmiddels geeft Maartje ook één op één-sessies, lezingen en teambuildingsessies bij bedrijven. En heeft ze een boek geschreven dat dezelfde titel draagt als haar bedrijf, Master in happiness. “Daarin deel ik alles wat in mijn ogen bijdraagt aan het vinden van geluk in, door, van, voor en met jezelf. Het staat vol praktische tools en tips, veelal aan de hand van mijn persoonlijke ervaringen. Om zoveel mogelijk mensen te helpen ook het geluk in zichzelf vinden. Ik kan het niet voor een ander doen, ik kan het wel makkelijker maken. Tastbaar en met kleine stapjes die je dag na dag weer kunt zetten. Er is niemand op deze aardbol die jou gelukkig kan maken, dat kun je echt alleen zelf. Het is waanzinnig om te zien dat ik mensen daarbij kan helpen. Ik ben de belofte aan mezelf nagekomen: ik ben echt weer gelukkig en dat gun ik iedereen.”

Denk jij na over zelfdoding of maak je je zorgen om iemand in je omgeving? Blijf er niet mee zitten en bel gratis 0800-0113 of ga naar www.113.nl.

Tekst: Yvonne
Foto: Mariel Kolmschot
Visagie: Wilma Scholte

Meer Vriendin? Volg ons op Facebook en Instagram. Je kunt je ook aanmelden voor onze wekelijkse Vriendin nieuwsbrief.