Marjo: ‘Ik hou meer van mijn schoonmoeder dan van mijn eigen moeder’

15 januari 2024

Lang bleef Marjo (32) hopen op een teken van liefde van haar moeder. Haar schoonmoeder vulde die leegte in. “Zij zegt tenminste wel ‘ik hou van jou’.”

Eerste ontmoeting

Marjo: “De allereerste ontmoeting met mijn schoonmoeder was een soort blind date. Stephan en ik kenden elkaar een paar weken en zaten met elkaar te skypen toen ik hem voorstelde ’s avonds naar de film Hairspray te gaan. ‘Nou schat,’ zei hij, ‘ik ben erg verliefd op je en wil alles voor je doen, maar ik trek de grens bij een chicklitfilm.’ Maar hij wist wel een goede vervanger: zijn moeder. Zij hield ook erg van dit soort films. Hij trok haar voor de Skype-camera, zodat ik haar alvast even zag en zei: ‘Zo, dat is geregeld. Jullie gaan vanavond samen naar de bios.’

Op het afgesproken tijdstip stapte ik met trillende benen de huiskamer van zijn ouders binnen. Wat was zijn moeder voor vrouw? Zou ze me leuk vinden? En wat vond ze van mijn verleden? Ik was 24 jaar en had een vrij bewogen leven achter de rug. Inmiddels had ik twee kinderen van twee verschillende vaders. Maar ze stapte op me af, gaf me een knuffel en vroeg of ik klaar was voor een gezellige avond uit. In de auto nam ze meteen het woord. Ze had van Stephan gehoord dat ik in het begin van onze relatie had verzwegen dat ik twee kinderen had. Stephan was daar zo boos over geweest, dat hij het bijna had uitgemaakt. ‘Doe dat nooit meer’, zo hield ze me voor. ‘Stephan kan absoluut niet tegen oneerlijkheid.’ Ze vertelde dat ze een goed woordje voor me had gedaan. Dat was voldoende geweest om Stephan te doen besluiten onze relatie niet te verbreken.

Ik wist niets van haar inmenging af, maar vond het lief dat ze het voor mij had opgenomen, terwijl ze me helemaal nog niet kende. En vooral opvallend, omdat mijn eigen moeder me mijn hele leven lang had afgevallen. Mijn moeder liet geen kans voorbijgaan mij te kleineren of op mij af te geven. Bijzonder dat deze vrouw die mij nog niet kende, het wel voor mij opnam.”

Turbulente jeugd

“Mijn jeugd was op zijn zachtst gezegd turbulent. Ik ben gerboren op Curaçao en woonde mijn eerste jaren bij mijn oma. Mijn ouders waren veel aan het werk en mijn moeder liet e opvoeding aan haar moeder over. Toen ik vijf was, verhuisden we naar Nederland. Ik vond het vreselijk: een vreemd land waar ik niemand kende en ik miste mijn oma’s liefde. We verhuisden van de ene plek naar de andere, totdat we ons vestigden in het zuiden. Ons huis daar werd een soort doorgangshuis. Familie en vrienden uit Curaçao die ook naar Nederland emigreer- den, kwamen eerst tijdelijk bij ons wonen. Door al die tantes en kennissen over de vloer, groeiden mijn ouders uit elkaar.”

“Elke dag was er ruzie. Niemand van de familie, inclusief mijn ouders, sprak meer met elkaar. Ze gebruikten mij om boodschappen over te brengen: ‘Zeg jij eens tegen je tante…’ Of: ‘Vertel je vader dit…’ Ik werd er gek van. Toen ik tien was, vroeg mijn moeder me: ‘Wat zou je ervan vinden als papa en mama gaan scheiden?’ Ik had geen idee wat het inhield, maar toen mijn moeder zei dat er dan geen ruzie meer zou zijn, was ik dolenthousiast. Scheiden? Doen! Toen mijn vader vertrok, kreeg mijn moeder het financieel zwaar. Hij betaalde geen alimentatie en zij moest zich omscholen. Ze heeft me nog jaren voor mijn voeten gegooid dat het allemaal mijn schuld was, dat ík degene was die de scheiding had gewild. Heel kwetsend. Sowieso was mijn moeder een moeilijke vrouw. Ze was psychisch niet sterk. En ze trok mijn zusje altijd voor. Maar het ergste was dat ze me liet vallen toen ik door een neef die bij ons inwoonde seksueel misbruikt werd en daardoor op mijn elfde in verwachting raakte. Mijn moeder was door de hele familie voor hem gewaarschuwd. Toch nam ze hem, een man van 24, een half jaar in huis. Toen ik zwanger bleek, kwam de incest uit. Ik liet abortus plegen. Mijn moeder was woedend, niet op die neef, maar op míj. Ze beschuldigde mij ervan dat ik het had uitgelokt en nam mij kwalijk dat de hele familie nu boos op haar was. Ik heb me daar heel lang slecht over gevoeld.”

Warm welkom

“Toen ik op mijn zeventiende zwanger werd van een scharrel, zag ik dat als een escape om thuis te kunnen vluchten. De sfeer was slecht. Ik voelde me verantwoordelijk voor mijn zusje, maar kon niet meer tegen de buien van mijn moeder. Ze was zogenaamd altijd ziek, waardoor het huishouden op mij neerkwam. Ik kreeg een zoon, Niek, en ben met hem op kamers gegaan. De vader was uit beeld, ik droeg de zorg voor hem alleen. Vier jaar later raakte ik opnieuw zwanger, van een andere man, maar ook hij was helaas geen relatiemateriaal. Ik kreeg opnieuw een zoon: Melvin. Acht jaar geleden liep ik eindelijk tegen de ware aan, Stephan. We kenden elkaar van het werk. Ik durfde hem niet meteen te vertellen dat ik al moeder van twee kinderen was. Uit angst dat hij mij een losbol zou vinden. Voor Stephan zijn mijn kinderen echter nooit een probleem geweest. Ook niet voor zijn ouders. Samen met Stephan heb ik vijf jaar geleden dochter Tasha gekregen. Mijn schoonmoeder heeft het altijd over haar zes kleinkinderen. Ze heeft van Stephans zus ook nog eens drie kleinkinderen en waar ze ook gaat, haar fotoboekje van de kleinkinderen zit in haar tas en op allemaal is ze even trots. Niek en Melvin noemden haar ook binnen de kortste keren oma. Vanaf het eerste moment hebben mijn schoonouders mij en mijn kinderen dus warm verwelkomd, maar zelf had ik wat langer tijd nodig voordat ik hen echt als mijn familie zag. Ik zat nog te veel vast aan mijn eigen ouders en vooral aan mijn moeder. Ondanks haar buien en negatieve opmerkingen bleef ik altijd maar hopen op een schouderklopje, een teken van liefde. Bij alles wat ze vroeg, sprong ik op. Ik hunkerde naar haar goedkeuring, deed alles om haar ‘Ik hou van je’ te horen zeggen. Maar die woorden kwamen nooit.”

“Toen Stephan en ik net getrouwd waren, kon hij het niet langer aanzien: ‘Marjo, je staat altijd klaar voor iedereen in de familie, maar wat doen zij voor jou?’ Ik moest toegeven dat dat vrij weinig was. We hadden die avond een goed gesprek en ik ben vervolgens vaker nee gaan zeggen. Ik had een druk gezin. ‘Jammer, probeer maar eens iemand anders’, antwoordde ik als iemand me weer nodig had voor een futiliteit. Gek genoeg voelde dat erg bevrijdend.”

Lees ook: Laura: ‘Mijn moeder en schoonmoeder doen een wedstrijdje: wie is de leukste oma?’

Samen trouwjurk kopen

“Na die eerste keer naar de film met mijn schoonmoeder volgden meer gezamenlijke uitjes. Overal waar ze met mij kwam, riep ze enthousiast: ‘Dit is mijn schoondochter en ik ben heel trots op haar!’ Nog steeds gaan we geregeld een middag winkelen, samen uit eten of wat leuks doen met de kinderen. Zij en mijn schoonvader staan altijd voor ons klaar. Vorige week werd Tasha vijf jaar en de dag voor haar verjaardag kwam oma als verrassing haar kamertje behangen met Frozen-behang. We hoeven maar te kikken of mijn schoonouders komen ons helpen met klussen of ze komen bijvoorbeeld oppassen. Er is maar heel weinig waarvoor we niet bij hen terechtkunnen. Mijn schoonmoeder zegt wat ze denkt. In het begin moest ik daar best aan wennen. Ze is als meisje tussen zes broers opgegroeid en is daardoor heel direct. Het duurde even voordat ik besefte dat ze me niet ordinair vond als ze tegen me zei dat ik met mijn omvang beter geen V-hals truitjes kon dragen: ‘Dan ziet iedereen wat je hebt’.

Stephan heeft me keer op keer uitgelegd dat zijn moeder dat niet vervelend bedoelde. Ze heeft gewoon het hart op de tong. Dat maakt ook dat ze geregeld ‘Ik hou van jou’ tegen me zegt. De eerste keren wist ik daar niks op te zeggen. Pas het laatste jaar lukt het me om ‘Ik ook van jou’ terug te zeggen.” Volgens mijn moeder kopen mijn schoonouders me om. Ze heeft een bloedhekel aan mijn schoonmoeder. Jaloezie, uiteraard. Ik ben destijds met mijn schoonmoeder mijn trouwjurk gaan kopen in plaats van met mijn eigen moeder en dat steekt. Maar ik wilde haar er gewoon niet bij hebben. Het was mijn moment waarop ik wilde schitteren. Mijn moeder belt me elke dag, omdat ze haar verhaal dan kwijt wil. Maar ik zie haar misschien maar drie keer per jaar, met verjaardagen. Dan zondert ze zich af en gaat ze boven zitten, omdat ze mijn schoonouders niet wil zien. Meestal probeer ik haar over te halen om naar beneden te komen, omdat ik het zielig vind voor de kinderen die beide oma’s even leuk vinden. Ze zal altijd mijn moeder blijven, maar ze is niet het type moeder zoals ik zelf voor mijn kinderen wil zijn. Ik praat veel met mijn kinderen. Vraag ze ook gerust of ik het wel goed doe en zeg sorry als ik een keer te boos reageer. Ik vraag ook vaak aan de oudste twee of zij vinden dat ze nog wel genoeg aandacht krijgen sinds de komst van hun zusje. Maar ze voelen zich totaal niet achtergesteld. Gelukkig maar, want ik weet uit ervaring hoe naar dat is. Stephan en ik zijn weliswaar een samengesteld gezin, we vormen een hecht gezin. De jongens noemen hem ook papa.”

Vriendin én moeder

“Vorig jaar ben ik een tijd depressief geweest. Ik ben een ster in problemen onder het tapijt schuiven, maar kreeg steeds meer last van mijn verleden. Mijn schoonvader is coach en hielp me narig heden en trauma’s uit mijn jeugd te verwerken. Ook mijn schoonmoeder hielp me erdoorheen. Soms huilde ik tranen met tuiten en als ik haar dan belde, luisterde ze of kwam ze naar me toe. Ze oordeelde niet, maar gaf advies. Soms als een vriendin, soms als een moeder. In die periode heb ik mijn moeder een brief geschreven over hoe ik me voelde en hoe ik terugkeek op de gebeurtenissen uit mijn jeugd. Dat kon ze niet aan, ze nam meteen de slachtofferrol aan. Zíj was er ziek van geworden. Door mij had zíj nu hartkloppingen en last van haar longen. Het was weer mijn schuld. Ik heb me erbij neergelegd dat de band met haar is zoals die nu is: oppervlakkig. Met mijn moeder praat ik over gemeenschappelijke kennissen, haar of mijn gezondheid en koetjes en kalfjes. Over wat me echt diep raakt, houd ik mijn mond. Daarvoor ga ik naar mijn man. Of naar mijn schoonmoeder.”

Lees ook: Nathalie: ‘Mijn schoonmoeder vindt mij niet goed genoeg voor haar zoon’

Foto: Getty

Meer persoonlijke verhalen lezen? Neem nu een digitaal abonnement op Vriendin.