De moeder van Lieke Anna (35) kreeg een hersenbloeding

18 december 2023

Welke dag zal jij nooit vergeten? Elke week vertellen lezeressen over een bepaalde dag in hun leven die ze altijd bij zal blijven. Deze week is dat Lieke Anna. Drie jaar geleden was ze bij haar moeder op bezoek toen zij een hersenbloeding kreeg. Opeens stond hun leven op z’n kop. “De vrouw die ze voor de hersenbloeding was, zal ze helaas nooit meer worden.”

Lieke Anna: “’Als er iets met mij gebeurt, laat mij dan niet veranderen in een kasplantje.’ Dat is wat mijn moeder zei toen ik op donderdag 18 juni 2020 bij haar op bezoek was. Voor werk logeerde ik in mijn ouderlijk huis, iets wat ik wel vaker deed. Mijn moeder en ik maakten het dan altijd gezellig. Ook wandelden we graag, maar die middag gaf ze na een paar honderd meter aan dat het niet meer ging. Ze was moe en wilde weer naar huis. Eigenlijk voelde mijn moeder zich al een paar dagen niet fit. We wisten dat ze een hoge bloeddruk had, maar daar kreeg ze medicatie voor.
’s Avonds tijdens het eten hadden we het erover. En dat was het moment waarop ze aangaf dat ze niet ooit in een kasplantje wilde veranderen. Ik weet nog dat ik toen dacht: waar komt dit vandaan? Ik ging er absoluut niet vanuit dat het de volgende dag helemaal mis zou gaan…”

Hangende mondhoek

“Die vrijdagochtend zat ik met mijn moeder op de bank. Omdat haar bloeddruk torenhoog was, belde ze met de assistente van de huisarts, maar tijdens dat gesprek werden mijn moeders woorden opeens onverstaanbaar. Vervolgens begon ze onrustig te bewegen. Ik zag dat één van haar mondhoeken hing en ik wist: dit is niet goed. Ook dacht ik meteen aan het ‘beroerte-alarm’ dat ik kende van tv-reclames. Mijn moeder had alle symptomen, dus ik nam snel de telefoon van haar over en vertelde aan de assistente wat er aan de hand was. ‘Hang op en bel 112’, zei zij.”

Kunstmatige coma

“Binnen ongeveer tien minuten was de ambulance er. Het lastige was dat de mondhoek van mijn moeder toen niet meer hing. Hierdoor vonden de ambulancebroeders haar te goed om mee te nemen naar het ziekenhuis, maar ik wist ze over te halen om mijn moeder er alsnog naartoe te brengen. Gelukkig maar, want in het ziekenhuis kreeg ze een grote epileptische aanval, waardoor ze in een kunstmatige coma moest worden gebracht.”

Moeilijk

“Het bleek dat mijn moeder al dagenlang een hersenbloeding had. Drie dagen daarvoor had ze tijdens het sporten namelijk ineens erge hoofdpijn gekregen, maar op dat moment had ze er niks mee gedaan. Toch was ze de dag daarna op aanraden van anderen alsnog naar de huisarts gegaan. Hij behandelde haar toen voor haar hoge bloeddruk, maar besteedde verder niet veel aandacht aan de hoofdpijn, omdat mijn moeder dat ‘niet als de ergste hoofdpijn uit haar leven’ bestempelde.
De schade van de hersenbloeding was echter zo groot dat mijn moeders artsen in het ziekenhuis niet konden zeggen of en hoe ze uit de kunstmatige coma zou komen. Voor mij en mijn broer Jelmer was dat heel moeilijk om te horen. Helemaal omdat onze stiefvader nog niet zo lang daarvoor overleden was.”

Hersenactiviteit

“Opeens moesten wij allerlei moeilijke keuzes maken. Mijn moeder werd namelijk via haar mond beademd, maar dat mocht maximaal maar twee weken duren. Daarom moesten Jelmer en ik beslissen of we akkoord gaven voor tracheostomale beademing. Hierbij wordt iemand beademd via een opening in de hals. Voor ons was dat een ‘no brainer’. We waren heel bang om onze moeder te verliezen en wilden er alles aan doen om haar beter te laten worden. En dus stemden we toe.
Tegelijkertijd was er ook een deel van mijn moeders hersenen afgestorven door de bloeding, dus het was echt de vraag hoe ze uit haar coma zou komen.”

Steunen

“Jelmer en ik gingen elke dag bij onze moeder op bezoek en na drie weken besloten haar artsen de sedatie af te bouwen. Hierdoor werd ze langzaamaan wakker, maar de eerste keer dat ze haar ogen opende, had ze vooral een lege blik. Ze was er wel, maar ook weer niet.
Pas na een week leek ze ons te herkennen. Omdat ze nog een tracheostomie had, kon ze niet praten. Wel volgden ze ons steeds met haar ogen. En toen ze al wat langer bij was, schoof ze vaak even onze mondkapjes opzij (die waren toen nog verplicht), zodat ze ons hele gezicht kon zien. Dat vond ik zo aandoenlijk.”

Uitbehandeld

“Uiteindelijk lag mijn moeder twee maanden in het ziekenhuis. Het bleek dat ze eenzijdig verlamd was, waardoor ze veel dingen, zoals lopen, niet meer kon. Na haar ziekenhuisopname ging ze naar een revalidatiecentrum. Daar verbleef ze nog eens twee maanden en daarna kregen we het nieuws dat ze was uitbehandeld. Mijn moeder kon helaas veel dingen niet zelfstandig en zat bijvoorbeeld in een rolstoel, maar het revalidatiecentrum kon ook niks meer voor haar doen. Dit betekende dat mijn moeder niet meer alleen kon wonen. Het was zoeken naar een plek waar ze terecht kon en uiteindelijk kon ze terecht in een zorginstelling voor ouderen. Ook dat vond ik heel confronterend. Mijn moeder was net de 60 jaar gepasseerd en woonde opeens tussen allemaal bejaarden.”

Niet meer de oude

“Inmiddels zijn we drie jaar verder en mijn moeder is nog steeds bezig met haar herstel. De vrouw die ze voor de hersenbloeding was, zal ze helaas nooit meer worden. Zo kan ze alleen kleine stukjes lopen en zit ze voor de rest in een rolstoel. Ook heeft ze met andere dingen hulp nodig. Voor mij blijft dat moeilijk om te zien. Ook omdat mijn relatie met haar erg is veranderd. Vroeger praatten we over alles, maar na haar hersenbloeding ging het vooral over hoe het voor haar was. Als ik dan aangaf dat het voor Jelmer en mij ook heel heftig was, kon ze best wel geïrriteerd reageren. Gelukkig heeft ze nu wat meer begrip voor onze situatie. Het is natuurlijk ook vreselijk om je moeder zo te zien worstelen.”

Lichtpuntjes

“Regelmatig ga ik bij mijn moeder langs, maar ik merk dat het spontane er een beetje af is. Zo kan ze niet meer bij mij op bezoek komen, omdat ik zelf op vier hoog woon. Ook is ze sneller overprikkeld en kan ze niet meer tegen drukte. Dat ze sinds kort weer voor zichzelf kookt, is een heel grote stap. Het zijn de kleine lichtpuntjes waar we ons aan vasthouden. En ja, het blijft verdrietig dat dit nu het leven van mijn moeder is. Maar ik ben vooral dankbaar dat ze er überhaupt nog is.”

Lieke Anna is kunstenaar en maakte een documentaire over haar moeders hersenbloeding, ‘Hoofd Stuk’. Hierin laat ze de worsteling met de impact van haar moeders hersenletsel zien en ook wat het effect op hun relatie en haar eigen identiteit als kunstenaar en als dochter is. Meer weten? Ga naar www.liekeanna.com/hoofd-stuk.

Tekst: Renée Brouwer
Foto: eigen foto

Meer Vriendin? Volg ons op Facebook en Instagram. Je kunt je ook aanmelden voor onze wekelijkse Vriendin nieuwsbrief.