Pauline: ‘Mijn oudere zus is eigenlijk mijn moeder’

15 januari 2024

Toen Pauline (33) zestien werd, hoorde ze dat haar moeder eigenlijk haar oma was. Haar echte moeder bleek haar veertien jaar oudere zus Petra. “‘Ik hield meteen van jou’, snikte mijn zus. Al die emoties, die tranen… ik kon er niet zoveel mee.”

Pauline: “Laatst waren Petra en ik in een museum. Er was een rondleiding en wij waren de enigen die echt geïnteresseerd leken. De gids richtte zich daarom helemaal op ons. Opeens onderbrak hij zijn verhaal en vroeg: ‘Zijn jullie moeder en dochter?’ Petra en ik verstijfden allebei. Het bleef even stil, totdat zij zei: ‘Welnee, zussen.’ Ze ontweek mijn blik. De man verontschuldigde zich, zei lachend dat we in ieder geval allebei even mooi waren. We liepen verder, maar ik kon me niet meer concentreren op zijn verhaal. En ik zag dat ook Petra van slag was. Dit was ons nog nooit gebeurd! Voor de buitenwereld zijn wij zussen, niemand die daar ooit aan twijfelt. Toen we het museum verlieten, mompelde Petra: ‘Ik moet nodig afvallen. Dan lijk ik vast weer wat jonger.’ Verder hebben we er niet meer over gepraat. Ons grote geheim is nu eenmaal taboe. Maar eigenlijk zou ik dat best anders willen.”

Gewoon een nakomertje

“De gids uit het museum had gelijk: Petra is mijn moeder. Maar dat weet haast niemand. Alleen mijn ouders, mijn vriend, mijn twee beste vriendinnen en Petra’s man. En misschien de beste vriendinnen van Petra. Al kan het heel goed zijn dat zij er nooit over gepraat heeft, omdat het voor haar zo emotioneel is. Zelfs haar andere kinderen zijn niet op de hoogte. Maar die zijn nog jong: twaalf en tien. Er komt vast een dag dat Petra gaat vertellen dat ze een halfzus hebben. Wie weet als ze zestien zijn? Zo oud was ik, toen ik de waarheid hoorde. En mijn hele wereld op z’n kop kwam te staan. Ik wist niet beter of ik was een nakomertje in het gezin waar ik opgroeide. Mijn eerste herinnering dateert van mijn vijfde verjaardag: ik kreeg de knalrode fiets die ik graag wilde. Natuurlijk was ook Petra daarbij. Ze woonde toen nog net thuis. Ik was dol op haar, we hadden een hechte band. Maar de band met mijn moeder was ook prima, ik heb er nooit aan getwijfeld of zij mijn echte moeder wel was.

Waarom zou ik? De vrouw die mij elke dag stond op te wachten op het schoolplein, was misschien wat ouder dan de meeste andere moeders uit ons dorp, maar als kind was ik daar totaal niet mee bezig. Ze was ontzettend lief en gaf me alle liefde die een kind zich maar kan wensen. Met mijn vader had ik helaas een wat minder goede band. Hij werkte hard en bemoeide zich niet zo met mij. En hij kon niet goed tegen drukte. Als ik in het weekend vriendinnetjes mee naar huis nam, sloot hij zich boven op in een kamer. In mijn puberteit werd hij erg streng. Ik mocht haast niets, moest altijd vroeg thuis zijn. Ik heb flinke ruzies met hem gehad, die hij altijd afsloot met de woorden: ‘Je doet wat ik zeg!’ En dan stampte hij briesend naar zijn studeerkamer. Pas veel later ben ik zijn houding gaan begrijpen. Hij was gewoon als de dood dat mij hetzelfde zou overkomen als Petra.”

Gespannen sfeer

“Al woonden we dan met z’n drieën thuis, voor mijn gevoel bestond ons gezin duidelijk uit vier. Mijn zus Petra kwam namelijk heel vaak langs. Ze woonde ook maar een paar straten verderop. Soms kwam ze alleen op de thee, andere keren at ze mee. En ze nam me regelmatig mee om wat leuks te doen. Naar de film, winkelen, spelletjes doen, boomhutten bouwen, niets was haar te dol. Ze verwende me ook met cadeautjes, en later met kleding. Al mijn vriendinnen vonden haar leuk en waren jaloers. Sommigen hadden ook wel oudere zussen of broers, maar niemand kreeg zo veel aandacht van hen als ik van Petra. Toch kwam het bericht op mijn zestiende volledig uit de lucht vallen. Het was gewoon nooit in me opgekomen. Toen ik die dag thuis kwam, hing er een gespannen sfeer. Petra en mijn moeder zaten zwijgend op de bank. ‘We wachten op papa,’ zei mijn moeder, ‘dan moeten we iets belangrijks bespreken.’ Maar toen mijn vader er eenmaal was, bleven ze stil. Ze keken allemaal naar buiten. Ik, met mijn grote mond, riep: ‘Nou, kom op, wat is er dan?’ Petra werd rood en begon te huilen. Het was mijn moeder die het vertelde. Halverwege vertrok mijn vader naar boven, naar zijn veilige haven. Toen Petra dertien was, is ze zwanger geraakt. Ze was op de basisschool flink gepest en op de middelbare school ontdekte ze een manier om populair te worden: jongens geven wat ze wilden. Mijn ouders wisten dat niet, ze dachten dat hun wat mollige dochter nog totaal niet met seks bezig was. En het interesseerde Petra ook eigenlijk niet, het ging haar puur om de aandacht. Aandacht die tot gevolg had dat haar menstruatie uitbleef. Ze stond daar niet bij stil. Pas toen ze vier maanden zwanger was, kreeg ze vermoedens. Ze schrok zich kapot. Hoewel ze wel wist dat dit niet zomaar over zou gaan, durfde ze er niet over te praten.”

Lees ook: Lauren’s moeder betaalde haar huwelijk, maar had 9 maanden later een kind van haar man

Grote zorgen

“Mijn moeder – mijn oma dus, maar ik noem haar nog altijd moeder, net zoals ik mijn opa nog altijd vader noem – ontdekte het pas toen Petra al bijna zeven maanden zwanger was. Doordat ze vrij stevig was, was haar buik nog door niemand opgemerkt. Mijn moeder las het in Petra’s dagboek, waar ze in keek omdat ze zich grote zorgen maakte: Petra trok zich terug, wilde niet meer naar school en lag hele dagen in bed. Toen ze de waarheid ontdekte, was het paniek in de tent. Mijn vader was woedend en zó teleurgesteld in zijn dochter. Hij wilde dat ze het kind zou laten adopteren. Want dat Petra een tienermoeder zou worden, leek hem vreselijk. Mijn moeder besloot meteen dat dit niet zou gebeuren. Ze kon het niet over haar hart verkrijgen om haar kleinkind bij anderen te laten opgroeien, en ze was ervan overtuigd dat Petra daar nooit overheen zou komen. Ze hebben hulp gezocht bij de dominee van het dorp. Die bleek een engel. Hij heeft alle praktische zaken geregeld: hij zorgde ervoor dat Petra van school kon en ergens anders, meer dan honderd kilometer verderop, bij kennissen van hem kon logeren en bevallen. Hij liet zich informeren over adoptieprocedures; adoptie door mijn opa en oma dus. Die zetten ondertussen hun huis in de verkoop. Toen ze in hun nieuwe woning trokken, was ik er al, en was alles officieel geregeld: ik was hún kind. Dat ik in werkelijkheid uit de buik van Petra kwam, wist niemand in hun nieuwe omgeving. Petra is nog lang depressief geweest, maar ging wel weer naar school. Naar wat ik begrijp, heeft ze nooit meer een vriendje gehad tot ze haar huidige man tegenkwam. Wie mijn vader is, weet ze niet. Dat heeft ze tenminste nooit willen zeggen.”

Al die tranen…

“Het verhaal van die bewuste dag, op mijn zestiende, was beknopter; dit is wat ik later bij elkaar gepuzzeld heb. Die eerste keer ging het meeste langs me heen. Het was ook zo heftig, ik begreep er helemaal niets van. Ik had dus in een leugen geleefd? Nee, zei mijn moeder, zo moest ik het niet zien, zij zag mij als haar dochter en hield zielsveel van me. Petra had op die jonge leeftijd gewoon nog niet de moederrol op zich kunnen nemen. En wat het belangrijkste was: ik was niet gepland, maar vanaf het eerste moment met liefde ontvangen. Want toen mijn moeder me voor het eerst vasthield, werd ze direct verliefd, zei ze. ‘En je vader ook, hoor. Al laat hij dat minder merken.’ En toen zei Petra voor het eerst iets. Tijdens het hele gesprek had ze stilletjes gehuild. ‘Ik ook,’ snikte ze nu, ‘ik hield meteen van jou.’ Toen richtte ze zich tot mijn moeder. ‘Mam, ik ben zó blij dat ze niet door vreemden is meegenomen.’ Nu, als ik eraan terugdenk, ontroeren haar woorden me erg, maar op dat moment kon ik er niet zoveel mee. Al die emoties, die tranen… Wat dat betreft lijk ik op mijn vader, mijn opa, die dit dus ook niet trok. Ik ben naar mijn kamer gegaan, heb daar een tijdje voor me uit zitten staren. Daarna ben ik naar de atletiekvereniging gefietst waar ik lid van was en ben als een dolle gaan sporten. Toen ik een paar uur later thuiskwam, deed iedereen gelukkig weer normaal. Er werd niet meer over gesproken. Jarenlang heb ik geprobeerd er zo min mogelijk aan te denken, er veranderde ook niets in de verhoudingen. Een tijd is Petra voor mij wel een beetje van haar voetstuk gevallen. Ik vond haar altijd zo stoer, zo cool. Deze ‘zwakke’ kant van haar kon ik niet zo goed hebben. Maar ik liet het niet merken, dat vond ik ook weer zielig. En later, toen ik wat ouder werd, is het helemaal overgewaaid.”

Ook interessant: Jaqueline: ‘De ontmoeting met mijn biologische moeder viel tegen’

Trots op haar

“Voor mijn moeder heb ik enorm veel respect. En ik voel een grote dankbaarheid. Door haar ben ik toch bij mijn echte familie gebleven. Al was het contact met mijn vader dan wat moeizaam, ik heb het voor mijn gevoel heel erg getroffen. Het moet voor hen niet makkelijk zijn geweest: de verhuizing, de breuk met hun vertrouwde leven. Mijn vader heeft na mijn komst nog twee jaar lang elke dag veel kilometers heen en weer moeten rijden naar zijn werk voordat hij een andere baan in de buurt vond. Mijn moeder zat opeens weer in de luiers, terwijl ze al veertig was. En Petra werd elke dag weer met haar ‘fout’ geconfronteerd. Dat ze mij toch onvoorwaardelijk welkom hebben geheten, vind ik fantastisch. Het enige wat jammer is, is dat het onderwerp onbespreekbaar is. Met mijn moeder heb ik het er nog wel over gehad, maar Petra wil dat niet. De keren dat ik het probeerde, begon ze altijd te huilen. We zien elkaar vaak en we praten over alles, maar dit blijft taboe. Ik ben nota bene bij haar laatste bevalling geweest, van mijn halfbroertje dus. Dat deed veel met me: zo heeft ze mij dus ook ter wereld gebracht, dacht ik. Of zij daar ook mee bezig was, terwijl ik naast haar zat en haar hand vasthield, weet ik niet. Ze was zo in de wolken, dat ik het onderwerp niet durfde aan te snijden. Toen ik haar zo zag, zo vanzelfsprekend blij met haar kind, en haar man ook, deed het me wel even pijn dat het bij mijn geboorte zo ingewikkeld was geweest. Maar ik kon het gelukkig snel van me afzetten. En ik ben prima terechtgekomen. Ik weet ook zeker dat Petra net zo veel van mij houdt als van haar andere kinderen, al is de band dan anders. Ik hou ook van haar en ben trots op haar. Ze is een kanjer van een vrouw, en mijn moeder ook. Daar gaat het om. En nee, ik niet weet wie mijn vader is. Maar voor mij liggen mijn roots bij mijn familie. Van wie ik de andere genen heb, doet er niet toe.”

Meer persoonlijke verhalen lezen? Neem nu een digitaal abonnement op Vriendin.