Rianne schonk haar nier aan hartsvriendin Ineke

Tekst: Redactie Vriendin

19 september 2022

Toen Ineke Goutier (35) een nieuwe nier nodig had, twijfelde haar beste vriendin Rianne Kempen (35) geen moment. Ze bood zich aan als donor.

“Eigenlijk zijn er geen woorden voor wat Rianne voor mij heeft gedaan”, begint Ineke. Als ze het toch probeert te omschrijven, valt ze even stil. En dan: “Ik ben haar voor altijd dankbaar dat ze haar nier aan mij heeft gegeven.”
De band tussen de twee vriendinnen gaat ver terug. Ze kennen elkaar al meer dan 25 jaar. Rianne: “In groep 6 kwamen we bij elkaar in de klas en sindsdien zijn we onafscheidelijk. We speelden vaak samen, gingen buiten ravotten of bouwden een hut op de zolder van de garage bij Ineke thuis. Daar zaten we hele middagen te giechelen. Ik kwam vaak bij haar over de vloer en ging ook wel eens mee op vakantie.” 

Verlies broer

Helaas is het niet alleen maar lang leve de lol. Op jonge leeftijd worden ze geconfronteerd met verlies. Een vriendinnetje van Rianne overlijdt aan leukemie en als Ineke negen jaar is, sterft haar broer Ralf (destijds 18, het middelste kind in het gezin) aan de gevolgen van een ongeluk. Daarna gaat het niet goed met haar. “Ralf en ik hadden een ontzettend sterke band, ook al was hij negen jaar ouder. Het verdriet om zijn verlies kropte ik op.
Als ik daar nu op terugkijk, denk ik dat ik – weliswaar onbewust – mijn ouders niet ook nog wilde opzadelen met mijn gevoel. Ze hadden het al zo zwaar. Af en toe kon ik ineens ontzettend ziek zijn: overgeven en hoofdpijn, alsof ik ineens een heftige griep te pakken had.” Rianne: “Ik miste haar op school. Ook al werden we in de klas zo ver mogelijk uit elkaar gezet omdat we anders de boel de hele tijd op stelten zetten. Zo vaak als het kon, ging ik bij Ineke thuis langs. Met een fruitmand, om spelletjes te doen, gewoon om samen zijn.” 

Groot feest

In eerste instantie wijt de huisarts haar klachten aan stress veroorzaakt door alles wat er was gebeurd in het gezin. Tot Ineke na ongeveer een jaar ook bijna niets meer zag. “Op school zat ik helemaal voor in de klas omdat ik anders de letters op het bord niet kon lezen. Ik weet nog dat mijn moeder me voor de zoveelste keer meenam naar de huisarts en zei dat we niet weg zouden gaan voordat er echt wat gevonden was. Niet alleen mijn bloeddruk was veel te hoog, er werd ook eiwit in mijn urine ontdekt. Ik werd met spoed opgenomen in het ziekenhuis en voelde me steeds slechter.
Het was kantje boord, op een gegeven moment is mijn ouders ook verteld dat de artsen niet wisten of het nog wel goed zou komen. Dat heb ik allemaal niet zo bewust meegekregen. Uit onderzoek bleken mijn nieren nog maar voor zestig procent te functioneren. Toen ik eenmaal de juiste medicijnen kreeg, knapte ik redelijk snel op. Na een week of drie mocht ik weer naar huis. Dat was zo’n groot feest dat we een berg friet op de eettafel kieperden en daar met z’n allen van zaten te smullen. Natuurlijk was Rianne daar ook bij.”

Kantelpunt

Een hele tijd gaat het goed met Ineke; met medicatie blijft haar nierfunctie stabiel. Op de middelbare school gaan de vriendinnen een tijd ieder hun eigen weg. Ze zien elkaar niet meer dagelijks, maar als ze afspreken is het als vanouds gezellig. Ineke: “Ik werd jaarlijks gecontroleerd in het ziekenhuis en was daar eigenlijk nooit gespannen voor. Het was altijd goed. Maar op mijn achttiende bleek mijn nierfunctie nog maar dertig procent te zijn. Ik kon het aanvankelijk niet geloven, want ik voelde me helemaal niet slecht. Ik dacht dat mijn vermoeidheid en slechte conditie aan het uitgaan lag. Maar bij een second opinion werd het helaas bevestigd.
Opnieuw werd de medicatie afgestemd. Nierdialyse of een donornier waren nog niet aan de orde, maar vanuit het ziekenhuis werd wel aangeraden daarover na te gaan denken. Mijn moeder is toen meteen gaan uitzoeken of zij een geschikte match was. Toen zij was goedgekeurd, was dat een geruststellende gedachte voor als het ooit aan de orde was.” Rianne: “In die tijd heb ik ook wel eens tegen Ineke gezegd dat ik mijn nier beschikbaar stelde. Voor mij was dit bijna vanzelfsprekend. Ik had ooit al een vriendin verloren en wilde er alles aan doen om dat niet nog een keer te laten gebeuren.”
Nog ruim tien jaar gaat het redelijk goed en daalt haar nierfunctie niet verder. Het leven gaat door: Rianne werkt als dierenartsassistente en krijgt een relatie met Freek. Ineke begint een kledingwinkel en gaat samenwonen met Raoul. Na intensief overleg met het ziekenhuis, krijgt ze groen licht om zwanger te worden. Ineke: “De zwangerschap ging boven verwachting goed, ik werd uiteraard nauwlettend in de gaten gehouden. Vijf jaar geleden is, na een pittige bevalling, onze zoon Jesse geboren.
Ik wilde niets liever dan een energieke moeder voor hem zijn, maar voelde me steeds slechter. Mijn conditie holde achteruit, mijn vermoeidheid werd erger. Het kantelpunt was bereikt, mijn nierfunctie was nog maar elf procent. Het was tijd voor de niertransplantatie. De specialisten kunnen niet verklaren waarom het ineens zoveel slechter met me ging. Misschien hebben de zwangerschapshormonen het in gang gezet, of de bevalling. En in het eerste jaar dat Jesse er was, heb ik ook een pittige griep gehad. We zullen we het nooit weten. Feit is dat er actie ondernomen moest worden.” 

Speciale dag

Het plan dat al die jaren klaarlag, kon helaas niet doorgaan omdat het niet goed ging met de moeder van Ineke. “Ze had verschillende lichamelijke klachten en het werd haar door de artsen afgeraden haar nier aan me af te staan. Dat was een tegenvaller, maar in mijn achterhoofd hoorde ik nog altijd het aanbod van Rianne. Dus ben ik op een avond naar haar toe gegaan.” Rianne: “Dat Ineke mij durfde te vragen of ik nog openstond voor het doneren van een nier, kenmerkt onze vriendschap. Er is niets wat bij ons onbesproken hoeft te blijven. Ik stond dan ook niet raar te kijken toen ze op een zondagavond in de zomer van 2020 op de stoep stond en heb er geen seconde over nagedacht.
De volgende dag ben ik meteen naar de huisarts gegaan en daar bleken onze bloedgroepen te matchen. Dat was de eerste stap. Daarna volgden onderzoeken en gesprekken in het ziekenhuis. Ik heb me ingelezen en goed laten informeren. Het is weliswaar geen kleine ingreep, maar met één nier kun je prima oud worden. Ik werd goedgekeurd en het zou dus echt gaan gebeuren.” Ineke: “Het was spannend, bijzonder en fijn tegelijk. De operatie stond gepland op dinsdag 1 december. Toen ik mijn moeder belde om dat te vertellen, riep ze meteen: ‘Dat is de geboortedag van Ralf, nu kan het alleen maar goed gaan’.”
Ineke en Rianne lagen tegelijk in het ziekenhuis, ieder op een andere afdeling. Rianne: “Ik was als eerste aan de beurt, vroeg in de ochtend. Terwijl ik lag te wachten om opgehaald te worden, zag ik onder het gordijntje dat rond mijn bed hing een stel vrolijke pantoffels staan. Het was Ineke die in haar badjas naar me toe was gekomen om me succes te wensen. Dat was een emotioneel moment. Mijn moeder was bij ons en heeft daar nog een foto van gemaakt. Terwijl ik na de operatie bij lag te komen, kreeg zij al te horen dat het goed was gegaan.”
Ineke: “En dat hoorde ik weer toen ik naar de operatiekamer werd gereden. In de gang kwam ik de moeder van Rianne tegen. We huilden samen, van opluchting en spanning over wat mij te wachten stond. Rianne had een mooie nier afgestaan, de volgende stap was de transplantatie naar mijn lichaam. Ook mijn operatie ging gelukkig goed. De nier van Rianne is direct gekoppeld aan mijn blaas, mijn eigen nieren zitten nog gewoon op hun plek.”

Samen compleet

Een dag na de operatie wordt Rianne met bed en al naar de kamer van Ineke gereden. De vriendinnen kunnen alleen maar huilen. Alle spanning komt eruit. Bij een transplantatie is er altijd een risico dat het lichaam het orgaan afstoot, dus het blijft spannend. Na vijf dagen mag Rianne naar huis om daar verder aan te sterken. Ineke moet twee weken blijven. Het is een flinke puzzel om haar medicatie goed af te stemmen en de nierfunctie was niet meteen zoals gehoopt. Ineke: “Er zijn mensen die zich na een transplantatie meteen stukken beter voelen. Dat was bij mij niet zo. Daar heb ik een jaar voor nodig gehad. Een van de bijwerkingen van mijn medicijnen is slapeloosheid. Niet slapen sloopt je, maar ik kon ook niet zonder die pillen. Het was een flinke zoektocht, ik ben heel geleidelijk hersteld.”
Rianne: “Bij mij ging het lichamelijk sneller. Maar mijn lijf is ook flink uit balans geweest. Toen het weer een beetje beter ging, gingen we samen wandelen om weer conditie op te bouwen. De operatie betekent voor mij meer dan het doneren van die nier. Ik ben ook gaan nadenken over wat ik wil in mijn leven, wat ik belangrijk vind en waar ik mijn energie in wil steken. Dat resulteerde in het opzeggen van mijn baan en het zoeken naar een nieuwe weg.”
De vriendinnen dragen allebei dezelfde ketting, met een niertje eraan. Ineke: “Die heb ik door een goudsmid laten ontwerpen. Het is een symbool van mijn dankbaarheid aan haar.” Rianne: “Onze vriendschap heeft er een diepere laag bijgekregen. We voelen ons nu nog meer met elkaar verbonden. Elk jaar op 1 december vieren we dat, samen met Freek en Raoul. Ineke heeft nu drie nieren, ik heb er een. Samen zijn we compleet.”

Tekst: Yvonne Brok

Meer persoonlijke verhalen lezen? Neem nu een digitaal abonnement op Vriendin.