Tamara: ‘Doodleuk vertelde ze dat ze een vakantie had geboekt, van míjn geld’

23 juli 2024

Tamara (46) aarzelde geen moment toen haar zus haar hulp nodig had. Ruimhartig leende ze haar achtduizend euro toen haar zus ging scheiden. Maar het terugbetalen verloopt moeizaam. ‘Ze heeft andere prioriteiten.’

Tamara: “Ze was al jaren ongelukkig in haar huwelijk, mijn zus Ellen. Zij is de oudste, maar omdat we maar anderhalf jaar schelen, voelt het al mijn hele leven alsof we even oud zijn. We zijn heel hecht en ik vond het dan ook lastig om te zien hoe haar man Thom, met wie ze sinds haar dertigste samen was en twee kinderen had, steeds extremer werd. Hij dronk veel, behandelde mijn zus als huissloof en als ze weleens zei dat ze niet gelukkig was, hoonde hij dat weg: wat had zíj nou te klagen. En ja, financieel hadden ze het goed, dankzij Thoms baan in de sales. Mijn zus werkt zelf twee dagen per week op de administratie van een basisschool en verdient niet genoeg om zelfstandig van rond te komen. Dat was een van de redenen dat ze langer bij Thom bleef dan goed voor haar was en ik zag het allemaal met lede ogen aan. Vaak deed ze alsof het goed met haar ging, maar ik ken haar goed genoeg om te weten dat dat doorgaans niet de hele waarheid was, of zelfs helemaal niet de waarheid. Maar ze is een volwassen vrouw en ik bepaal haar leven niet, dus kon ik niet meer doen dan er voor haar zijn op de zeldzame momenten dat ze echt open was over haar huwelijk en verder hopen dat ze op een dag voor zichzelf zou kiezen, en voor haar twee jongens van, nu, veertien en twaalf.”

Zo veel verwijten

“Zo’n drie jaar geleden ging het echt niet langer. Ellen was zó ongelukkig en Thom leek dat aan te grijpen als moment om nog meer op haar in te hakken met al zijn commentaar: hoezo was het huis niet schoon, het eten niet gekookt, had ze geen leuke kleren aan, was ze niet gezellig als hij zijn vrienden uitnodigde? Er was zó veel dat hij haar verweet en Ellen trok het zich allemaal aan, vond dat ze harder haar best moest doen. Want ja, Thom zorgde voor het geld en sponsorde op die manier hun ‘leuke leventje’ – zo zei ze dat. Dat dat leventje helemaal niet zo leuk was, begon ze zelf maar langzaam toe te geven. Ze werd meer open naar mij en voor het eerst sprak ze over scheiden. Maar ja, dat geld… ‘Lieverd, geld mag nooit een reden zijn om in een ongelukkig huwelijk te blijven’, riep ik meteen. ‘Zeg maar wat je nodig hebt, ik leen het je!’ Mijn zus wilde er niets van weten. Ik had mijn eigen gezin, mijn eigen vaste lasten, ik werkte hard voor geld dat ik voor leuke dingen moest gebruiken. Maar echt, ik ga liever niet op vakantie als dat betekent dat ik de vrijheid van mijn zus kan kopen. Ik sta nog steeds achter dat aanbod, ik vind dat je familie en heel goede vrienden altijd moet helpen als dat nodig is. Dus toen mijn zus uiteindelijk langzaamaan overstag ging en er een bedrag van achtduizend euro werd genoemd dat ze als overbrugging nodig had, bleef ik maar roepen dat het morgen op haar rekening kon staan. Ze hoefde het maar te zeggen. En dat deed ze, op een maandag, nadat dat weekend de bom was gebarsten. Ze had tegen Thom gezegd dat ze wilde scheiden en hij had haar, zoals verwacht, de oorlog verklaard. Dus moest ze zo snel mogelijk voor zichzelf kunnen zorgen. Nog voor de middag maakte ik het geld naar haar over. Aan het einde van de week had ze al een huurhuis, waarvan de borg en eerste maanden huur van dat geld waren betaald. Ik was opgelucht en ik was vooral heel blij dat ze mijn hulp accepteerde. ‘Maar ik betaal het allemaal terug’, zei ze in tranen en ik zei dat dat allemaal wel goed zou komen en dat er belangrijkere dingen waren om zich druk om te maken.” 

In stapjes

“De eerste tijd was mijn zus vooral aan het overleven, pas na een maand of zes kwam er meer rust. Toen begon ze ook over terugbetalen en we spraken af dat ze dat in stapjes zou doen en zodra het kon. De eerste maanden kreeg ik telkens tweehonderd of driehonderd euro. Prima, het bedrag kwam toch van mijn spaarrekening, ik had het niet dagelijks nodig. Rente hoefde ik niet, al vond mijn man dat wel vreemd. Maar wij hebben gescheiden rekeningen en ik vond: mijn geld, mijn regels. Het voelde niet goed om mijn zus nog eens extra kosten te berekenen en ik hoefde al helemaal niet aan die lening te verdienen. Veel belangrijker vond ik het dat ik haar zag opbloeien, ze ging weer van het leven genieten. Ze zag haar vriendinnen vaker, deed nieuwe vriendschappen op, ging naar concerten en musea, had een paar voorzichtige dates. Zeker in de zomer leek het alsof ze aan een heel nieuw leven was begonnen. Ze ging zelfs naar Lowlands… Daardoor kon ze die maand even niets aan mij afbetalen, zei ze, want het kaartje was duur en ter plekke is zo’n festival natuurlijk echt een aanslag op je maandbudget. Ik begreep het, zei ik, maar voor het eerst kreeg ik er wel een vreemd gevoel bij. Er zijn heel veel zomerfestivals van bijvoorbeeld één dag, waar je net zo lekker kan genieten, maar dan wel wat goedkoper. Zeker omdat ze de weken ervoor voortdurend bootjes huurde, uit eten ging bij strandtenten of met vriendinnen een weekendje weg was. Van het leven genieten, ja natuurlijk, maar dat kon toch ook wel een tandje minder? Ik kreeg soms driehonderd euro per maand, maar vaker was het honderd of nog minder, omdat ze even niet meer had dan dat. Terwijl ze een dag extra was gaan werken en haar ex inmiddels ook alimentatie moest betalen, zowel voor haar als voor de kinderen. Dus was het echt een kwestie van niet kúnnen betalen? Het leek ook wel alsof ze, nu het op terugbetalen aankwam, andere prioriteiten had gekregen. ‘Je moet er iets van zeggen’, vond mijn man. Maar ik wilde er geen gedoe over en ik gunde mijn zus natuurlijk ook haar nieuwe leven. Bovendien: dat geld zou echt wel terugkomen, daarvan was ik overtuigd. Mijn zus is geen profiteur. Althans, dat dacht ik. Tot het terugbetalen regelmatig van vijftig naar dertig euro ging, en zelfs enkele maanden helemaal stilstond. Voor het eerst dacht ik: was die lening wel zo’n goed idee? Was ik niet te makkelijk geweest?”

Onder aan de lijst

“Inmiddels weet ik het antwoord op die vraag wel. Ja, ik ben veel te makkelijk geweest, in mijn wens om haar te helpen – en misschien ook wel de barrières weg te nemen om bij haar man weg te gaan. Ik wilde zó graag dat ze de stap zou zetten. Misschien had ik meteen daarna duidelijker moeten zijn: ik gun je de wereld, maar dat geld moet ook terug. Maar dat heb ik niet gedaan en daardoor is het bij mijn zus onderaan de lijst komen te staan. Regelmatig koopt ze dingen voor haar ‘nieuwe’ – hoewel inmiddels niet meer zó nieuwe – huis of komt ze in nieuwe kleding aanzetten. Ze is veel afgevallen en ik snap dat ze daardoor twee maten kleiner draagt, maar hoeveel kleding kan een mens nodig hebben? Veel, in haar geval. Mijn emmertje is de laatste tijd steeds gevulder geraakt door dit soort dingen en de spreekwoordelijke druppel kwam een paar weken geleden. Doodleuk vertelde Ellen dat ze een vakantie had geboekt. Met de jongens gaat ze twee weken naar Italië, in een chalet op een grote camping. Kosten: negentienhonderd euro per week. Toen ik dat hoorde, kon ik even iets zeggen. Natuurlijk, zij beslist wat ze met haar geld doet, maar het voelde alsof ze van míjn geld op vakantie ging. Ik heb uiteindelijk iets gezegd als: fijn te horen dat het financieel weer goed met je gaat. Ik denk dat ze mijn irritatie wel een beetje voelde, want ze beloofde mij snel af te betalen. De volgende dag had ik driehonderd euro op mijn rekening. Leuk, maar er is nog bijna vijfduizend euro te gaan. Het is heus niet dat ik mijn zus en mijn neefjes hun vakantie niet gun, maar ik vind tweeduizend euro per week best wel duur voor een huisje. Waarom niet iets goedkopers kiezen, en dichter bij huis? Haar argument dat dat voor de jongens minder leuk is, gaat echt niet op. Je hebt in Nederland ook superleuke campings. Of, als je per se naar Italië wil, dan was een week vast ook heel geslaagd geweest voor ze. Ik heb geprobeerd hierover met mijn zus te praten, maar ik vind het lastig. Aan de ene kant wil ik voor mezelf opkomen. Aan de andere kant hou ik helemaal niet van gedoe en denk ik: het is maar géld, waar gaat het over? Dat mijn zus lekker van het leven geniet, is belangrijker. Maar eigenlijk raakt het niet terugbetalen me op een ander niveau dan financieel. Het is voor mij ook alsof ze mij gewoon niet zo belangrijk vindt. Want ook al weet ze dat ik dat geld niet elke dag nodig heb, het is natuurlijk wel een flink bedrag. Voor mij betekent het niet alleen dat ik mijn zus wilde helpen, maar ook dat ik haar vertrouw. En dat vertrouwen beschaamt ze nu. Het zou goed zijn als ik dat eens duidelijk uitsprak, als ik een gesprek met haar aanging. Maar conflictmijder die ik ben, doe ik dat natuurlijk niet. Ook omdat ik weet dat mijn zus veel mondiger is dan ik, dat is altijd al zo geweest. Als ik vroeger in de problemen zat, kwam zij voor mij op. Ik was verlegen en meewerkend, zij stoer en extravert. En ergens heb ik het gevoel dat als ik die rol moet blijven aannemen en dat het me kwalijk genomen wordt als ik me uitspreek. Raar hoe zulke patronen diep zijn ingesleten en hoe je als volwassene nog moeite kan hebben je mond open te trekken. Terwijl ik natuurlijk in mijn recht sta. Het mag dan háár vakantie zijn, het is míjn geld. Maar hoe stoer ik daar ook over kan praten, ik denk dat ik straks gewoon haar vakantiefoto’s bewonder, zeg hoe fijn het voor haar is dat ze zo heeft genoten en blij ben met elke honderd euro die ze afbetaalt.”

Tekst: Mariëtte Middelbeek
Foto: Getty Images

Meer Vriendin? Volg ons op Facebook en Instagram. Je kunt je ook aanmelden voor onze wekelijkse Vriendin nieuwsbrief.