Tirza: ‘Mijn nichtje mag nóóit een snoepje’

18 juli 2023

Sonja (38), de zus van Tirza (36), houdt er een zeer streng voedingspatroon op na. Haar dochter Sofie (7) eet volgens diezelfde regels. Zeker in vergelijking met Tirza’s eigen dochter Babette (7), mag ze haast niets. En al helemaal geen snoep.

Tirza: “Als mijn nichtje Sofie bij ons komt logeren, neemt ze haar eigen trommel met tomaten en komkommers mee en appt mijn zus me ’s morgens al een lijst met daarop alle dingen die Sofie niet mag: vlees, vis, zuivel, toegevoegde suikers en E-nummers, bijvoorbeeld. Niet omdat mijn nichtje een ernstige ziekte of allergie heeft, maar simpelweg omdat haar ouders niet willen dat ze ‘slechte dingen’ eet. Mijn zus Sonja en haar vriend Leen zijn veganistisch en houden er een zeer gezonde levensstijl op na. Ze verlangen van Sofie dat zij zich ook buitenshuis aan die eetregels houdt, vandaar de voorzorgsmaatregelen.

Ik heb daar moeite mee. Mijn zus is echt een goede moeder, maar ik heb wel zo mijn vraagtekens bij haar voedingsbeleid. Ik snap dat Sonja het niet fijn vindt als haar dochter bij anderen ineens vlees zou eten of volgestopt wordt met geraffineerde suikers, maar een hele lijst met ‘verboden’ voedsel vind ik overdreven. En vooral zielig voor mijn nichtje die daardoor in mijn ogen veel lekkers mist.”

Enkeltje obesitaskliniek

“Mijn dochter Babette en nichtje Sofie schelen vier maanden. Toen mijn zus Sonja en ik zwanger waren, fantaseerden we er al over dat onze dochters later vriendinnen zouden worden. En dat is uitgekomen. Onze meiden zijn nu zeven en dikke maatjes. Ik woon op een half uur rijden van mijn zus, maar de meiden spelen vaak met elkaar en in het weekend willen ze vaak bij elkaar slapen. Daardoor krijg ik dus ook veel mee van de opvoeding van mijn nichtje en haar opgelegde dieetregels.

Ik houd me daar keurig aan. Als Sofie bij ons komt, haal ik speciaal voor haar bij de reformwinkel suikervrije haverkoekjes en plantaardige burgers. Ze mag bij het ontbijt alleen pindakaas op brood, water, kruidenthee of sojamelk drinken en ’s avonds voornamelijk bonen en groenten eten. Als tussendoortje schil ik een appel of peer voor haar of ze pakt iets uit haar eigen trommel.

Maar elke keer als ik Sofie met haar bak groenten op schoot zie, moet ik toch even slikken. Als ze nou een ziekte zou hebben, begreep ik het nog, maar het meisje is kerngezond. Ik vind het zo zielig! Mijn dochter mag elke dag snoepen. Zodra ze uit school komt, kiest ze iets uit de droppot. En op zaterdagavond krijgt ze wat chips en een glas Fanta. Daar geniet ze enorm van. En zelfs mijn zoon van drie mag af en toe een biscuitje of lange vinger. Ik zie daar niks slechts in. Alles met mate, zeg ik altijd. Babette heeft ook nooit gaatjes bij de tandarts. Maar als mijn zus bij ons is, kijkt ze me altijd afkeurend aan als ik de kinderen laat snoepen. Alsof ik mijn dochter en zoon direct een enkeltje obesitaskliniek cadeau doe door ze een keer een waterijsje of trekdrop te geven.”

Vitaminetekort

“Mijn zus en ik zijn totaal verschillend. Best gek, want Sonja en ik hebben dezelfde normen en waarden meegekregen. Als kind besloot Sonja al dat ze vegetarisch wilde worden. Ik denk dat ze een jaar of tien was. Prima, kookte mijn moeder iets anders voor haar. Maar verder at ze wel gewoon alles. Witte boterhammen met hagelslag en chocopasta en af en toe een stuk chocolade. Dat vond ze toen heerlijk. En toen ze op zichzelf ging wonen, had Sonja altijd een goed gevulde koektrommel op tafel, voor bij de thee.

Maar de laatste jaren is ze veranderd en komt er geen koek, snoep, vette hap of alcohol meer in huis. Ze is net als haar vriend Leen een gezondheidsfanaat en fervent yoga aanhanger. Zeker nadat ze moeder werd, is ze in mijn ogen een stuk extremer geworden. Naast dierenleed ging ze zich verdiepen in klimaatverandering en het milieu. De laatste drie jaar leeft ze volledig veganistisch.

Ik vind het heel nobel dat ze zich zo inzet voor het milieu en de dieren, maar ik vraag me af waarom het per se zo rechtlijnig moet. Sonja zegt dat ze het ook doet vanwege haar gezondheid, maar dat geloof ik niet. Ik vind Sonja’s huid namelijk een stuk grauwer sinds ze haar voedingspatroon heeft omgegooid. Vroeger had ze een gezonde rode blos, nu is haar huid vaal en haar haar dof. Ik ben bang dat ze vitamines tekortkomt en maak me daardoor ook zorgen om het welzijn van mijn nichtje. Sofie ziet er gelukkig nog prima uit, maar blijft dat zo? Ze is immers in de groei. Heb je dan geen dierlijke eiwitten nodig? Al is het maar boter op brood en een plak kaas of desnoods een keer een gebakken ei? Kun je ook groot worden op een plantaardig dieet?

Ik heb wel gezocht op internet: het Voedingsbureau raadt een veganistische opvoeding bij jonge kinderen af, maar ik zie ook genoeg sites waar het juist wordt gepromoot. Dus tja, wie spreekt de waarheid? Deels snap ik de angst van mijn zus ook wel: suiker is erg verslavend, snoep heeft geen enkele voedingswaarde en een op de zeven kinderen heeft overgewicht. Opletten kan dus zeker geen kwaad. Zelf blijf ik daarom bij mijn ‘alles met mate’, maar écht tegen Sonja zeggen wat ik van haar dieet vind, kan niet. Sonja weerlegt elk argument van mij meteen en geeft lange preken over geraffineerde suikers en foute E-nummers. Volgens haar is een rode, zoete paprika ook een prima beloning voor een kind. De laatste tijd ga ik niet meer met haar in discussie, omdat ik gewoon geen zin heb in ruzie.”

Lees ook: ‘Ik vind mijn vriendin een slechte moeder’

Uit elkaar groeien

“Mijn ouders kiezen voor dezelfde strategie. Ze steunen Sonja waar ze kunnen en volgen haar eisen. Ze hebben op de koelkast een hele lijst hangen met wat wel en niet gekookt mag worden als Sonja daar eet. Op het menu staan voornamelijk bonen en linzen, vrij kleur- en smaakloos. Mijn moeder vindt het jammer dat ze Sofie niet écht kan verwennen en dat wij ons als familie altijd moeten aanpassen aan Sonja’s wensen. Als we samen uit eten gaan, zoeken we tegenwoordig altijd naar een restaurant waar ze ook veganistische gerechten hebben. Meestal is dat bij een vegetarisch restaurant. Dat mijn man en ik – net als mijn ouders echte carnivoren – dan allemaal iets minder lekker eten, is voor ons van minder belang. We vinden het belangrijker om met z’n allen weg te zijn en de band warm te houden. Toch groeien mijn zus en ik uit elkaar door haar strikte levenswijze. Ze omringt zich liever met mensen die ook zeven dagen per week aan yoga doen en net zo streng zijn qua voeding. Sofie zit op de vrije school. Daar zitten ouders met dezelfde levensovertuiging en daar zijn de traktaties op school op aangepast. Mijn zus laat Sofie ook liever niet zomaar bij andere kinderen spelen. Ze is bang dat ze dan limonade krijgt aangeboden of iets wat niet mag. Ik ben nog de enige bij wie ze Sofie laat spelen. Maar dan dus wel met verbodslijst en een hoop restricties.”

Ivoren toren

“Het lijkt nu alsof ik mijn zus afkraak. Dat is niet de bedoeling. Ze is een lieve, betrokken moeder en een supertante. Mijn dochter is graag bij haar en dan hoor ik haar eigenlijk nooit klagen over het eten. Mijn zus doet er alles aan om het gezellig te maken en bakt bijvoorbeeld cake met appelmoes in plaats van boter, waar Babette dol op is. Ook smult ze van de groene smoothies en veggie hotdogs die ze daar krijgt. Het is dus niet dat mijn nichtje thuis niet genoeg te eten krijgt. Ik heb ook echt niks tegen Sonja’s manier van leven. Ik respecteer haar wensen. Het enige is dat ik een andere mening heb over wat wel en niet goed is voor een kind en vraagtekens zet bij de opvoeding van Sofie. Het is prima als je bepaalde ideeën hebt, maar je kunt niet in een ivoren toren leven. Je moet je kind ook weerbaar maken tegen mensen die anders denken. En ik vind eigenlijk ook dat Sofie daarin haar eigen keuze moet maken. Ook al is ze pas zeven.”

Stiekem snoepen

“Ik merk dat Sofie, nu ze ouder wordt, steeds nieuwsgieriger wordt. Naar een spekkie, een stukje chocola – zelfs die van zeventig procent puur mag ze niet – naar yoghurtdrank of een lange vinger. Het is allemaal verboden waar en daardoor extra aanlokkelijk. Ze kijkt altijd verlangend naar de droppot bij ons en als Babette een bakje popcorn in haar bijzijn eet, zit ze beteuterd met haar bakje biologische rozijnen op schoot.

Ik moet me inhouden mijn nichtje niet af en toe iets anders toe te stoppen. Een paar paprikachipjes of een lolly. Er gebeurt immers niets ergs als ze een keer zoiets eet. Nogmaals, ze heeft geen ziekte, dat zou de situatie veranderen. Dan zou ik er uiteraard nooit over zeuren. En dat ze geen vlees eet, vind ik ook prima. Sofie is daar stellig in: ze wil geen ‘dode diertjes’ eten. Ze vraagt ook nooit om vlees of vis. Maar ik zie wel een jong meisje dat nieuwsgierig is naar de wereld om zich heen en best iets wil proeven met suiker. Laatst hadden de meiden stiekem een minizakje pepernoten naar boven gesmokkeld. Ik heb net gedaan alsof ik dat niet doorhad. Zolang ik zogenaamd niets weet, hoef ik mijn zus ook niets op te biechten. En eigenlijk vond ik het wel een keer goed ook. Ik ben namelijk bang dat je het snoepen steeds aanlokkelijker maakt, door alles te verbieden. Ik ben bang dat als Sofie straks ouder is en gaat puberen, ze geen rem meer heeft en doorslaat. Dat ze al haar zakgeld gaat spenderen aan cola en snacks, juist omdat ze het vroeger nooit mocht. Dan kun je beter af en toe thuis iets krijgen, dan is die drang veel minder groot. Maar ja, hoe moet ik mijn zus daarvan overtuigen?”

Meer persoonlijke verhalen lezen? Neem nu een abonnement op Vriendin.

Lees ook: ‘Ik vind de kinderen van mijn beste vriendin vreselijk’

Foto: Getty Images