De zoon van Justine werd doodgeschoten door de politie

9 september 2024

Deze zomer is het vier jaar geleden dat Sammy (23), de zoon van de Duitse Justine (52), een bezoek brengt aan Amsterdam en door drugsgebruik in een psychose raakt. Dagenlang is Sammy spoorloos, totdat Justine hem op straat vindt. “Hij was totaal zichzelf niet en rende weg toen hij de politie zag. Vlak daarna hoorde ik knallen.”

Iets speciaals doen voor zijn 23ste verjaardag. Dat was wat Sammy graag wilde toen hij met een vriend op maandag 10 augustus 2020 vanuit Duitsland een midweek naar Amsterdam ging. Ze voegden zich bij een andere vriend die rechtstreeks vanuit Oostenrijk naar de stad was gekomen.

Justine: “Sammy was een echte levensgenieter. Hij hield van reizen en nieuwe plekken bezoeken. Ook sportte hij graag. Hij was supergezond en deelde als bekende fitness-influencer veel tips voor een gezonde levensstijl. Met mentale problemen was hij niet bekend. Hij was zo’n lieve en slimme jongen. In het dagelijks leven hield hij zich aan een strikt voedingspatroon en als hij uitging, was hij meestal de Bob. Roken deed hij niet en wiet gebruikte hij helemaal niet, maar dat hij dat in Amsterdam eens wilde proberen, snap ik wel. Heel veel toeristen roken in Amsterdam een joint, dus dat was wat Sammy op de dag van aankomst met zijn vrienden deed. Later die middag deelden ze ook nog een spacecake.

Wat ik van zijn vrienden heb begrepen, was dat Sammy vlak na middernacht een beetje vreemd ging doen. Door coronamaatregelen sloten alle clubs om 1.00 uur. Zijn vrienden besloten om met een taxi terug te gaan naar hun Airbnb vlak buiten het centrum, maar Sammy had daar geen zin in. Hoewel hij aangaf dat hij zich niet lekker voelde, wilde hij nog niet terug naar hun appartement. Dit leidde tot een discussie, waarna Sammy uit de taxi stapte met één van zijn vrienden en ze samen lopend naar hun appartement gingen. Al snel raakten ze verdwaald en omdat de telefoon van zijn vriend bijna leeg was, wilde hij de telefoon van Sammy lenen om Google Maps aan te zetten. Maar dat wilde Sammy niet. Ondertussen keek hij steeds achterom, alsof hij werd achtervolgd. Nu weet ik dat zijn paranoïde gedrag te maken had met de mix van de verschillende drugs die hij had gebruikt. Of Sammy dat toen ook al doorhad, weet ik niet.”

Alarmbellen

Uiteindelijk gingen de vrienden die nacht allebei hun eigen weg. Sammy’s vriend ging naar de Airbnb waar hij hun andere vriend trof en Sammy bleef de rest van de nacht weg. Pas de volgende ochtend rond 10.00 uur meldde hij zich weer bij hun appartement.
Justine had haar zoon toen al meerdere keren gebeld. “Sammy was op 11 augustus jarig, dus ’s nachts wilde ik hem graag feliciteren. Maar toen ik hem belde, hing hij meteen op. Iets wat best vreemd was, want Sammy en ik belden vaak met elkaar, we hadden een superhechte band. Vandaar dat ik zijn vriend belde. Hij zei dat Sammy zich gek gedroeg en niet mee wilde naar hun appartement. Hierdoor maakte ik me direct zorgen. Dit was niks voor Sammy, want hij was altijd heel sociaal. Voor hem gold de regel: samen uit, samen thuis. Ik kon het dus niet plaatsen dat hij in zijn eentje de stad in was. Ik belde Sammy nog een paar keer. Helaas nam hij niet meer op. Ondertussen hield ik contact met zijn vriend. Hij beloofde mij op de hoogte te houden en die nacht sliep ik amper.
Pas de volgende ochtend werd ik rond 11.00 uur door Sammy’s vriend gebeld. Hij zei dat Sammy heel even in hun appartement was geweest. Blijkbaar had hij de hele nacht door het centrum van Amsterdam gelopen. Ook had hij sorry tegen zijn vrienden gezegd. Alles leek weer in orde, totdat Sammy wat spullen in zijn tas deed en vertrok. Ze zouden die dag eigenlijk naar het strand gaan, maar Sammy trok zonder nog iets te zeggen zijn eigen plan en liet zijn vrienden in verwarring achter.”
Op dat moment gingen bij Justine de alarmbellen pas echt goed af. Ze had geen idee waar haar zoon was en Sammy’s vriend uit Oostenrijk vloog die middag weer terug naar huis voor werk. “Ik vroeg Sammy’s andere vriend om mijn zoon te zoeken. Hij beloofde dat, maar ja, waar begin je in zo’n grote stad? Het opvallende is dat Sammy af en toe heldere momenten had. Als ik belde, nam hij niet op, maar hij reageerde soms op een appje van zijn vriend met de vraag waar hij was. Dan stuurde hij een locatie, maar tegen de tijd dat zijn vriend daar aankwam, was Sammy alweer weg. En dat gebeurde meerdere keren die dag.”

Niet zichzelf

Tot haar grote opluchting belde Sammy Justine op woensdagochtend 12 augustus. Maar hij klonk absoluut niet zichzelf. “Hij reageerde amper op mijn vragen waar hij was en hoe het met hem ging. Omdat hij veel stiltes liet vallen, sprak ik langzaam tegen hem. Zo zei ik dat hij geen wiet meer moest roken, veel water moest drinken en terug moest gaan naar zijn appartement. Of dit echt bij hem aankwam, weet ik niet. Sammy vroeg namelijk meerdere keren wat hij moest doen. Zijn stem klonk compleet anders dan normaal. Echt een beetje gebroken, terwijl Sammy juist altijd een heel zelfverzekerde jongen was. Hij was duidelijk enorm verward. Hoewel ik het liefst zelf naar Amsterdam wilde gaan om hem te zoeken, besloot ik dat nog niet te doen. Mijn omgeving zei dat het wel goed zou komen. Sammy’s vriend zou hem vast vinden. Bovendien was Sammy een volwassen man. Hij kwam heus wel weer boven water, was de gedachte.”
Na het telefoongesprek stuurde Sammy Justine een locatie waar hij was. Die appte ze meteen door naar zijn vriend, maar net als de dag daarvoor was Sammy daar niet te vinden. Vandaar dat Justine ’s avonds aan zijn vriend vroeg om haar zoon als vermist op te geven bij de politie in Amsterdam. “Daarna had ik telefonisch contact met de politie. Ik zei dat ik vermoedde dat Sammy een psychose had door de wiet die hij had gebruikt. Ook vertelde ik dat hij zich erg achterdochtig gedroeg en dat hij medische zorg nodig had. Die avond belde Sammy naar de telefoon van zijn vriend. Die was op dat moment nog op het politiebureau. De politie was bezig om via zijn telefoon een tijdslijn van Sammy’s vermissing te maken. Op het moment dat hij belde, nam een agent de telefoon op. Hij zei dat ze naar Sammy op zoek waren en dat maakte hem zo angstig dat hij direct weer ophing. Daarna viel er geen contact meer te maken met Sammy.”

Wantrouwig

Nadat Justine dit hoorde, reed ze de volgende ochtend met een andere vriend van Sammy vanuit Duitsland naar Amsterdam. Daar voegden ze zich bij Sammy’s vriend. “Met z’n drieën gingen we naar de laatste locatie die Sammy naar mij had gestuurd. Daar hingen we een vermissingsposter op met Sammy’s foto en mijn telefoonnummer erop. Wonder boven wonder belde Sammy mij zelf die middag. Hij vertelde waar hij was. Hij bleek op ongeveer tien minuten afstand van ons en we besloten ons op te splitsen. Ik stapte in de auto met de vriend waarmee Sammy naar Amsterdam was gekomen en zijn andere vriend zette het op een rennen, zodat Sammy niet weer zou verdwijnen. Gelukkig was hij op tijd; hij vond Sammy. Maar het leek alsof hij ons allemaal wantrouwde. Zijn zonnebril wilde hij niet afzetten. Toen ik hem vroeg hoe het ging en wanneer hij voor het laatst had gegeten, gaf hij geen antwoord. In plaats daarvan hield hij de vishengel die hij bij zich had stevig vast. Hoe hij daaraan kwam? Geen idee. Ik had zo veel vragen, maar ik wilde hem niet afschrikken.
Na ongeveer een half uur wisten we Sammy eindelijk op de achterbank van de auto te krijgen. Ik zat naast hem en probeerde contact met hem te maken. Ook hier reageerde hij niet op. Ondertussen checkte hij het kinderslot van de deur, die niet op slot was, en opeens stapte hij de auto weer uit. Toevallig zag zijn vriend een politieagent op straat. Omdat we Sammy als vermist hadden opgegeven, liep hij naar de agent om hem te informeren dat we Sammy hadden gevonden en dat we hulp nodig hadden omdat hij zo verward was. Hierop vroeg de agent aan Sammy of alles goed met hem ging, waarop hij weer compleet in paniek raakte. Plotseling trok hij zijn slippers uit en rende op zijn blote voeten keihard weg. De agent ging achter hem aan en dat was de laatste keer dat ik Sammy levend zag. Tot op de dag van vandaag vraag ik mezelf af waarom ik er ook niet achteraan rende. Maar op de een of andere manier bevroor ik op dat moment. Ik wist niet wat ik moest doen en ik hoopte dat de politie Sammy zou inhalen en hem hulp zou bieden. Dat het zo verkeerd zou aflopen, had ik nooit gedacht.”

Schoten

“Ik belde met mijn zus in Duitsland om te vertellen wat er gebeurd was. Plotseling hoorde ik schoten en ik weet nog dat ik tegen haar zei: was dat Sammy? ‘Welnee’, zei ze. ‘Je bent in Amsterdam, daar gebeurt van alles.’ Dit stelde mij even gerust, totdat er zo’n kwartier later allemaal politieauto’s met sirenes aan kwamen rijden. Een aantal parkeerden vlak bij mijn auto, maar niemand vertelde mij wat er gebeurd was. Op een gegeven moment zei een agent dat we hem moesten volgen naar een politiebureau in de buurt. Wat er toen door mij heen ging, kan ik niet beschrijven. Ik voelde me verdoofd en wilde niet aan het ergste denken. Na lang wachten vertelde een agent dat de politie Sammy in een gemeenschappelijke tuin van een appartementencomplex had gevonden met een mes. Dit had tot een schietpartij geleid en helaas had Sammy dat niet overleefd. Met een bonzend hart hoorde ik het aan. Ik kon en wilde het niet geloven. Mijn kind was dood. Wat was er in godsnaam gebeurd?!”
In een verklaring liet de Amsterdamse politie weten dat de agenten die schoten, handelden uit noodweer, omdat Sammy hen bedreigde met een mes. Hier kan Justine zich niet in vinden en ook journalistiek onderzoeksprogramma Argos heeft vragen bij deze verklaring. In augustus 2023 besteedde het programma aandacht aan de dood van Sammy en maakte een reconstructie van wat er op zondag 13 augustus met hem was gebeurd (Het laatste kwartier van Sammy, red.). Hierin komt onder andere naar voren dat de Amsterdamse politie op de hoogte was van Sammy’s vermoedelijke psychose. En dat er een ambulance met psychiatrische expertise klaarstond toen de politie hem omsingelde, maar dat de hulpverleners niet werden ingezet om Sammy te kalmeren. Ook zou Sammy volgens het programma het zakmes dat hij vasthield alleen op zijn eigen keel hebben gericht, terwijl hij door meerdere agenten onder schot werd gehouden. Er is volgens de makers en de verschillende experts die zij spraken, zoals Forensic Architecture (een Engelse organisatie die staatsgeweld en schendingen van mensenrechten over de hele wereld onderzoekt, red.), geen bewijs dat Sammy zich gevaarlijk of gewelddadig gedroeg. Toch werd hij wel met geweld benaderd door de politie en vervolgens doodgeschoten.

Waarheid

Het is nu vier jaar geleden dat Sammy overleed. Justine: “Het verlies van Sammy beheerst mijn leven. Het feit dat mijn enige kind en de liefde van mijn leven er niet meer is, vind ik ondraaglijk. Vaak hoor ik van anderen dat ze mij zo sterk vinden, maar zo voel ik me helemaal niet. Elke dag is voor mij een strijd. Zodra ik wakker word, denk ik aan Sammy. En als ik ga slapen, is hij de laatste die door mijn hoofd gaat. Ik droom ook vaak over hem. Werken kon ik na Sammy’s overlijden niet meer. Ik ben docent, maar alles was mij na zijn dood teveel. Inmiddels werk ik wel weer parttime, maar eigenlijk is dat nog steeds teveel voor mij. Toch heb ik voor mijn gevoel geen keus. De rechtszaak die we tegen de politie in Amsterdam aan het voorbereiden zijn, kost veel geld. Daarom kan ik het me niet veroorloven om niet te werken. We zijn blij met alle donaties die we tot nu toe gekregen hebben, maar we zijn er nog lang niet.
Wat mij vooral op de been houdt, is de steun van mijn dierbaren en de vader van Sammy, Kai, van wie ik scheidde toen Sammy nog jong was. Samen met hen strijd ik al vier jaar voor gerechtigheid voor Sammy. We willen dat de politie in Amsterdam erkent wat er echt is gebeurd en dat de agenten die Sammy hebben doodgeschoten vervolgd worden. Ook zouden we graag willen dat de politie getraind wordt om beter met verwarde mensen om te gaan. Zijn dood zal altijd zinloos blijven, maar zolang de waarheid niet boven tafel komt, vind ik geen rust.
Wat ik heel belangrijk vind, is dat mensen weten wie Sammy was. Hij was geen crimineel of gevaarlijke gek die de politie bedreigde, maar een sociale, beleefde en respectvolle jongeman in de bloei van zijn leven. Een aantal weken voor zijn overlijden schreef hij nog in een notitieboekje hoe dankbaar hij voor zijn familie was. Ik hoop dat hij weet hoe belangrijk hij voor ons was en dat hij dat voor ons altijd zal blijven.”

Tekst: Renée Brouwer
Foto: privébezit

Meer Vriendin? Volg ons op Facebook en Instagram. Je kunt je ook aanmelden voor onze wekelijkse Vriendin nieuwsbrief.