Op een roze wolk
5 augustus 2011
Een zwangerschap is een van de mooiste gebeurtenissen die je als vrouw mee kunt maken. In deze bijzondere periode is het extra belangrijk om op je gezondheid te letten. En op die van je kindje.
Een zwangerschap is een van de mooiste gebeurtenissen die je als vrouw mee kunt maken. In deze bijzondere periode is het extra belangrijk om op je gezondheid te letten. En op die van je kindje.
Gefeliciteerd, je bent zwanger! De thuistest heeft het bewijs geleverd, maar wat nu? De thuistests van tegenwoordig zijn zo nauwkeurig dat het niet nodig is om alsnog een test bij de huisarts te laten doen.
De eerste controle vindt meestal zo tussen de zesde en twaalfde week plaats, bij de verloskundige. Hij of zij zal vragen stellen over je gezondheid, of er ziektes of aandoeningen in de familie voorkomen, je bloed wordt gecontroleerd en je bloeddruk gemeten.
Een zwangerschap duurt 40 weken of ongeveer 280 dagen, gerekend vanaf de eerste dag van je laatste menstruatie. Vergeet tijdens het rekensommetje niet dat de bevruchting pas plaatsvindt in het begin van de derde week. Dus als je een dag na je verwachte menstruatie weet dat je zwanger bent, dan ben je al 4 weken zwanger en geen 2 weken zoals wel eens gedacht wordt.
• Uit Amerikaans universitair onderzoek is gebleken dat een vrouw slimmer wordt als ze zwanger is. En hoe zwaarder ze wordt, hoe intelligenter.
• Slechts 4 procent van de baby’s wordt geboren op de uitgerekende dag
• Het geboortecijfer van jongens ligt hoger dan dat van meisjes. Voor iedere 100 meisjes die er worden geboren, komen 105 jongetjes ter wereld
• Het geboortecijfer van jongens ligt hoger dan dat van meisjes. Voor iedere 100 meisjes die er worden geboren, komen 105 jongetjes ter wereld
Op controle
Tegenwoordig wordt er bij vrijwel elke aanstaande moeder een 20-weken echo gemaakt. Zo’n echografisch onderzoek wordt gebruikt om te kijken of het eitje goed ingenesteld is, de leeftijd van de foetus te bepalen, de baby te meten en afwijkingen zoals een open ruggetje of een waterhoofdje op te sporen. Als alles er goed uitziet en er geen aanwijzingen zijn voor verder onderzoek, ga je vanaf nu rond de zes weken op controle. Vanaf de 28e week zal je ongeveer elke twee weken een bezoekje aan de verloskundige brengen en naarmate de bevalling dichterbij komt, vanaf de 35e week, ga je elke week op controle. Bij elke controle wordt je bloeddruk gemeten en wordt gekeken naar de ligging en de groei van de baby.
Tegenwoordig wordt er bij vrijwel elke aanstaande moeder een 20-weken echo gemaakt. Zo’n echografisch onderzoek wordt gebruikt om te kijken of het eitje goed ingenesteld is, de leeftijd van de foetus te bepalen, de baby te meten en afwijkingen zoals een open ruggetje of een waterhoofdje op te sporen. Als alles er goed uitziet en er geen aanwijzingen zijn voor verder onderzoek, ga je vanaf nu rond de zes weken op controle. Vanaf de 28e week zal je ongeveer elke twee weken een bezoekje aan de verloskundige brengen en naarmate de bevalling dichterbij komt, vanaf de 35e week, ga je elke week op controle. Bij elke controle wordt je bloeddruk gemeten en wordt gekeken naar de ligging en de groei van de baby.
Reden tot verder onderzoek?
Als de aanstaande moeder ouder is dan 35 jaar of wanneer er genetische of erfelijke aandoeningen in de familie voorkomen, zijn soms uitgebreidere onderzoeken nodig. Zoals een vruchtwaterpunctie rond de 16e week. Onder plaatselijke narcose wordt er – via de buikwand – met een dunne, holle naald vruchtwater uit de baarmoeder afgenomen. Aan de hand van de cellen uit het vruchtwater kunnen bepaalde afwijkingen geconstateerd worden: het syndroom van Down, andere chromosomale afwijkingen, een open ruggetje of open schedeltje. Ondanks dat de kans dat de placenta of foetus geraakt worden tijdens een vruchtwaterpunctie klein is, is de kans op een miskraam wel aanwezig (minder dan 1,5%). Ook een vlokkentest is zo’n onderzoek. Tijdens deze test wordt er een monster van het weefsel van de latere moederkoek genomen. Het voordeel van een vlokkentest is dat deze al vroeg in de zwangerschap kan plaatsvinden, voor de 12e week. Nadeel is dat chromosomale afwijkingen zoals het syndroom van Down wel op te sporen zijn met een vlokkentest, maar een open ruggetje niet. Het risico op een miskraam bij een vlokkentest is zo’n 1 tot 2%.
Als de aanstaande moeder ouder is dan 35 jaar of wanneer er genetische of erfelijke aandoeningen in de familie voorkomen, zijn soms uitgebreidere onderzoeken nodig. Zoals een vruchtwaterpunctie rond de 16e week. Onder plaatselijke narcose wordt er – via de buikwand – met een dunne, holle naald vruchtwater uit de baarmoeder afgenomen. Aan de hand van de cellen uit het vruchtwater kunnen bepaalde afwijkingen geconstateerd worden: het syndroom van Down, andere chromosomale afwijkingen, een open ruggetje of open schedeltje. Ondanks dat de kans dat de placenta of foetus geraakt worden tijdens een vruchtwaterpunctie klein is, is de kans op een miskraam wel aanwezig (minder dan 1,5%). Ook een vlokkentest is zo’n onderzoek. Tijdens deze test wordt er een monster van het weefsel van de latere moederkoek genomen. Het voordeel van een vlokkentest is dat deze al vroeg in de zwangerschap kan plaatsvinden, voor de 12e week. Nadeel is dat chromosomale afwijkingen zoals het syndroom van Down wel op te sporen zijn met een vlokkentest, maar een open ruggetje niet. Het risico op een miskraam bij een vlokkentest is zo’n 1 tot 2%.
Vroege zwangerschapskwaaltjes
Als je zwanger bent, word je vaak van alle kanten bestormd met spookverhalen over kwalen en klachten waar anderen tijdens hun zwangerschap last van hadden. Wees gerust: een zwangerschap verloopt bij iedereen anders. Zo heeft de een nergens last van terwijl een ander elke dag begint met haar hoofd boven de toiletpot…
Als je zwanger bent, word je vaak van alle kanten bestormd met spookverhalen over kwalen en klachten waar anderen tijdens hun zwangerschap last van hadden. Wees gerust: een zwangerschap verloopt bij iedereen anders. Zo heeft de een nergens last van terwijl een ander elke dag begint met haar hoofd boven de toiletpot…
Pfff, misselijk
Misselijkheid is een veelvoorkomend zwangerschapskwaaltje. Het is trouwens niet zo dat ochtendmisselijkheid alleen ’s ochtends voorkomt, je kunt er ook ’s avonds of de hele dag last van hebben. Sommige vrouwen worden vooral misselijk van bepaalde geuren, zoals kookluchtjes of parfum. Een schrale toost als je erg misselijk bent: het is van tijdelijke aard. Na de 16e week is het voorbij. Zwangerschapsmisselijkheid kun je niet tegengaan, wel kun je het verlichten door:
• voor je opstaat al wat lichts te eten, zoals een cracker
• voordat je naar bed gaat iets te eten en ook als je ’s nachts wakker wordt om te plassen
• regelmatig kleine porties te eten, verdeeld over de dag
• veel water te drinken
• je huis goed te ventileren om luchtjes te voorkomen
Misselijkheid is een veelvoorkomend zwangerschapskwaaltje. Het is trouwens niet zo dat ochtendmisselijkheid alleen ’s ochtends voorkomt, je kunt er ook ’s avonds of de hele dag last van hebben. Sommige vrouwen worden vooral misselijk van bepaalde geuren, zoals kookluchtjes of parfum. Een schrale toost als je erg misselijk bent: het is van tijdelijke aard. Na de 16e week is het voorbij. Zwangerschapsmisselijkheid kun je niet tegengaan, wel kun je het verlichten door:
• voor je opstaat al wat lichts te eten, zoals een cracker
• voordat je naar bed gaat iets te eten en ook als je ’s nachts wakker wordt om te plassen
• regelmatig kleine porties te eten, verdeeld over de dag
• veel water te drinken
• je huis goed te ventileren om luchtjes te voorkomen
Brandend zuur
Ook brandend maagzuur is een bekend zwangerschapskwaaltje. Het kan in het begin van de zwangerschap voorkomen, maar ook aan het einde speelt het zuur soms op. In de eerste paar maanden komt het doordat de spier tussen de maag en de slokdarm verslapt is, waardoor er maagzuur in de slokdarm terecht kan komen. Aan het einde van de zwangerschap wordt er, door de ruimte die de baby inneemt, veel druk uitgeoefend op de maag en het maagzuur naar boven gedrukt wordt. Gelukkig kun je zelf veel doen om deze zure oprispingen tot een minimum te beperken:
• zit rechtop tijdens het eten, eet rustig en kauw goed
• vermijd vet en scherp gekruid voedsel. Ook knoflook, peulvruchten, uien en kool kunnen problemen veroorzaken
• lauwe melk of vanillevla en kamillethee hebben een zuurbrandremmende werking
• kauw niet teveel kauwgom
• beweeg voldoende
• leg je hoofdkussen iets hoger
• buk niet voorover, maar ga door je knieën
• als dit allemaal niet helpt, overleg dan met de verloskundige of je een geneesmiddel mag gebruiken
Ook brandend maagzuur is een bekend zwangerschapskwaaltje. Het kan in het begin van de zwangerschap voorkomen, maar ook aan het einde speelt het zuur soms op. In de eerste paar maanden komt het doordat de spier tussen de maag en de slokdarm verslapt is, waardoor er maagzuur in de slokdarm terecht kan komen. Aan het einde van de zwangerschap wordt er, door de ruimte die de baby inneemt, veel druk uitgeoefend op de maag en het maagzuur naar boven gedrukt wordt. Gelukkig kun je zelf veel doen om deze zure oprispingen tot een minimum te beperken:
• zit rechtop tijdens het eten, eet rustig en kauw goed
• vermijd vet en scherp gekruid voedsel. Ook knoflook, peulvruchten, uien en kool kunnen problemen veroorzaken
• lauwe melk of vanillevla en kamillethee hebben een zuurbrandremmende werking
• kauw niet teveel kauwgom
• beweeg voldoende
• leg je hoofdkussen iets hoger
• buk niet voorover, maar ga door je knieën
• als dit allemaal niet helpt, overleg dan met de verloskundige of je een geneesmiddel mag gebruiken
Zoooo moe
Met name de eerste weken van de zwangerschap kun je erg moe zijn. Er verandert nogal wat en je lichaam – en geest – heeft tijd nodig om zich aan te passen. Vaak verdwijnt deze vermoeidheid vanzelf weer. Ga niet tegen de vermoeidheid in, maar zorg voor voldoende nachtrust en doe eventueel een dutje overdag. Het hoort erbij!
Met name de eerste weken van de zwangerschap kun je erg moe zijn. Er verandert nogal wat en je lichaam – en geest – heeft tijd nodig om zich aan te passen. Vaak verdwijnt deze vermoeidheid vanzelf weer. Ga niet tegen de vermoeidheid in, maar zorg voor voldoende nachtrust en doe eventueel een dutje overdag. Het hoort erbij!
Tekst: Astrid Telkamp. Foto: Dreamstime
